Chuyển đổi số khu vực công - lợi ích lâu dài

Diễn đàn khẳng định chuyển đổi số trong khu vực công đã trở thành điều kiện tiên quyết để Nhà nước chuyển từ mô hình quản lý hành chính sang mô hình điều hành phát triển.

Động lực chính tăng trưởng kinh tế

PGS.TS Ngô Trí Long - Nguyên viện trưởng Viện nghiên cứu thị trường giá cả nhận định, việc thúc đẩy chuyển đổi số trong khu vực công không còn là xu hướng công nghệ đơn thuần, mà trở thành điều kiện tiên quyết để Nhà nước chuyển từ mô hình quản lý hành chính sang mô hình điều hành phát triển.

Theo PGS.TS Ngô Trí Long đây là vấn đề kinh tế - tổ chức ở cấp quốc gia, liên quan trực tiếp đến hiệu quả phân bổ ngân sách, năng suất vận hành của bộ máy hành chính và đặc biệt là năng lực kiến tạo và điều tiết thị trường của Nhà nước, kiến tạo hệ sinh thái số cho toàn xã hội.

PGS.TS Ngô Trí Long - Nguyên viện trưởng Viện nghiên cứu thị trường giá cả phát biểu tại diễn đàn.

PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, chuyển đổi số khu vực công thể hiện tính quyết định chiến lược, cải cách mô hình quản trị và nâng cao năng lực kiến tạo thị trường của Nhà nước; mang lại hiệu quả nâng cao năng suất, cải thiện phản ứng chính sách và môi trường kinh doanh. Bởi theo PGS.TS Ngô Trí Long, khu vực công là động lực chính trong việc kiến tạo hệ sinh thái kinh tế số toàn diện, thể hiện vai trò dẫn dắt về thể chế, hạ tầng và đổi mới. Do đó, cần lấy hiệu quả phân bổ nguồn lực công và gia tăng năng suất toàn xã hội làm mục tiêu cuối cùng để thúc đẩy chuyển đổi số khu vực công trong thời gian tới. Từ đó, tạo trụ cột của tăng trưởng bền vững và đổi mới quốc gia.

Trên quan điểm đó, PGS.TS Ngô Trí Long phân tích phạm vi chuyển đổi số khu vực công bao trùm 3 cấp độ. Chính phủ số - trụ cột chính trong chương trình chuyển đổi số quốc gia, bao gồm số hóa các dịch vụ công, quản trị dữ liệu mở, hạ tầng số dùng chung và liên thông hệ thống hành chính các cấp. Quản trị số - quá trình thiết kế lại cơ chế, quy trình ra quyết định, phân bổ nguồn lực công dựa trên dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và tự động hóa. Hạ tầng thể chế số - hành lang pháp lý, khung chính sách số, tiêu chuẩn kỹ thuật, bảo mật thông tin, định danh số, cơ chế chia sẻ dữ liệu.

Đồng bộ kiến trúc công nghệ

Thảo luận tại Diễn đàn, các chuyên gia nhất trí cho rằng, lợi ích lâu dài của chuyển đổi số chính là việc phân tích dữ liệu lớn từ các cơ quan nhà nước có thể hỗ trợ dự báo và hoạch định chính sách. Đồng thời, giúp các cơ quan nhà nước dễ dàng tham gia vào các nền tảng toàn cầu, học hỏi kinh nghiệm và thu hút đầu tư.

Ông Nguyễn Hữu Thái Hòa - Phó Viện Trưởng Viện Trí Việt IVM - VUSTA (Bộ Khoa học và Công nghệ), Chủ tịch VDIC, Trung tâm Thông tin Truyền thông số Việt Nam của Hội Truyền Thông Số (VDCA) trình bày tham luận tại diễn đàn.

Tuy nhiên, thách thức đặt ra là các vấn đề liên quan đến cơ sở hạ tầng công nghệ lạc hậu và thiếu nguồn lực. Tại khu vực công nhiều nơi vẫn sử dụng các hệ thống công nghệ cũ, không đồng bộ, gây khó khăn trong việc tích hợp các giải pháp số hóa mới, như các hệ thống lưu trữ dữ liệu riêng lẻ, không tương thích, làm chậm quá trình chia sẻ thông tin. Trong khi đó, ngân sách dành cho chuyển đổi số thường bị giới hạn, đặc biệt ở các địa phương hoặc cơ quan cấp cơ sở. Kéo theo việc triển khai hạ tầng cũng như thu hút và giữ chân nhân tài công nghệ luôn gặp hạn chế.

Đứng trước những thách thức đó, Ông Nguyễn Hữu Thái Hòa - Chủ tịch Trung tâm Thông tin Truyền thông số Việt Nam cho rằng, cần ưu tiên một loạt giải pháp mang tính tổng thể. Trước hết tăng đầu tư cho hạ tầng công nghệ, đặc biệt là trung tâm dữ liệu quốc gia và mạng 5G tại các địa phương còn hạn chế về điều kiện tiếp cận. Đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực không chỉ cho cán bộ kỹ thuật mà cả công chức hành chính, thông qua các chương trình kỹ năng số kết hợp cùng các trường đại học và doanh nghiệp.

Toàn cảnh diễn đàn.

PGS.TS Ngô Trí Long kiến nghị tiếp cận chuyển đổi số theo tư duy thể chế, đặt trọng tâm vào các yếu tố năng suất – hiệu quả, chi phí – hiệu lực. “Cần duy trì đầu tư bền vững cho dữ liệu và nhân lực; Mở rộng AI vào hành chính để nhân đôi lợi ích từ tiết kiệm nhân lực; Xây dựng kiến trúc mở dữ liệu, tiêu chuẩn quốc tế để hỗ trợ tư nhân và minh bạch hơn. Từ đó nâng cao chất lượng quản trị, phục vụ người dân và tạo đà cho tư nhân phát triển bền vững”, PGS. TS Ngô Trí Long nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Minh Khôi - Giám đốc Chính sách và Chuyển đổi của Viện Tony Blair vì Thay đổi Toàn cầu đề xuất, cần thử nghiệm các mô hình như sandbox (cơ chế thử nghiệm có kiểm soát), sáng kiến trí tuệ công và xây dựng liên minh năng lực số để định hình cách tiếp cận chuyển đổi số bền vững hơn.

Việt Nam đặt mục tiêu 100% doanh nghiệp chuyển đổi số vào 2030 Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết mục tiêu 100% doanh nghiệp nhỏ và vừa hoàn thành chuyển đổi số vào 2030, giúp nâng ...

Diễn đàn Sản xuất thông minh Việt Nam 2025: Thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển hệ sinh thái bán dẫn Với sự tham gia của nhiều chuyên gia và doanh nghiệp công nghệ hàng đầu, Diễn đàn Sản xuất thông minh Việt Nam 2025 nhấn ...

Kinh tế số và năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP): Nền tảng đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam Chuyển đổi số đang tái định hình nền kinh tế Việt Nam với tốc độ ấn tượng. Báo cáo chính thức cho thấy kinh tế ...