MetaX, Moore Threads IPO bùng nổ: Trung Quốc tăng tốc thách thức Nvidia trên mặt trận chip AI
Việc cổ phiếu của MetaX Integrated Circuits tăng vọt tới 700% trong ngày giao dịch đầu tiên tại Thượng Hải, chỉ hai tuần sau khi Moore Threads ghi nhận mức tăng hơn 400% khi IPO, đang gửi đi một thông điệp rõ ràng: các nhà đầu tư Trung Quốc đặt cược lớn vào cuộc đua xây dựng ngành chip AI nội địa và giảm phụ thuộc vào Nvidia.
![]() |
| Các nhà đầu tư Trung Quốc đang đổ tiền vào các nhà phát triển chip AI trong nước, khi quốc gia này nỗ lực xây dựng các giải pháp thay thế nội địa cho các bộ vi xử lý tiên tiến nhất của Nvidia. Ảnh minh họa: Getty. |
Trong bối cảnh Washington siết chặt kiểm soát xuất khẩu chất bán dẫn tiên tiến, làn sóng niêm yết của các công ty GPU Trung Quốc không chỉ là câu chuyện tài chính, mà còn phản ánh tham vọng chiến lược của Bắc Kinh trong cuộc cạnh tranh công nghệ toàn cầu.
Cơn sốt IPO và kỳ vọng “tự chủ bán dẫn”
MetaX và Moore Threads là những cái tên mới nhất trong danh sách các công ty chip AI Trung Quốc thu hút dòng tiền khổng lồ từ thị trường nội địa. Cả hai đều tập trung phát triển GPU, dòng chip cốt lõi cho huấn luyện và vận hành các mô hình trí tuệ nhân tạo tiên tiến, đây là lĩnh vực mà Nvidia đang thống trị toàn cầu.
Theo ông Eugene Hsiao, nhà phân tích cổ phiếu tại Macquarie, sự hứng khởi của nhà đầu tư xuất phát từ kỳ vọng dài hạn rằng Trung Quốc sẽ hình thành một hệ sinh thái bán dẫn tự cung tự cấp, trong bối cảnh căng thẳng công nghệ với Mỹ chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Mỹ hiện đã cấm bán các chip AI tiên tiến nhất của Nvidia cho Trung Quốc. Dù Tổng thống Donald Trump gần đây nới lỏng một phần hạn chế xuất khẩu, các cơ quan quản lý Trung Quốc vẫn đang lên kế hoạch siết chặt việc sử dụng bộ xử lý nước ngoài nhằm giảm rủi ro phụ thuộc trong cuộc đua AI.
Thị trường chứng khoán Trung Quốc vừa chứng kiến một trong những màn ra mắt ấn tượng nhất trong lĩnh vực bán dẫn khi cổ ... |
Khoảng cách với Nvidia vẫn còn, nhưng không bất biến
Cho đến nay, chưa có nhà sản xuất chip AI nào của Trung Quốc kể cả những “ông lớn” như Huawei, Alibaba hay Baidu phát triển được bộ xử lý có thể so sánh trực tiếp với các sản phẩm cao cấp nhất của Nvidia.
Tuy nhiên, Trung Quốc đang cho thấy những bước tiến đáng kể ở một số mắt xích trong chuỗi cung ứng, đặc biệt là lĩnh vực bộ nhớ và tối ưu hệ thống. Thay vì cạnh tranh từng con chip, nhiều doanh nghiệp đang chọn cách xây dựng các “cụm” tính toán hiệu năng cao để bù đắp hạn chế về công nghệ đơn lẻ.
Những đối thủ nổi bật của Nvidia tại Trung Quốc
Huawei đang phát triển dòng chip Ascend, với thế hệ tiếp theo Ascend 950 dự kiến ra mắt vào năm 2026. Dù các phiên bản trước chưa thể so kè trực tiếp với Nvidia trên từng chip, Huawei đã tận dụng chiến lược kết nối nhiều bộ xử lý trong các cụm máy chủ lớn để đạt hiệu năng cạnh tranh. Theo các chuyên gia, cách tiếp cận này phù hợp với thế mạnh hiện tại của Trung Quốc khi chưa tiếp cận được công nghệ bán dẫn cao cấp nhất.
Baidu – công ty tìm kiếm lớn nhất Trung Quốc – là cổ đông chính của Kunlunxin và đã công bố lộ trình 5 năm cho dòng chip AI Kunlun, với các bộ xử lý mới dự kiến ra mắt vào năm 2026 và 2027. Baidu hướng tới mô hình “toàn diện”, từ chip, máy chủ, trung tâm dữ liệu đến mô hình và ứng dụng AI. JPMorgan đánh giá Kunlun là một trong những dòng chip AI nội địa có vị thế tốt nhất trong bối cảnh các nhà cung cấp đám mây Trung Quốc ưu tiên nguồn cung trong nước.
Alibaba cũng không đứng ngoài cuộc. Gã khổng lồ thương mại điện tử này đã phát triển chip AI từ cuối những năm 2010 và đang tập trung vào các chip tối ưu cho suy luận AI. Hiệu suất cải thiện của chip tự phát triển được xem là một trong những động lực hỗ trợ tăng trưởng mảng điện toán đám mây của Alibaba trong năm nay.
Cambricon nổi lên như một điểm sáng về tài chính. Trong nửa đầu năm 2025, doanh thu của công ty tăng hơn 4.000% so với cùng kỳ, đạt 2,88 tỷ nhân dân tệ, với lợi nhuận ròng kỷ lục 1,04 tỷ nhân dân tệ. Nhiều nhà đầu tư đánh giá Cambricon là ứng cử viên sáng giá cho vị trí dẫn đầu thị trường chip tăng tốc AI nội địa, khi các rào cản về sản xuất và hệ sinh thái dần được tháo gỡ trong 1–2 năm tới.
Làn sóng công ty mới và tham vọng dài hạn
MetaX, được thành lập bởi cựu lãnh đạo AMD, đã huy động gần 600 triệu USD qua IPO để đẩy nhanh nghiên cứu và phát triển GPU AI tự chủ. Moore Threads do cựu lãnh đạo Nvidia Trung Quốc sáng lập – thậm chí còn được ví như “Nvidia của Trung Quốc”, với kế hoạch ra mắt kiến trúc GPU mới tại hội nghị nhà phát triển ở Bắc Kinh.
Bên cạnh đó, Enflame và Biren Technology là hai công ty vừa được phê duyệt IPO đang bổ sung thêm lực lượng cho cuộc đua chip AI nội địa, cho thấy hệ sinh thái này ngày càng đông đảo và đa dạng.
Dù khoảng cách công nghệ với Nvidia vẫn hiện hữu, làn sóng IPO bùng nổ của các công ty chip AI Trung Quốc cho thấy quyết tâm rõ ràng của Bắc Kinh trong việc xây dựng một ngành bán dẫn “đủ tốt” để phục vụ nhu cầu trong nước. Với sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ vốn nội địa và chính sách, thách thức dành cho Nvidia tại thị trường Trung Quốc đang dần trở nên thực chất hơn bao giờ hết.
Thế Kiên
