Hiệu suất Iron Dome gây chú ý: Cơ hội mới cho giấc mơ phòng thủ không gian của Hoa Kỳ

Hiệu suất Iron Dome gây chú ý, cả thế giới đổ dồn sự chú ý về hệ thống phòng thủ tên lửa đa tầng này. Ảnh: Getty.

Các đợt tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa trút xuống lãnh thổ Israel vào cuối tuần qua, không chỉ thu hút sự quan tâm của giới quan sát vì khía cạnh chiến lược khu vực, mà còn khơi lại tham vọng của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong việc triển khai một phiên bản mở rộng, tầm cỡ hơn của hệ thống phòng thủ tên lửa - với tên gọi Golden Dome.

Golden Dome được thiết kế như một hệ thống phòng thủ tên lửa đa tầng, bảo vệ toàn lãnh thổ Hoa Kỳ khỏi nguy cơ tấn công bằng tên lửa đạn đạo, siêu thanh và tên lửa hành trình thông qua mạng lưới vệ tinh, cảm biến và tên lửa đánh chặn.

Ước tính ban đầu của chính quyền Trump đưa ra con số 175 tỷ đô la, nhưng Văn phòng Ngân sách Quốc hội cảnh báo rằng tổng chi phí có thể lên tới 542 tỷ đô la, một con số làm dấy lên tranh cãi về tính khả thi và hiệu quả kinh tế của dự án.

Tuy nhiên, với hiệu suất thực tế của Iron Dome tại Israel, các nhà hoạch định chính sách Mỹ đang xem đây là lời nhắc nhở sống động về sự cấp thiết trong việc tăng cường năng lực phòng thủ tên lửa nội địa.

“Chúng ta cần chuẩn bị kho vũ khí phòng thủ trước khi bị tấn công. Bởi trong kịch bản xảy ra chiến tranh với Nga hay Trung Quốc, số lượng tên lửa sẽ dày đặc và phức tạp hơn rất nhiều,” bà Patrycja Bazylczyk, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nhận định.

Golden Dome không phải là một ý tưởng hoàn toàn mới. Nó mang dáng dấp của Sáng kiến Phòng thủ Chiến lược do cựu Tổng thống Ronald Reagan đề xuất những năm 1980 - thường được gọi là "Chiến tranh giữa các vì sao", vốn bị từ bỏ vì chi phí khổng lồ và lo ngại khởi phát chạy đua vũ trang với Liên Xô.

Các nhà sản xuất vũ khí Hàn Quốc thắng lớn khi chi tiêu quốc phòng toàn cầu tăng vọt

Trong bối cảnh NASA bị cắt giảm ngân sách, các công ty vũ trụ và quốc phòng Mỹ đang dồn lực tiếp cận Golden Dome. Triển lãm hàng không Paris mới đây trở thành sân khấu cho Lockheed Martin, Boeing cùng nhiều tên tuổi khác thể hiện sự sẵn sàng tham gia dự án. Khoảng 45% chương trình năm nay tập trung vào lĩnh vực quốc phòng và an ninh.

Tim Cahill, người đứng đầu Bộ phận Tên lửa và Kiểm soát Hỏa lực của Lockheed Martin, cho biết công ty có nhiều dòng sản phẩm phù hợp để đóng góp cho Golden Dome. Trong khi đó, vai trò của SpaceX vẫn bỏ ngỏ sau khi Elon Musk công khai xung đột với Trump trong thời gian gần đây.

Ngày 10 tháng 6, hai nghị sĩ Đảng Cộng hòa là Dale Strong và Jeff Crank tuyên bố thành lập Nhóm Golden Dome trong Hạ viện để thúc đẩy sáng kiến này. Ngay sau đó, Ủy ban Khoản cấp công bố dự thảo ngân sách quốc phòng tài khóa 2026, trong đó phân bổ 13 tỷ đô la cho các chương trình phòng thủ tên lửa và không gian - cụ thể là 8,8 tỷ cho phòng thủ tên lửa và 4,1 tỷ cho không gian, phục vụ mục tiêu phát triển Golden Dome.

Trump thậm chí còn nêu rõ trong một tuyên bố gần đây rằng Canada có thể tham gia hưởng lợi từ Golden Dome mà không phải trả phần đóng góp 71 tỷ đô la - nếu nước này trở thành một phần của Hoa Kỳ.

Ở châu Âu, ý tưởng về một hệ thống phòng thủ tích hợp cũng đang được quan tâm. Micael Johansson, CEO của tập đoàn quốc phòng Saab (Thụy Điển), cho biết các quốc gia châu Âu cần chủ động xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa tích hợp, không chỉ trông chờ vào Hoa Kỳ.