Hải quan Việt Nam - chặng đường 80 năm xây dựng và phát triển ấn tượng

Những dấu mốc 80 năm phát triển

Ngay sau ngày Độc lâp, ngày 10/9/1945, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Võ Nguyên Giáp thừa ủy quyền của Chủ tịch Chính phủ lâm thời Việt Nam dân chủ cộng hòa ký sắc lệnh số 27-SL thành lập “Sở thuế quan và thuế gián thu” khai sinh Hải quan Việt Nam (nay là Cục Hải quan) với mục đích thiết lập chủ quyền thuế quan của nước Việt Nam độc lập, đảm bảo việc kiểm soát hàng hóa XNK và duy trì nguồn ngân sách từ hoạt động này.

Ngày 03/10/1945, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Võ Nguyên Giáp ký Sắc lệnh để Sở Thuế quan và thuế gián thu thuộc Bộ Tài chính. Ngày 29/5/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 75-SL về tổ chức Bộ Tài chính gồm năm Nha, đứng đầu là Nha Thuế quan và Thuế gián thu; Sở Thuế quan và Thuế gián thu được đổi thành Nha Thuế quan và Thuế gián thu. Ngày 14/7/1951, Bộ trưởng Bộ Tài chính Lê Văn Hiến ký Nghị định số 54-NĐ quy định tổ chức Bộ Tài chính, trong đó Nha Thuế quan và Thuế gián thu được thu gọn thành Phòng Thuế XNK thuộc Sở Thuế.

Ngày 15/11/1954 liên bộ Bộ Tài Chính - Công thương có Nghị định số 121/TC-CT-NĐ chuyển ngành Thuế xuất nhập khẩu thuộc Bộ Tài Chính sang Bộ Công thương. Tiếp đó, ngày 14/12/1954, Bộ trưởng Bộ Công thương ký Nghị định số 136/BCT/KB/NĐ thành lập Sở Hải quan thuộc Bộ Công thương.

Sau khi thống nhất đất nước, Hải quan triển khai hoạt động trên phạm vi địa bàn cả nước từ tuyến biên giới phía Bắc đến tuyến biên giới phía Tây Nam, các cảng biển, sân bay quốc tế, Bưu cục ngoại dịch, Trạm chở hàng. Ngày 11/7/1975, Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam quyết định thành lập Cục Hải quan trực thuộc Tổng nha Ngoại thương và đã ban hành Điều lệ Hải quan và biểu thuế xuất nhập khẩu. Ngày 15/01/1976, Bộ Ngoại thương tạm thời giao cho Bộ Kinh tế - Tài chính quản lý Hải quan ở vùng mới giải phóng. Ngày 05/3/1979, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 80/CT chuyển tổ chức hải quan địa phương thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố về thuộc Cục Hải quan- Bộ Ngoại thương. Đồng thời, Bộ trưởng Bộ Ngoại thương đã quyết định và triển khai thành lập một số Chi cục Hải quan, Trạm Hải quan ở một số địa phương.

Việc thống nhất quản lý theo ngành dọc đã mở ra những ưu thế mới cho việc tăng cường hiệu quả của công tác hải quan. Ngày 30/8/1984 Hội đồng Nhà nước ra Nghị quyết số 547/NQ/HĐNN phê chuẩn việc thành lập Tổng cục Hải quan, cơ quan thuộc Hội đồng Bộ trưởng. Ngày 04/9/2002, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 113/2002/QĐ-TTg chuyển Tổng cục Hải quan vào Bộ Tài chính. Thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy của Trung ương, từ ngày 01/3/2025, Tổng cục Hải quan đổi thành Cục Hải quan thuộc Bộ Tài chính.

Xây dựng lực lượng Hải quan chính quy, hiện đại

Với vai trò là “người gác cửa nền kinh tế”, trải qua gần 80 năm xây dựng và phát triển, Hải quan Việt Nam đã khẳng định vai trò, vị trí quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt trong giai đoạn đất nước đổi mới, mở cửa và hội nhập quốc tế.

Trong Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 cũng xác định: Xây dựng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại, ngang tầm Hải quan các nước phát triển trên thế giới, dẫn đầu trong thực hiện Chính phủ số, với mô hình Hải quan thông minh. Nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hải quan, quản lý hải quan, thu thuế hiệu quả; tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, du lịch và vận tải hợp pháp qua biên giới, tạo môi trường xuất nhập khẩu minh bạch, công bằng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đảm bảo an ninh, an toàn xã hội và bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia.

Nhằm Xây dựng lực lượng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại, ngang tầm Hải quan các nước phát triển trên thế giới, Cục Hải quan đã quyết liệt tổ chức thực hiện những cải cách lớn trong công tác xây dựng và phát triển nguồn nhân lực. Những năm gần đây, công tác xây dựng, phát triển đội ngũ công chức Hải quan được chú trọng từ chất lượng tuyển dụng, đào tạo, đến đưa công nghệ vào quy trình nghiệp vụ; đội ngũ công chức cấp Chiến lược có phẩm chất, năng lực, uy tín, tinh nhuệ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Hải quan Việt Nam - chặng đường 80 năm xây dựng và phát triển ấn tượng.

Đặc biệt, Chiến lược phát triển Hải quan Việt Nam đến năm 2030 đã đưa ra định hướng, giải pháp phát triển lực lượng với mục tiêu xây dựng, phát triển đội ngũ công chức hải quan các cấp có trình độ chuyên môn sâu, hoạt động liêm chính; có tác phong làm việc chuyên nghiệp, làm chủ được công nghệ, trang thiết bị hiện đại; đủ về số lượng, cơ cấu phù hợp; được tổ chức, quản lý khoa học, gắn với nhu cầu thực tiễn.

Trải qua 80 năm xây dựng và phát triển (1945 - 2025), Hải quan Việt Nam đã đồng hành cùng đất nước trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, bảo vệ Tổ quốc, xây dựng và hội nhập quốc tế. Ghi nhận sự nỗ lực phấn đấu không ngừng của ngành Hải quan trong quá trình xây dựng và phát triển, nhiều tập thể, cá nhân của ngành Hải quan đã vinh dự được Đảng, Nhà nước và lãnh đạo các cấp đã tặng nhiều danh hiệu thi đua như Cờ thi đua của Chính phủ (năm 2013, năm 2014, năm 2016, năm 2018) cùng nhiều hình thức khen thưởng: Huân chương Hồ Chí Minh (năm 1995, năm 2005), Huân chương Độc lập hạng Nhất (năm 2015), Huân chương Lao động hạng Nhất (năm 2019) và nhiều phấn thưởng cao quý khác.

Hải quan Việt Nam phát hiện nhiều vụ buôn lậu vàng qua đường hàng không Thời gian qua, lực lượng hải quan Việt Nam đã phát hiện nhiều vụ buôn lậu vàng, ma túy qua đường hàng không với thủ ...

Cục Hải quan dừng cuộc thi viết 'Tự hào 80 năm xây dựng và phát triển Hải quan Việt Nam' Do số lượng bài dự thi không đạt kỳ vọng so với quy mô tổ chức, Cục Hải quan vừa thông báo dừng triển khai ...

Hải quan cửa khẩu quốc tế Mộc Bài phát hiện, bắt giữ đối tượng vận chuyển gần 2kg ma túy Ngày 11/6, Cục Hải quan (Bộ Tài chính) thông tin về vụ bắt giữ đối tượng vận chuyển gần 2kg ma túy được ngụy trang ...