Sắp có phần mềm truy xuất nguồn gốc hàng hóa, phát hiện hàng giả
Bộ Công an đang cùng Bộ Công Thương, VNPT xây dựng hệ thống về xuất xứ hàng hóa, dự kiến vận hành thử nghiệm cuối năm nay, theo Thứ trưởng Công an Nguyễn Văn Long.
Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 6 tháng và tổng kết đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả ngày 23/6, Thứ trưởng Công an Nguyễn Văn Long cho biết một trong những nhiệm vụ Thủ tướng giao cho Bộ này trong khuôn khổ Đề án 06 là phối hợp xây dựng nền tảng dữ liệu về xuất xứ hàng hóa.
"Hiện Bộ Công an cùng Bộ Công Thương, VNPT xây dựng hệ thống này, dự kiến đưa vào vận hành thử nghiệm cuối năm nay", ông Long nói.
Theo ông, trước mắt, hệ thống áp dụng với một số nhóm hàng hóa. Sau khi đi vào hoạt động, nền tảng sẽ giúp người dân truy xuất nguồn gốc sản phẩm, góp phần ngăn chặn gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhập lậu, đồng thời cung cấp dữ liệu phục vụ hoạch định chính sách.
 |
| Thứ trưởng Công an Nguyễn Văn Long phát biểu tại hội nghị, ngày 23/6. Ảnh: VGP |
Tháng cao điểm kiểm tra hàng hóa trên cả nước được phát động từ 15/5 đến 15/6 theo chỉ đạo của Thủ tướng, do Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) chủ trì. Trong thời gian này, lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra 3.891 vụ, xử lý hơn 3.100 vụ vi phạm. Trong đó, số tiền xử phạt hành chính vượt 32 tỷ đồng, hàng hóa vi phạm bị tịch thu trị giá gần 31 tỷ đồng, và tổng số tiền nộp ngân sách gần 36 tỷ đồng. 26 vụ có dấu hiệu hình sự đã được chuyển cho cơ quan điều tra, tăng 50% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên, công cuộc đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đang diễn ra ngày càng quyết liệt. "Từ đầu năm, bình quân mỗi ngày các lực lượng xử lý vài trăm vụ, như vậy số lượng không phải là nhỏ. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm các quy định ngày càng lớn", ông Diên cho biết.
Lý giải nguyên nhân buôn lậu, gian lận thương mại gia tăng, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết hoạt động này mang lại lợi ích rất lớn cho người kinh doanh, cùng với sự xuất hiện của thương mại điện tử là môi trường rất tốt để hoạt động.
Ngoài ra, theo ông Diên, lực lượng quản lý thị trường được chuyển giao cho các địa phương từ tháng 2, song nhiều địa phương chỉ đạo lực lượng này chưa kịp thời. Luật pháp và cơ chế, chính sách cũng còn nhiều lỗ hổng, cần tiếp tục rà soát để hoàn thiện. Chưa kể, một số cơ quan chức năng chưa làm tốt nhiệm vụ, thậm chí có những cán bộ tiếp tay, hợp thức hóa cho những sai phạm này.
 |
| Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại hội nghị, ngày 23/6. Ảnh: VGP |
Nửa đầu năm, các lực lượng chức năng của Bộ Quốc phòng cũng phối hợp với các lực lượng bắt giữ 1.412 vụ, trong đó liên quan đến ma túy 293 vụ, vận chuyển hàng trái phép 639 vụ và hành vi khác 210 vụ.
Thứ trưởng Quốc phòng Nguyễn Hồng Thái cho rằng hàng giả, kém chất lượng, vi phạm sở hữu trí tuệ không thuần túy là do nhập lậu, vận chuyển từ nước ngoài. Thực tế, rất nhiều trong số đó được sản xuất từ trong nước, đặc biệt là các loại thực phẩm, thực phẩm chức năng với "hình thức rất trắng trợn, ảnh hưởng đặc biệt đến sức khỏe người dân".
Tương tự, Thứ trưởng Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết nửa đầu năm, toàn ngành y tế đã kiểm tra trên 170.000 cơ sở về an toàn thực phẩm, phát hiện trên 9.000 cơ sở vi phạm (chiếm 5,2%), xử phạt số tiền trên 20 tỷ đồng. Bộ đã chỉ đạo lấy trên 16.000 mẫu thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm để kiểm tra. Đặc biệt, đã tiến hành phát hiện 2 cơ sở bán thuốc ở Hà Nội chưa rõ xuất xứ, bảo đảm chất lượng.
Theo báo cáo của Bộ Công an, toàn lực lượng đã khởi tố 124 vụ với 297 bị can. Riêng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố 7 vụ, hơn 100 bị can, thu giữ số hàng giả trị giá hơn 12.000 tỷ đồng. Công an địa phương xử lý hành chính gần 1.000 vụ, thu phạt trên 15 tỷ đồng.
