Dự án đường dây 500kV mạch 3 có khối lượng thi công rất lớn, đặt ra những yêu cầu kỹ thuật vô cùng khắt khe. Các kỹ sư phải xử lý khối lượng đào đất hơn 2,5 triệu m3, đổ hơn 705.000 m3 bê tông, gần 70.000 tấn cốt thép móng, lắp dựng 139.000 tấn thép cho 1.177 vị trí cột, tương ứng 513 khoảng néo hành lang tuyến, kéo 26 sợi dây dẫn, dây chống sét, cáp quang với tổng gần 14.000 km. Đặc biệt, tuyến đường dây phải vượt qua 49 khoảng néo giao cắt quốc lộ, cao tốc và 41 khoảng néo vượt sông, vượt hồ lớn.

Cả tuyến đường dây 500kV mạch 3 có 295 vị trí thi công trên núi, 239 vị trí móng cọc ở vùng đồng ruộng, ao hồ, đầm lầy, địa chất yếu, nhiều vị trí cột cao và nặng.

Ông Hoàng Văn Tuyên - Giám đốc Ban QLDA các công trình điện miền Bắc cho biết, cung đoạn từ Thanh Hóa đến Nam Định 1 - Phố Nối có đặc thù địa chất yếu do đi qua nhiều ao hồ, sông ngòi, đồng ruộng. Toàn tuyến có 239 vị trí móng cọc thì riêng đoạn do NPMB quản lý đã có 157 vị trí với khối lượng cọc bê tông lên đến 630.000 mét.

Tại cung đoạn từ Quảng Trạch đến Quỳnh Lưu - Thanh Hóa, ông Lê Xuân Hòa - Giám đốc Ban QLDA các công trình điện miền Trung chia sẻ về những khó khăn tại đây. Cung đoạn dài gần 320 km với 663 vị trí cột nằm trên đỉnh núi cao, địa hình phức tạp. Mưa lớn khiến đường trơn trượt, việc vận chuyển vật tư thiết bị lên vị trí cột trở nên vô cùng khó khăn. “Thời tiết vô cùng khắc nghiệt, nắng thì như đổ lửa; mưa như trút nước, đặc biệt là gió; Đơn vị thi công chỉ có thể tranh thủ gió lặng, thời tiết không mưa để thi công ngay; đồng thời dựng lán trại nghỉ ngay tại công trường để sẵn sàng bất cứ lúc nào thời tiết thuận lợi là triển khai thi công ngay”, ông Hòa cho biết.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các đơn vị thi công triển khai quyết liệt phương châm "4 tại chỗ": lực lượng lao động tại chỗ, nguyên vật liệu tại chỗ, máy móc phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ.

Phương châm này giải quyết triệt để tình trạng thiếu hụt máy móc thiết bị thi công, đặc biệt máy ép cọc, loại máy có nguồn cung hạn chế trên toàn quốc.

Tinh thần “vượt nắng, thắng mưa” trở thành yếu tố tiên quyết, vượt mọi thách thức tại công trường. Và càng khó khăn bao nhiêu, càng thấy sức vóc người Việt phi thường đến nhường nào.

Dọc tuyến đường dây, với địa hình tuyến nhiều hình thái núi cao, hay những hình thái cực đoan của thời tiết, thực sự là những trở ngại thách thức lòng người, sức người.

Mưa tầm tã trút xuống công trường xây dựng đường dây 500kV mạch 3 đoạn Hà Tĩnh. Thay vì trốn tránh, kỹ sư Vũ Xuân Trường, chỉ huy trưởng gói thầu số 21 thuộc Công ty Cổ phần Tập đoàn PC1 lại tập trung cùng anh em công nhân bàn cách tiếp tục công việc.

"Mưa lớn thì chúng tôi chuyển xuống làm việc dưới chân cột. Mưa nhỏ thì vẫn ra công trường như thường ngày", anh Trường kể về những ngày tháng "đấu" với thời tiết khắc nghiệt. Tinh thần ấy xuất phát từ sứ mệnh mà anh và đồng nghiệp đã tự đặt lên vai: hoàn thành dự án quan trọng này cho quê hương.

Đội thi công của anh Trường nhận nhiệm vụ “khó”, phải dựng 7 cột điện cao 145 mét, mỗi cột nặng tới 426 tấn. Khối lượng thi công tương đương tòa nhà 50 tầng và gấp đôi trọng lượng máy bay Boeing 737.

Những cột vượt sông, vượt hồ này khiến các bài toán kỹ thuật thi công phức tạp. Độ cao "chọc trời" cùng trọng lượng rất lớn đòi hỏi sự xuất hiện của cẩu 400 tấn. Máy tời thủy lực, máy lao và hàng chục đôi tay khéo léo phải phối hợp nhịp nhàng từng phút từng giây. Bởi lẽ, càng lên cao, gió càng mạnh, việc thi công càng trở nên nguy hiểm.

Ông Nguyễn Văn Hải - Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Sông Đà 11 tiết lộ bí quyết thành công: "Từ lãnh đạo đến công nhân phải thống nhất cách làm. Chúng tôi tính toán kỹ lưỡng, tìm ra giải pháp tối ưu là dùng cẩu 400 tấn có độ vươn 158 mét để dựng cột cao 145 mét".

