Vì sao phải chuyển đổi tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông

Đề xuất bỏ tem thu phí đường bộ trên ôtô

Đại biểu Quốc hội đề nghị cân nhắc thu phí giao thông nội đô

Dự kiến thu phí đại lộ thăng long và vành đai 3 trên cao

Trước ngày 1/10/2025, chủ xe ô tô phải thực hiện chuyển đổi tài khoản thu phí đang sử dụng hiện nay sang tài khoản giao thông kết nối phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt. Nếu không thực hiện, phương tiện sẽ không lưu thông được qua trạm thu phí.

Thời hạn chuyển đổi sang tài khoản giao thông đang cận kề, song tỷ lệ thực hiện vẫn ở mức thấp. Theo số liệu từ các nhà cung cấp dịch vụ thu phí, chỉ khoảng 30% trong tổng số 6,3 triệu phương tiện đã hoàn tất việc chuyển đổi tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông. Con số này đồng nghĩa với việc hơn 4 triệu ô tô có thể sẽ không được phép lưu thông qua các trạm thu phí từ ngày 1/10/2025.

Ảnh minh họa: L.C

Tài khoản thu phí và tài khoản giao thông khác nhau như thế nào?

Tài khoản thu phí (cũ) hoạt động như một ví điện tử nội bộ, chỉ phục vụ việc thanh toán phí đường bộ qua trạm thu phí không dừng. Chủ xe phải nạp tiền thủ công vào tài khoản, số tiền này không sinh lãi và bị "chôn" nếu không sử dụng. Việc quản lý tài khoản này thuộc về các đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí, tính minh bạch còn hạn chế.

Ngược lại, tài khoản giao thông (mới) hoạt động như một cái cầu nối thông minh. Thay vì phải nạp tiền vào một ví riêng, nó kết nối trực tiếp với tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử mà bạn đang sử dụng hàng ngày. Khi xe qua trạm, hệ thống tự động trừ tiền từ nguồn tiền gốc của bạn, giống như việc quẹt thẻ thanh toán khi mua sắm. Điều này giúp chủ xe luôn chủ động về nguồn tiền, có thể tự do rút nạp tuỳ thuộc vào dịch vụ liên kết, và quan trọng là có thể sinh lãi nếu liên kết với tài khoản ngân hàng.

Vì sao việc chuyển đổi là bắt buộc?

Nghị định 119/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định rõ ràng rằng từ ngày 1/10/2025, tất cả chủ xe phải hoàn tất việc chuyển đổi. Điều 31 của nghị định này không phải là lời khuyên mà là yêu cầu bắt buộc. Nếu không tuân thủ, phương tiện sẽ không được phép lưu thông qua các trạm thu phí điện tử không dừng.

Ông Tô Nam Toàn, Trưởng phòng Khoa học công nghệ Môi trường và Hợp tác quốc tế thuộc Cục Đường bộ Việt Nam, giải thích lý do sâu xa hơn. Hệ thống tài khoản thu phí cũ tạo ra nhiều bất cập cho người dân, đặc biệt là các doanh nghiệp vận tải. Khi phải nạp một lượng tiền lớn vào tài khoản mà không được tính lãi, điều này giống như việc gửi tiền vào một chiếc két sắt không sinh lời.

Thêm vào đó, Bộ Giao thông Vận tải không phải là đơn vị chuyên về quản lý tiền như ngân hàng, nên việc quản lý dòng tiền thu phí gặp nhiều khó khăn về mặt chuyên môn. Việc chuyển đổi giúp tách bạch trách nhiệm quản lý một cách khoa học hơn.

Cách thực hiện chuyển đổi từng bước

Quy trình chuyển đổi được thiết kế đơn giản như việc chuyển tiền qua ứng dụng ngân hàng. Toàn bộ thao tác chỉ mất 5-10 phút và không tốn bất kỳ khoản phí nào.

Bước đầu tiên là tải ứng dụng thu phí không dừng mà bạn đang sử dụng, có thể là VETC hoặc ePass. Nếu chưa có tài khoản, bạn cần tạo mới hoặc đăng nhập vào tài khoản hiện có. Tiếp theo, hệ thống sẽ yêu cầu xác thực thông tin cá nhân bằng căn cước công dân gắn chip, đây là bước đảm bảo an toàn và chính xác.

