Nhật Bản phát triển siêu máy tính FugakuNext mạnh gấp 1000 lần so với hiện tại
Nhật Bản đang đầu tư 750 triệu USD nhằm phát triển siêu máy tính thế hệ mới FugakuNext. Hệ thống này được thiết kế với khả năng xử lý vượt trội gấp 1000 lần so với các siêu máy tính hiện tại, nhằm thúc đẩy nghiên cứu AI và khoa học.
Tập đoàn Fujitsu vừa nhận được hợp đồng thiết kế siêu máy tính thế hệ mới của Nhật Bản với sức mạnh vượt trội gấp 1000 lần các hệ thống hiện tại. Dự án FugakuNext này tăng cường đáng kể năng lực nghiên cứu trí tuệ nhân tạo và các ngành khoa học ứng dụng, giúp Nhật Bản duy trì vị thế dẫn đầu trong cuộc đua công nghệ toàn cầu.
Theo interestingengineering, Viện nghiên cứu RIKEN đã chính thức ký hợp đồng với Fujitsu để phát triển siêu máy tính Fugaku của Nhật Bản phiên bản nâng cấp. Giai đoạn thiết kế cơ bản kéo dài đến tháng 2/2026, với tổng ngân sách lên tới 750 triệu USD. Con số này phản ánh quyết tâm của Tokyo trong việc duy trì lợi thế công nghệ trước sức ép từ các cường quốc khác.
 |
| Siêu máy tính Fugaku của Nhật Bản tại cơ sở Riken ở Kobe. Ảnh: Riken |
Cuộc đua giành ngôi vương siêu máy tính
Dự án phát triển FugakuNext xuất phát từ nhu cầu thúc đẩy nghiên cứu AI và khoa học. Các nghiên cứu hiện đại đòi hỏi khả năng xử lý dữ liệu khổng lồ kết hợp với mô phỏng thời gian thực, xu hướng được gọi là "khoa học tính toán thông minh". Phương pháp này giúp các nhà khoa học giải quyết những bài toán phức tạp từ dự báo khí hậu đến phát triển thuốc mới.
Siêu máy tính Fugaku hiện tại, ra mắt năm 2020, từng đạt vị trí số 1 thế giới và hiện giữ vị trí thứ 4 với hiệu suất 442 petaFLOPS. Thành công này khiến chính phủ Nhật quyết định đầu tư sớm cho thế hệ kế tiếp. Bộ Giáo dục Nhật Bản đã khởi động nghiên cứu khả thi từ năm 2022, tuyển chọn 4 nhóm nghiên cứu từ 7 ứng viên với ngân sách ban đầu 450 triệu yen.
Mục tiêu của FugakuNext là đạt cấp độ zetta-class, một thuật ngữ kỹ thuật chỉ khả năng xử lý vượt trội so với các siêu máy tính exascale như Frontier của Mỹ. Để hiểu rõ sự khác biệt này, nếu các siêu máy tính hiện tại có thể xử lý một tỷ tỷ phép tính mỗi giây, thì FugakuNext sẽ thực hiện được một triệu tỷ tỷ phép tính trong cùng thời gian.
 Elon Musk thông báo chế tạo siêu máy tính lớn nhất thế giới Ngày 25-5, nguồn thạo tin cho biết tỷ phú Elon Musk đã thông báo với các nhà đầu tư về kế hoạch chế tạo một ... |
Công nghệ đột phá định hình tương lai
FugakuNext sử dụng bộ vi xử lý FUJITSU-MONAKA3, được phát triển hoàn toàn tại Nhật Bản. Công nghệ này kế thừa kinh nghiệm từ dòng chip MONAKA trước đó, tập trung vào hai yếu tố then chốt: hiệu suất vượt trội và tiết kiệm năng lượng. Thiết kế hybrid độc đáo cho phép hệ thống hoạt động cùng lúc với GPU và các bộ gia tốc chuyên dụng, tạo ra khả năng xử lý đa nhiệm vượt trội.
Vivek Mahajan, Giám đốc Công nghệ Nền tảng Hệ thống của Fujitsu, nhấn mạnh tầm quan trọng của dự án: "Fujitsu quyết tâm xây dựng hệ thống đáp ứng linh hoạt nhu cầu khách hàng, dựa trên kinh nghiệm vô giá từ Fugaku và công nghệ tiên tiến của FUJITSU-MONAKA". Ông cũng tiết lộ kế hoạch chuyển giao công nghệ này sang phát triển các bộ xử lý thần kinh thế hệ mới, khẳng định tham vọng đưa "công nghệ sản xuất tại Nhật Bản ra thế giới".
Điểm đặc biệt của siêu máy tính FugakuNext là khả năng thích ứng đa dạng ứng dụng. Hệ thống được thiết kế để xử lý hiệu quả các tác vụ từ mô phỏng phân tử phức tạp đến tính toán khí hậu quy mô toàn cầu. Kiến trúc modular cho phép nâng cấp từng thành phần mà vẫn duy trì hiệu suất tổng thể, giải quyết bài toán lỗi thời công nghệ thường gặp ở các siêu máy tính trước đây.
Dẫn đầu công nghệ toàn cầu
Thành công của siêu máy tính Fugaku của Nhật Bản trong giai đoạn đại dịch COVID-19 đã chứng minh giá trị thực tiễn của công nghệ này. Các mô phỏng về sự lây lan virus và hiệu quả khẩu trang do Fugaku thực hiện đã ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách y tế công cộng toàn cầu. Kinh nghiệm này tạo nền tảng vững chắc cho FugakuNext trong việc giải quyết các thử thách tương lai.
Mahajan khẳng định Fujitsu sẽ "cung cấp cơ sở hạ tầng điện toán mạnh mẽ mà xã hội và ngành công nghiệp cần để thành công" thông qua các quan hệ đối tác đa dạng. Nhật Bản đang tăng cường vị thế trong lĩnh vực siêu máy tính với định hướng phát triển toàn diện từ nghiên cứu cơ bản đến ứng dụng thương mại.
Dự án FugakuNext được dự báo mở ra kỷ nguyên mới cho nghiên cứu khoa học. Khi hoàn thành vào cuối thập niên này, FugakuNext có thể trở thành công cụ then chốt giúp nhân loại giải quyết những thách thức lớn nhất từ biến đổi khí hậu đến khám phá vũ trụ.
Phạm Anh