Khi danh xưng 'văn phòng gia đình' trở thành lá chắn của kẻ gian

Dân số siêu giàu Việt Nam vượt ngưỡng 1.000 người, tăng 82% trong 5 năm

Số người có trên 100 triệu USD tăng gấp đôi sau 10 năm tại Trung Quốc

Ảnh minh họa: Getty.

Người sáng lập Diamond Wealth, tổ chức tập hợp hơn 100 gia đình giàu có, phát hiện các công ty quản lý tài sản gia đình giả mạo đang tăng theo cấp số nhân. "Nơi nào có tiền, nơi đó có những kẻ muốn chen chân vào", ông nói.

Lời cảnh báo của Diamond xuất hiện đúng lúc thị trường văn phòng gia đình đang bùng nổ. Deloitte thống kê đến năm 2024, thế giới có khoảng 8.030 văn phòng gia đình đơn lẻ, tăng 31% trong 5 năm. Con số này dự kiến chạm mốc 10.720 vào năm 2030. Tổng giá trị tài sản họ quản lý hiện đạt 3,1 nghìn tỷ USD, có thể nhảy lên 5,4 nghìn tỷ USD trong 5 năm tới. Càng nhiều văn phòng gia đình thật ra đời, càng nhiều cơ hội cho kẻ mạo danh trục lợi từ danh xưng này.

Một vụ việc tại Singapore năm ngoái cho thấy mức độ tinh vi của trò lừa đảo. Một người đàn ông giả danh đại diện văn phòng gia đình nổi tiếng, tạo tên miền email giả và hồ sơ ảo để lừa hàng triệu USD đầu tư vào các công ty sắp IPO như Airbnb. Tòa án đã kết án người này.

Tobias Prestel, Giám đốc điều hành Prestel and Partner Family Office Conferences, phát hiện động cơ thứ hai ngoài tiền bạc. "Một số người chỉ muốn được công nhận, muốn cảm thấy mình thuộc tầng lớp thượng lưu", ông giải thích. Khi tự nhận là người sáng lập văn phòng gia đình, họ dễ dàng nhận được lời mời ăn trưa từ ngân hàng, mời ăn tối từ nhà quản lý quỹ, được đối xử như giới tinh hoa.

Thực tế cho thấy các văn phòng gia đình thật không huy động vốn từ công chúng. Họ chỉ quản lý tài sản riêng của một gia đình. Song trong thế giới nơi danh tiếng mở mọi cánh cửa, việc mạo danh trở thành công cụ để đạt địa vị xã hội.

Khoảng trống pháp lý tạo điều kiện cho hành vi gian lận phát triển. Tại Mỹ, các văn phòng gia đình đơn lẻ được miễn đăng ký với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch nếu chỉ phục vụ một gia đình. Tại Dubai hay Singapore, họ không cần giấy phép tài chính đầy đủ, miễn là không huy động tiền từ bên ngoài. Quy định này không bắt buộc công khai danh tính, khiến việc xác thực một văn phòng gia đình gần như bất khả thi.

Giới siêu giàu phải tự bảo vệ mình bằng mạng lưới riêng. "Làm sao bạn có thể tra Google về một tỷ phú ẩn danh?", Diamond đặt câu hỏi. Ryan Lin, luật sư tại Bayfront Law ở Singapore, tiết lộ nhiều văn phòng gia đình tại đây trao đổi thông tin qua nhóm WhatsApp để xác minh đối tác. "Nếu ai đó nói đã hoạt động 30 năm ở Singapore mà chẳng ai từng nghe tới, chắc chắn có vấn đề", ông nói.

Mu Chen, CEO của Canopy – nền tảng hỗ trợ văn phòng gia đình – quan sát thấy các tổ chức thật thường ít phô trương. "Chuông báo động sẽ reo nếu ai đó tự xưng là thế hệ thứ hai của gia tộc giàu có, rồi gửi cho bạn bản tóm tắt dài 500 từ để chứng minh", ông chia sẻ.

Cục Dịch vụ Tài chính và Kho bạc Hồng Kông khuyến cáo nhà đầu tư nên kiểm tra kỹ lý lịch đối tác trước khi rót vốn. Cơ quan Quản lý Tài chính Anh cho biết họ đang làm việc chặt chẽ với các đối tác quốc tế để ngăn chặn gian lận tài chính.

Trong thế giới nơi của cải bùng nổ và danh xưng "văn phòng gia đình" mang sức hút khổng lồ, ranh giới giữa giàu có thực sự và ảo ảnh tài chính đang trở nên mong manh hơn bao giờ hết.