Di sản 80 năm - Những giá trị bền vững của trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội
Trải qua chặng đường 80 năm hình thành và phát triển, từ Ban Đại học Văn khoa (1945), Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (1956) đến Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (1995), ngôi trường mang tên “Nhân văn” hôm nay đã khẳng định vị thế là cái nôi đào tạo hàng đầu về khoa học xã hội và nhân văn tại Việt Nam.
 |
| Trường Đại học KHXH&NV Hà Nội kỉ niệm 80 năm truyền thống và 30 năm thành lập |
80 năm truyền thống, nền tảng cho bản sắc Nhân văn
“Xét rằng cần phải nâng cao nền văn học Việt Nam cho xứng đáng với một nước độc lập và để theo kịp bước các nước tiên tiến trên hoàn cầu” là sứ mệnh Chủ tịch Hồ Chí Minh giao phó khi thành lập Ban Đại học Văn khoa (10/10/1945), tiền thân của Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (KHXH&NV) hôm nay.
Trải suốt hành trình 80 năm với ba tên gọi khác nhau bắt đầu từ Ban Đại học Văn khoa năm 1945, tiếp đến Đại học Tổng hợp Hà Nội năm 1956 rồi Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn năm 1995. Di sản này tạo nền tảng để nhà trường tiếp tục phát triển trong kỷ nguyên tri thức số và trở thành nguồn lực giúp thế hệ sau tiếp nối.
 |
| Quang cảnh Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội |
Trong giai đoạn Đại học Tổng hợp Hà Nội, trường trở thành “cái nôi” của nền khoa học cơ bản Việt Nam, nơi hội tụ nhiều bậc danh sư, trí thức lớn. "Học phong" Tổng hợp vang danh trên trường khoa học quốc gia và quốc tế, đặc biệt trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn.
Kể từ khi chính thức mang tên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn năm 1995 và trở thành một trong những đơn vị đầu tiên trực thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, nhà trường đã từng bước thay đổi cách đào tạo để bắt nhịp xu thế mới của giáo dục Việt Nam trong thời đại hội nhập.
 |
| Một góc quang cảnh Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội |
Chỉ trong 30 năm qua, trường đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, từ kiểm định chất lượng toàn bộ các chương trình đào tạo theo chuẩn quốc gia và quốc tế, đến các công bố khoa học uy tín trên hệ thống quốc tế.
Bước vào giai đoạn phát triển mới, thời kỳ chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn xác định tầm nhìn trở thành trung tâm tri thức hàng đầu châu lục, Top 100 châu Á và Top 450 thế giới vào năm 2035.
 |
| Sáng 19/11, thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất cho Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn |
Không chỉ đào tạo, trường còn là nơi nghiên cứu khoa học, tư vấn chính sách chiến lược, góp phần định hướng phát triển văn hóa – xã hội, giáo dục và con người Việt Nam trong từng giai đoạn lịch sử.
Như Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định trong thư chúc mừng ngày 10/10/2025, nhân kỷ niệm 80 năm truyền thống và 30 năm phát triển: “với triết lý Văn hiến - hiện đại - khai phóng và tinh thần đổi mới sáng tạo, nhà trường sẽ tiếp tục phát triển đột phá, kết hợp giữa truyền thống và đổi mới, văn hiến và thời đại, hàn lâm và hội nhập, tinh hoa và đại chúng; đến năm 2030, một số lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn của nhà trường được xếp hạng trong nhóm 150 đại học châu Á”.
Di sản học thuật, văn hóa ứng xử và tinh thần khai phóng
Từ truyền thống 80 năm, nhà trường đã vun đắp một di sản học thuật bền vững, đó là tinh thần khai phóng, tư duy phản biện và khát vọng phụng sự cộng đồng. Bản sắc Nhân văn không chỉ nằm trong tri thức, mà còn ở cách nhìn nhận các vấn đề xã hội một cách nhân ái, sâu sắc và toàn diện.
Tại đây, mỗi bài giảng không chỉ là truyền thụ kiến thức hàn lâm mà còn là hành trình gợi mở tư duy, nuôi dưỡng lòng trắc ẩn và ý thức trách nhiệm.
 |
| Bản sắc Nhân văn không chỉ nằm trong tri thức, mà còn ở cách nhìn nhận các vấn đề xã hội một cách nhân ái, sâu sắc và toàn diện. |
Tinh thần ấy được gìn giữ qua mối quan hệ thầy - trò mang tính truyền cảm hứng, tôn trọng cá tính và phẩm giá của từng sinh viên. Nhà trường luôn đặt con người ở vị trí trung tâm của giáo dục, coi tri thức là phương tiện để phụng sự xã hội.
