Hoàn thiện Luật Xây dựng: Tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, tạo động lực mới

Dự thảo Luật Xây dựng sửa đổi gồm 8 Chương với 96 Điều, tập trung vào các nhóm chính sách lớn: Đổi mới phương thức quản lý, nâng cao hiệu quả quản trị trong đầu tư xây dựng; bổ sung quy định đẩy mạnh ứng dụng công nghệ; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính và điều kiện đầu tư kinh doanh trong xây dựng; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý xây dựng; đồng thời quy định tại luật những vấn đề mang tính khung, nguyên tắc. Dự thảo Luật đã cố gắng thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng lớn của Đảng; tinh thần của các Nghị quyết số 57, 59, 66, 68 của Bộ Chính trị.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải phát biểu tại hội thảo. (Ảnh: Hồ Long)

Theo các đại biểu, việc sửa đổi toàn diện Luật Xây dựng là cần thiết để tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, tạo động lực mới cho ngành xây dựng, giải phóng mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển. Các ý kiến góp ý đã tập trung nhấn mạnh việc xây dựng cơ chế quản lý định mức, đơn giá xây dựng làm sao vừa bảo đảm kiểm soát chi phí trong các dự án đầu tư công, vừa linh hoạt cho doanh nghiệp tư nhân; việc điều chỉnh linh hoạt vốn đầu tư giữa các dự án thành phần khi tổng mức đầu tư không đổi để giảm thủ tục trình duyệt nhiều cấp; tính đồng bộ của dự thảo Luật với các luật liên quan; quy định về hợp đồng xây dựng; quy định về vai trò của nhà đầu tư; tính khả thi của các quy định mới…

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Trần Văn Khải nhận định, Luật Xây dựng năm 2014 đã đóng góp tích cực trong quản lý hoạt động xây dựng suốt hơn một thập kỷ qua. Tuy nhiên, trước bối cảnh mới và yêu cầu phát triển mới, Luật đã bộc lộ nhiều hạn chế, vướng mắc.

Do vậy, việc sửa đổi toàn diện Luật Xây dựng lúc này là đòi hỏi cấp bách để tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, tạo động lực mới cho ngành xây dựng và nền kinh tế nói chung. Mục tiêu không chỉ nhằm khắc phục những bất cập hiện tại mà quan trọng hơn là tạo ra khung khổ pháp lý mới, hiện đại, thông thoáng, minh bạch nhằm giải phóng mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Hội thảo góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Xây dựng sửa đổi.

TS.KTS. Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch kiến trúc đô thị Việt Nam cho rằng, quan hệ giữa hoạt động xây dựng và quy hoạch xây dựng, hệ thống quy hoạch quốc gia hiện có nhiều biến đổi, trong đó có thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch. Do đó, khi xác định phù hợp quy hoạch, cần xác định cụ thể loại công trình xây dựng, dự án đầu tư xây dựng để bảo đảm hợp lý, tránh tùy tiện. Mặt khác, theo ông Đào Ngọc Nghiêm, Luật Xây dựng hiện hành đã quy định nhiều nội dung cụ thể về điều chỉnh quy hoạch, song ít phát huy trong thực tiễn. Vì vậy, dự thảo Luật cần có khung quy định về điều chỉnh quy hoạch đối với chính quyền đô thị 2 cấp và xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn.

PGS.TS. Trần Chủng - Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam đồng tình cao với mục tiêu đơn giản hóa, cắt giảm mạnh thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng. Ông Trần Chủng cũng bày tỏ lo ngại khi áp dụng “hậu kiểm” với các công trình xây dựng, bởi theo ông, cần làm tốt ngay từ đầu, tránh tình trạng “sai rồi mới sửa”. Mặt khác, ông Trần Chủng đề nghị dự thảo Luật quy định cụ thể hơn về chế độ báo cáo, kiểm tra sau phân cấp, cũng như trách nhiệm của các bộ, ngành trong hướng dẫn, hỗ trợ địa phương, tăng cường phổ biến giáo dục pháp luật.

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Thanh Hóa Đào Vũ Việt dẫn kinh nghiệm của Thanh Hóa địa phương trong việc trình sắp xếp lại các Ban Quản lý dự án theo hướng tối đa không quá 3 Ban Quản lý dự án cấp tỉnh; kiện toàn, tổ chức lại các Ban Quản lý dự án khu vực liên xã, phường.

Trên cơ sở đó, ông Đào Vũ Việt đề nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu mô hình trên để quy định hình thức tổ chức quản lý dự án đầu tư xây dựng cho phù hợp. Đồng quan điểm, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Thái Nguyên Hoàng Thái Cương cho rằng cần phải có phần mềm quản lý thông tin công trình, trở thành công cụ bắt buộc, phổ biến trong quản lý dự án, điều này sẽ góp phần quản lý Nhà nước tốt hơn.