Nổi bật là hai hệ sinh thái doanh nghiệp vi phạm lớn là Z Holding và Big Holding. Z Holding bị xác định đã bán gần 7.000 tỷ đồng hàng giả, Big Holding khoảng 4.000 tỷ đồng. Để qua mặt cơ quan chức năng, các đối tượng đã làm giả phiếu kết quả kiểm nghiệm hoặc thông đồng với các đơn vị kiểm nghiệm cung cấp các kết quả khống, câu kết móc nối với các cơ quan nhà nước để tạo điều kiện cấp giấy chứng nhận đạt chuẩn GMP cho các nhà máy sản xuất.
Thứ trưởng Công an Nguyễn Văn Long kiến nghị các bộ ngành, cơ quan liên quan nâng năng lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực được giao, sớm rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách theo hướng phù hợp thực tiễn, tạo thuận lợi nhưng không buông lỏng quản lý.
Cùng quan điểm, Thứ trưởng Quốc phòng Nguyễn Hồng Thái cho rằng việc thường xuyên rà soát, đề xuất sửa đổi văn bản pháp luật là cần thiết, bảo đảm thông thoáng cho sản xuất - kinh doanh, nhưng vẫn kiểm soát chất lượng hàng hóa, bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Đại diện Bộ Y tế khẳng định sẽ phối hợp chặt với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Công Thương để tăng quản lý hoạt động quảng cáo trên môi trường điện tử.
"Khi phát hiện vi phạm, cơ quan chức năng cần xử lý đơn vị quảng cáo và cả tổ chức, cá nhân thuê quảng cáo sai lệch", đại diện Bộ Y tế đề xuất. Ngoài ra, cơ quan này cũng cho biết họ đã có văn bản đề nghị văn nghệ sĩ, người nổi tiếng, cán bộ nhà nước và giới khoa học không tham gia quảng bá các sản phẩm vi phạm.
Bộ cũng kiến nghị xem xét nâng mức xử phạt hành chính, tương tự Nghị định 168 trong lĩnh vực an toàn giao thông, nhằm tăng sức răn đe đối với hành vi vi phạm.
 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu chiều 23/6. Ảnh: Nhật Bắc |
Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương kết quả của các bộ ngành, địa phương thời gian qua trong việc đấu tranh với buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Một số địa phương cùng với Bộ Công an, cơ quan chức năng phát hiện cơ sở quy mô lớn về hàng giả, hàng nhái, hàng lậu.
Song Thủ tướng thừa nhận vẫn còn hạn chế liên quan thể chế, cơ sở vật chất, đầu tư, tài chính, phương tiện, tổ chức thực hiện. Việc chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương tại một số nơi còn bị xem nhẹ, buông lỏng. Một số cán bộ thiếu trách nhiệm, có người không còn ý chí chiến đấu hoặc bị mua chuộc, trong khi sức mạnh của người dân và doanh nghiệp chưa được huy động.
Đây là lần thứ hai trong một tháng qua, người đứng đầu Chính phủ đề cập đến nội dung này. Trước đó, chủ trì họp Thường trực Chính phủ ngày 19/5, Thủ tướng từng đặt nghi vấn tại sao tình trạng buôn lậu, làm hàng trăm tấn hàng giả mà cơ quan chức năng không biết, trong khi việc này cần kho bãi, vận chuyển, mua bán.
"Chỉ có hai khả năng: hoặc không còn ý chí chiến đấu, hoặc bị mua chuộc, có tiêu cực. Cả hai điều này đều phải xử lý nghiêm", ông nói.
Ông chỉ đạo xây dựng kế hoạch hành động của Chính phủ trong nhiệm vụ đặc biệt quan trọng này, tổ chức thường xuyên, liên tục đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
"Phải kiên quyết tuyên chiến với hàng giả, đấu tranh thường xuyên với tinh thần mỗi ngày đều là cao điểm, đặc biệt là quét sạch thuốc giả, thực phẩm giả", Thủ tướng nói. Ông cũng mong muốn mỗi người dân là một người tiêu dùng thông minh và là một chiến sĩ trong đấu tranh với buôn lậu, hàng giả.
Lãnh đạo Chính phủ nhấn mạnh việc chống buôn lậu, hàng giả là "không có vùng cấm". Ông yêu cầu huy động cả hệ thống chính trị, người dân, doanh nghiệp vào cuộc để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của người dân, quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương tập trung rà soát quy định, thường xuyên kiểm tra, tăng năng lực và hiệu quả quản lý nhà nước. Trong đó, Bộ Y tế chủ trì, chịu trách nhiệm chính trong quản lý an toàn thực phẩm, dược phẩm do liên quan trực tiếp tới tính mạng, sức khỏe người dân.
Ông lưu ý đội ngũ cán bộ phải chuyên nghiệp, trách nhiệm cao, có đạo đức, nhân văn trong thực hành công vụ. Nhà điều hành sẽ xây dựng cơ chế chính sách để huy động người dân, doanh nghiệp tham gia vào đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả. Ngoài ra, người đứng đầu các tỉnh thành phải tiếp tục quan tâm chỉ đạo, lãnh đạo việc này, coi đây là "một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng". Bộ Nội vụ được giao làm tốt công tác thi đua, khen thưởng.
"Các bộ, ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn nữa vì người tiêu dùng, người sản xuất và nền kinh tế phát triển lành mạnh, nhanh, bền vững trong giai đoạn tới", ông nói.