Môi trường học thuật của trường vì thế mang tính đa chiều, thúc đẩy tự do sáng tạo và hội nhập quốc tế. Hơn 200 đối tác toàn cầu, hàng nghìn sinh viên và nhà khoa học quốc tế đến học tập, trao đổi mỗi năm đã khẳng định sức hút học thuật của Nhân văn.
Việc tăng cường các chương trình đào tạo quốc tế, ứng dụng công nghệ, thúc đẩy nghiên cứu chuyên sâu giúp trường khẳng định vị thế là “trung tâm tri thức nhân văn thời đại mới”.
Giá trị tinh thần trường để lại, lan tỏa qua từng thế hệ học sinh, sinh viên
Trải qua 80 năm, giá trị lớn nhất mà Trường ĐH KHXH&NV Hà Nội để lại không chỉ là thành tựu khoa học, mà chính là di sản tinh thần: tư duy khai phóng, lòng nhân ái và khát vọng phụng sự cộng đồng. Những thế hệ sinh viên trưởng thành từ mái trường này đã góp phần quan trọng vào nhiều lĩnh vực: chính trị, văn hóa, báo chí, ngoại giao, giáo dục, hoạt động cộng đồng…
Đó là những con người biết nhìn nhận xã hội bằng phản tư, hành động bằng trách nhiệm và sống bằng giá trị nhân văn. Họ mang theo hành trang tri thức và “Tinh thần Nhân văn” để bước vào đời, kiến tạo nên những thay đổi tích cực.
 |
| Anh Trần Minh Đức, Cựu sinh viên Khóa 66, Khoa Khoa học Chính trị |
Anh Trần Minh Đức, Cựu sinh viên Khóa 66, khẳng định: “Tinh thần nhân văn” là phẩm chất cốt lõi đặt con người ở vị trí trung tâm, tôn trọng giá trị, phẩm giá và khát vọng của mỗi cá nhân. Trong bối cảnh kỷ niệm 80 năm thành lập Trường Đại học KHXH&NV, ĐHQGHN, tinh thần ấy càng được khẳng định như nền tảng hình thành nên truyền thống “tôn người - trọng tri thức - vì cộng đồng”.
Đây cũng là động lực để nhiều thế hệ thầy trò không ngừng gìn giữ, lan tỏa các giá trị tốt đẹp trong học thuật và đời sống”.
 |
| Nguyễn Thị Thảo Vân, Sinh viên Khóa 67, Khoa Lịch sử |
Nguyễn Thị Thảo Vân, Sinh viên Khóa 67, Khoa Lịch sử cho rằng: “Đối với tôi, là một sinh viên năm cuối Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn và may mắn trở thành một phần của khoa Lịch sử, thì “tinh thần nhân văn” nằm ở khả năng thấu hiểu con người qua những câu chuyện của họ.
Tinh thần nhân văn của tôi còn hiểu là ý thức sống có trách nhiệm: trung thực trong học tập, tử tế trong hành xử và sẵn sàng đóng góp cho cộng đồng. Tôi tin rằng hiểu con người giúp tôi hiểu lịch sử và ngược lại. Đó là điều định hình lối nghĩ và cách tôi đối diện với cuộc sống hằng ngày”.
 |
| Sinh viên cao học Nguyễn Quang Vinh |
Sinh viên cao học Nguyễn Quang Vinh chia sẻ: “Là một sinh viên cao học của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội, nơi được xem là cái nôi của tinh thần nhân văn Việt Nam hiện đại, tôi luôn khắc ghi rằng:
“Tinh thần nhân văn chính” là sự đề cao giá trị và phẩm giá con người, xuất phát từ lòng bác ái, sự vị tha và tình yêu thương sâu sắc dành cho đồng loại. Tinh thần ấy như ngọn đèn soi đường, giúp mỗi người giữ vững đạo lý, bảo vệ và nuôi dưỡng những giá trị tốt đẹp trong tâm hồn mình, đồng thời lan tỏa vẻ đẹp ấy đến cộng đồng.
 |
Khi chính mình sống đẹp, sống có ý nghĩa, ta sẽ trở thành nguồn cảm hứng, khơi dậy trong người khác khát vọng hướng thiện và sống tốt hơn, đúng với tinh thần mà Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn đã, đang và sẽ mãi theo đuổi”.
80 năm qua, ngôi trường mang tên “Nhân văn” đã không ngừng sáng tạo tri thức, bồi dưỡng nhân tài và lan tỏa giá trị tốt đẹp tới cộng đồng. Di sản ấy không chỉ nằm trong thành tựu học thuật, mà còn trong cách cảm nhận con người, cách lan tỏa yêu thương và trách nhiệm xã hội.
Di sản 80 năm không chỉ là quá khứ, mà là hành trang cho tương lai, một tương lai được dẫn dắt bởi con người mang tinh thần Nhân văn.
Thành Biên