Khẩu trang thời Covid là 'bom hẹn giờ' vi nhựa

Chủ động thiết lập không gian sống trong lành khỏe mạnh, bạn đã biết chưa?

Dyson Zone™: tai nghe chống ồn kiêm khẩu trang lọc khí

LG ra mắt bộ đôi máy lọc không khí thế hệ mới

Khẩu trang y tế dùng một lần bị vứt bỏ. Ảnh: Getty Images

Theo đó, các nhà khoa học đã lên tiếng cảnh báo rằng khẩu trang hiện trở thành "bom hẹn giờ" đối với môi trường. Vật dụng bảo vệ sức khỏe này từng được sử dụng rộng rãi trong đại dịch COVID-19

Các nhà khoa học cảnh báo rằng khẩu trang bị thải bỏ đang phân rã thành các hạt vi nhựa và rò rỉ hóa chất độc hại ra môi trường. Đại học Coventry công bố nghiên cứu mới chỉ ra khẩu trang chưa qua sử dụng cũng gây ô nhiễm nguồn nước. Điều này này làm dấy lên lo ngại về những rủi ro tiềm ẩn khi con người quá phụ thuộc vào đồ dùng một lần

Rò rỉ chất ô nhiễm vô hình

Để mô phỏng lại điều kiện thực tế, các nhà nghiên cứu đã đặt các khẩu trang chưa qua sử dụng vào các cốc thủy tinh chứa nước tinh khiết và để trong nhiệt độ phòng trong vòng 24 giờ. Mẫu nước sau đó được lọc và phân tích bằng các kĩ thuật tiên tiến dưới quy trình bảo hộ nghiêm ngặt trong phòng thí nghiệm nhằm tránh rò rỉ chất ô nhiễm.

Dù chưa từng qua sử dụng, các khẩu trang vẫn tiết ra một lượng vi nhựa và chất hóa học ra các mẫu nước. Phát hiện này cho thấy các chất ô nhiễm có thể đã tồn tại từ khâu sản xuất và có thể bị rò rỉ ra ngoài.

Các loại khẩu trang lọc bụi gây tác hại nghiêm trọng hơn nhiều so với khẩu trang y tế thông thường. Chúng thải ra lượng vi nhựa gấp 3-4 lần, phần lớn có kích thước dưới 100 micromet - nhỏ hơn cả đường kính sợi tóc người.

Vật liệu chủ yếu là polypropylene - loại nhựa được dùng phổ biến trong sản xuất khẩu trang. Bên cạnh đó, các dấu vết của polyethylene, polyester, nylon và PVC cũng được tìm thấy.

Những chất này có khả năng kháng phân hủy tự nhiên, tồn tại trong môi trường hàng thập kỷ. Khi bị sinh vật biển hoặc động vật khác nuốt phải, chúng có thể tích tụ qua chuỗi thức ăn, đe dọa đa dạng sinh học và tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe con người.

Mối nguy hại dai dẳng từ hóa chất

Nghiên cứu cũng chỉ ra sự tồn tại của các chất phụ gia hóa học nguy hiểm, trong đó có Bisphenol B. Hợp chất này có thể gây rối loạn hormones và phá hủy môi trường sống dưới biển. Nếu được thải ra ngoài với số lượng lớn, các chất hóa học độc hại có thể gây ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt và ảnh hưởng trực tiếp tới con người và các loài động vật.

Dẫu cho các hạt vi nhựa chỉ ở kích thước hiển vi nhưng với số lượng lớn và khả năng tồn tại lâu dài có thể gây ra các hậu quả khôn lường với sức khỏe và môi trường.

Trong thời kỳ đại dịch COVID-19, khoảng 129 tỷ khẩu trang được sử dụng toàn cầu mỗi tháng, phần nhiều bị vứt bỏ bừa bãi sau khi sử dụng. Các nhà khoa học đề xuất ưu tiên phát triển các sản phẩm thay thế bền vững và an toàn như khẩu trang tái sử dụng làm từ vật liệu phân hủy sinh học, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về các mối nguy hại từ khẩu trang dùng một lần.

“Khẩu trang bảo vệ chúng ta trong thời kỳ đại dịch COVID-19 nhưng chúng ta không nên phớt lờ những tác hại của chúng với môi trường”, theo chia sẻ của Giáo sư Anna A. Bogush, “Chúng ta nên nghiên cứu và cải tiến các mẫu khẩu trang để ngăn chặn các hậu quả lâu dài tới sức khỏe và môi trường”.