Phần quan trọng nhất là liên kết tài khoản giao thông với phương tiện thanh toán bạn tin tưởng, có thể là tài khoản ngân hàng, ví MoMo, Viettel Money hay thẻ Visa. Sau đó, bạn thực hiện chuyển đổi theo hướng dẫn trên ứng dụng. Hệ thống sẽ tự động chuyển toàn bộ số tiền dư từ tài khoản thu phí cũ sang phương tiện thanh toán mới. Cuối cùng, kiểm tra lại thông tin để đảm bảo tài khoản giao thông hoạt động bình thường.

Những điều cần lưu ý để tránh gián đoạn

Sau khi chuyển đổi thành công, điều quan trọng nhất là đảm bảo luôn có đủ tiền trong tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử đã liên kết. Nếu thiếu tiền, xe sẽ không thể qua trạm thu phí tự động trên đường cao tốc, hoặc phải chuyển sang làn thu phí hỗn hợp tại các trạm trên quốc lộ.

Chủ xe cần kiểm tra danh sách các ngân hàng và ví điện tử được chấp nhận, thông tin này được cập nhật thường xuyên trên ứng dụng VETC và ePass. Một tin tốt là sau khi chuyển đổi, toàn bộ lịch sử giao dịch và số tiền dư cũ đều được giữ nguyên, không có rủi ro mất mát dữ liệu.

Để tránh tình trạng vội vàng vào phút chót, chủ xe nên thực hiện chuyển đổi càng sớm càng tốt. Nếu gặp khó khăn trong quá trình thực hiện, có thể liên hệ tổng đài của VETC hoặc ePass, hoặc đến trực tiếp các điểm đăng ký gần nhất để được hỗ trợ tận tình.

Lợi ích thiết thực và tầm nhìn tương lai

Việc chuyển đổi mang lại ba lợi ích rõ rệt cho người dân. Thứ nhất là tiết kiệm thời gian vì không cần phải nạp tiền nhiều lần hay lo lắng về việc tài khoản bị khóa do hết tiền. Thứ hai là tính minh bạch cao khi thông tin tài khoản được pháp luật ngân hàng bảo vệ chặt chẽ. Thứ ba là khả năng sử dụng đa dịch vụ, một lần liên kết có thể dùng cho nhiều tiện ích giao thông khác nhau.

Tài khoản giao thông không chỉ dừng lại ở việc thanh toán phí đường bộ. Trong tương lai gần, hệ thống này sẽ được mở rộng để thanh toán phí bãi đỗ xe, phí đăng kiểm, mua xăng dầu, sạc xe điện và nhiều dịch vụ giao thông khác. Điều này tạo ra một hệ sinh thái thanh toán thông minh, giúp người dân tiết kiệm thời gian và công sức.

Hiện tại, cả nước có 6,3 triệu phương tiện sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng, đạt gần 100% tổng số phương tiện. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 30% đã hoàn tất việc chuyển đổi, tức là hơn 4 triệu xe vẫn đang sử dụng tài khoản thu phí cũ. Nguyên nhân chính được xác định là nhiều chủ xe vẫn chưa nắm rõ quy định mới này.

Ông Tô Nam Toàn nhấn mạnh rằng từ ngày 1/10/2025, những phương tiện chưa chuyển đổi sẽ được coi như chưa có tài khoản giao thông hợp lệ, nghĩa là không đủ điều kiện sử dụng dịch vụ thu phí điện tử không dừng. Điều này có thể gây gián đoạn nghiêm trọng cho việc di chuyển của hàng triệu người dân.

Nghị định 119/2024/NĐ-CP không chỉ là một quy định hành chính mà còn thể hiện tầm nhìn dài hạn của Chính phủ trong việc hiện đại hóa hệ thống giao thông và thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Thành công của quá trình chuyển đổi này sẽ đặt nền móng cho một hệ thống giao thông thông minh, minh bạch và tiện lợi hơn. Tuy nhiên, với thời gian còn lại không nhiều và tỷ lệ chuyển đổi hiện tại vẫn thấp, cần có những nỗ lực mạnh mẽ hơn từ cả cơ quan quản lý và người dân để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ.