Giải quyết vướng mắc của doanh nghiệp đồ uống trước thềm tăng thuế tiêu thụ đặc biệt

Trước thềm thực hiện tăng thuế Tiêu thụ thụ đặc biệt đối với các mặt hàng rượu, bia liên tục trong 5 năm, mỗi năm 5% và bổ sung đối tượng mới nước giải khát có đường trên 5g/100ml vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 1/1/2027 với thuế suất 8% và tăng lên 10% từ 1/1/2028 theo Luật số 66/2025/QH15 của Quốc hội.

Tăng trưởng toàn ngành đã có dấu hiệu suy giảm/tăng trưởng âm

Phát biểu khai mạc tọa đàm, PGS. TS Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch VBA nhấn mạnh các đóng góp, vai trò của ngành, đặc biệt trong giai đoạn bước vào Kỷ nguyên mới mà Tổng bí thư Tô Lâm đã đề ra. Ngành đã và đang đối mặt với nhiều khó khăn. Rất mong các đại biểu tham dự, các chuyên gia, các cơ quan báo chí chuyển tải các thông tin về ngành trong buổi tọa đàm hôm nay.

PGS. TS Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch VBA phát biểu tại tọa đàm.

Theo thông tin từ Việt Nghiên cứu Đồ uống Việt Nam, thời gian qua, ngành đồ uống đã liên tiếp chịu tác động bởi nhiều yếu tố từ dịch bệnh, bất ổn trong và ngoài nước, ảnh hưởng tới tăng trưởng toàn ngành nước giải khát (CARG). Tăng trưởng toàn ngành đã có dấu hiệu suy giảm/tăng trưởng âm và dấu hiệu này trở nên rõ rệt hơn trong năm 2025.

Cụ thể, tăng trưởng toàn ngành giai đoạn 2019–2022 tỉ lệ đạt 3.2% nhưng đến giai đoạn 2022–2024, tăng trưởng chậm lại còn 1.0%, phản ánh sự suy yếu rõ rệt của sức mua và nhu cầu tiêu dùng và tới Tháng 7/2025: Tăng trưởng âm -7.8% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu sự chuyển dịch từ tăng trưởng chậm sang suy giảm thực sự.

Bà Chu Thị Vân Anh – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký của Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam phát biểu tại tọa đàm.

Phát biểu tại tọa đàm, bà Chu Thị Vân Anh – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký của Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam đã đưa ra những kiến nghị, đề xuất rất cụ thể để có thể khoan thư sức doanh nghiệp ngành đồ uống, hỗ trợ doanh nghiệp và người tiêu dùng thúc đẩy kích cầu tiêu dùng nội địa.

Đó là xem xét nhắc mở rộng chính sách giảm thuế GTGT 2% cho các mặt hàng đồ uống đến hết năm 2027; Giảm, hoãn, miễn một số phí và lệ phí; Giãn lùi thực hiện thuế TTĐB; Phối hợp, giải quyết vấn nạn rượu thủ công, bia giả, nhái, kém chất lượng; Cắt giảm điều kiện kinh doanh; giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp.

Tọa đàm “Kích cầu tiêu dùng để tăng trưởng kinh tế – Góc nhìn từ ngành đồ uống”.

Truyền thông, cung cấp thông tin đúng đắn, khách quan về ngành đồ uống dựa trên cơ sở khoa học thực tiễn ở Việt Nam và cuối cùng là xem xét, tiếp thu các đề xuất, góp ý của ngành hàng trong quá trình xây dựng các văn bản pháp luật, trong đó có một vướng mắc có thể giải quyết được ngay là quy định rõ để các mặt hàng nước giải khát có đường trên 5g/100ml, được hưởng chính sách giảm thuế GTGT 2% đến hết năm 2026, trước thềm bắt đầu là đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 1/1/2027 để đảm bảo tính nhất quán của các văn bản pháp luật và đồng thời không ảnh hưởng tới lợi ích hợp pháp của các doanh nghiệp.

Còn nhiều vướng mắc cần giải quyết

Phân tích thêm vấn đề về vướng mắc của ngành NGK, chuyên gia thuế bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch VTCA chia sẻ, Luật 66 về thuế TTĐB: Quốc hội đã cân nhắc rất kỹ lưỡng khi lùi thời gian thực hiện cho ngành đồ uống (rượu bia) từ 1/1/2027, đối tượng mới là NGK có đường trên 5g/100ml: từ 1/1/2027 thuế suất 8% sau đó lên 10% từ 1/1/2028 để giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp mặc dù Luật thuế TTĐB có hiệu lực từ 1/1/2026. Quốc hội tiếp tục giảm thuế GTGT 2% cho các nhóm mặt hàng đến hết năm 2026. Tuy nhiên riêng năm 2026, sẽ vướng mắc NGK có đường từ 5g/100ml trở xuống thì vẫn được hưởng giảm GTGT 2% trong khi trên 5g/100ml thì lại không được hưởng mặc dù chưa chịu thuế TTĐB theo Phụ lục 2 của Nghị định 174/2025/NĐ-CP quy định hướng dẫn thi hành Nghị quyết 204.

Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch VTCA chia sẻ tại tọa đàm.

Như vậy, theo bà Nguyễn Thị Cúc, có tính không thống nhất về cách hiểu ở đây. Các DN thì mong muốn được tiếp tục được hưởng theo cách lập luận của họ để họ có thêm thời gian chuẩn bị trước thềm áp dụng thuế TTĐB năm 2027 và đồng thời, người tiêu dùng cũng không bị thắc mắc khi mua NGK mặt hàng thì tính thuế GTGT 8%, mặt hàng thì tính thuế 10%. Vậy cần xem xét cho hợp lý để không ảnh hưởng tới lợi ích chính đáng của doanh nghiệp và người tiêu dùng.

“Theo quan điểm cá nhân tôi, vì khó khăn nên mới lùi thuế TTĐB cho mặt hàng NGK có đường đến 1/1/2027 do vậy, có một cách duy nhất trình lên Chính phủ (với sự hỗ trợ của Bộ Tài chính, có tờ trình trình lên Chính phủ) để xem xét cần xem xét cho phép mặt hàng “nước giải khát theo TCVN có hàm lượng đường trên 5g/100ml” tiếp tục được hưởng chính sách giảm thuế GTGT 2% từ ngày 1/1/2026 đến hết ngày 31/12/2026 đảm bảo quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và tính nhất quán, đồng bộ của các chính sách thuế. Nếu Nghị định 174 không chỉnh sửa thì không thể thực hiện đúng chính sách giảm thuế GTGT”, bà Nguyễn Thị Cúc cho biết.

Bà Nguyễn Việt Hà - Phó Chủ tịch Hiệp hội thương mại Hoa Kỳ tại Hà Nội (Amcham Hà Nội) cho rằng, các ý kiến của các đại biểu tham gia tọa đàm đã thể hiện nguyện vọng của ngành hàng. Chủ yếu thể hiện cách diễn giải theo nhiều cách đối với cụm từ “Chịu thuế TTĐB”. Các DN mong muốn các cơ quan quản lý diễn giải theo hướng thuận lợi nhất cho doanh nghiệp theo đúng tinh thần của Đảng, Chính phủ để hỗ trợ DN, cần được diễn giải theo hướng thời điểm các DN sẽ phải nộp thuế TTĐB từ 1/1/2027.

Theo TS. Phạm Tuấn Khải, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính, Văn phòng Chính phủ: “Việc một quy định pháp luật dẫn tới các cách hiểu khác nhau thì chúng ta cần xem xét đánh giá xem mỗi cách hiểu sẽ gây tác động như thế nào đối với đối tượng chịu tác động và không nên được hiểu theo hướng có thể làm ảnh hưởng tiêu cực tới đối tượng chịu tác động, nhất là các doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng chịu thuế TTĐB và cũng cần có hướng dẫn với các cơ sở rõ ràng để các DN biết và thực hiện, cụ thể là cần tiếp tục xem xét mặt hàng NGK có đường được hưởng chính sách giảm thuế GTGT đến hết năm 2026”.