Với khí thế “không ngại khó”, ông Lê Thế Hạnh, Giám đốc Công ty TNHH Phương Hạnh chia sẻ: "Được tham gia dự án này là vinh dự lớn. Chúng tôi huy động tối đa mọi nguồn lực, từ con người đến máy móc, tài chính để hoàn thành sứ mệnh".

Điều khiến ông Hạnh xúc động nhất là sự ủng hộ của người dân và chính quyền địa phương. Từ khâu giải phóng mặt bằng đến việc tạo hành lang an toàn cho công tác kéo dây, mọi người đều đồng lòng. Nhờ vậy, công trình tiến triển suôn sẻ, từng ngày một đến gần đích.

Mỗi cột điện cao 145 mét chứng minh cho kỳ tích kỹ thuật và tinh thần "người Việt làm được".

Ngày 27/2/2024, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và EVN phát động đợt thi đua 120 ngày đêm với chủ đề "Năm nhất": Tiến độ nhanh nhất, Chất lượng tốt nhất, An toàn - Tiết kiệm nhất, Sáng tạo nhất, Chăm lo đời sống tốt nhất cho người lao động. Phong trào đã tạo ra nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật trên toàn tuyến.

Đối với công tác thi công phần móng, các đơn vị sử dụng nhiều thiết bị chuyên dụng, cơ giới hóa như máy đóng cọc chuyên dụng, bê tông tươi và bơm chuyên dụng để tăng tốc tiến độ. Trong lắp dựng cột và kéo dây, hầu hết các vị trí đều sử dụng cẩu lớn, ứng dụng thiết bị bay kéo rải dây mồi, thiết bị kéo hãm thủy lực đồng bộ có thể cùng lúc kéo rải bốn dây dẫn kích thước lớn.

Sáng kiến "bè phao tre" tiết kiệm 100 triệu đồng

Truyền tải điện Ninh Bình gặp thách thức lớn khi thi công vị trí cột số 08 đường dây 500kV NMNĐ Nam Định 1 – Thanh Hóa. Đây là vùng chiêm trũng, sau những ngày mưa lớn, mặt bằng thi công ngập nước trắng xóa, nhiều chỗ sâu hơn một mét. Cột cao hơn 70m, nặng khoảng 94 tấn cần mặt bằng ổn định để thi công.

Thay vì đắp đất tạo mặt bằng thi công (phương án tốn kém và mất thời gian), Truyền tải điện Ninh Bình đã sáng tạo giải pháp sử dụng phao và cọc tre kết thành bè mảng. Giải pháp này giúp vận chuyển cột, tập kết vật tư và tạo mặt bằng thi công hiệu quả. Ông Vũ Văn Lộc - Giám đốc Truyền tải điện Ninh Bình cho biết, sáng kiến này tiết kiệm hơn 100 triệu đồng, giảm được 10 ngày so với phương án đắp đất tạo mặt bằng để lắp dựng cột.

Sáng kiến "giá thao tác" tiết kiệm hàng chục tỷ đồng

Sáng kiến nổi bật nhất là "chế tạo giá thao tác phục vụ công tác lắp dựng cột ống (DO)" do Công ty Cổ phần Xây lắp và Dịch vụ Sông Đà đưa ra. Cột ống là công nghệ mới lần đầu tiên áp dụng trên hệ thống điện Việt Nam, được chuyển giao 100% từ Nhật Bản.

Vị trí cột 175 đường dây 500kV cung đoạn Quảng Trạch - Quỳnh Lưu là một trong bảy cột cao nhất toàn tuyến với chiều cao 145m. Đơn vị thi công cũng chưa bao giờ lắp dựng chủng loại cột ống trên. Ban đầu, đơn vị thi công dùng thang dây gửi vào đầu ống chính để công nhân trèo lên thao tác. Phương pháp này gặp nhiều khó khăn và mất an toàn.

Sau khi nghiên cứu, đơn vị sáng tạo ra giá gắn vào các đầu đoạn ống chính để công nhân đứng thao tác vòng quanh, lắp nối các đoạn ống. Ông Nguyễn Cao Ngọc - Phó Tổng giám đốc Công ty cho biết: "Giá thao tác giúp công nhân làm việc chắc chắn, an toàn, có thể thao tác lắp bu lông vòng quanh ống dễ dàng và ngồi nghỉ ngơi, hạn chế lên xuống nhiều lần."

Sáng kiến này rút ngắn thời gian thi công từ 50-55 ngày xuống còn 40-45 ngày. Riêng tại vị trí cột 175, giải pháp tiết kiệm 10 ngày thi công, tương đương 510 triệu đồng chi phí. Nếu áp dụng toàn tuyến với 123 vị trí cột DO, giá trị tiết kiệm lên đến hàng chục tỷ đồng.

Với hiệu quả thực tế đem lại, sáng kiến này đã được Chủ tịch HĐTV EVN - Đặng Hoàng An cho triển khai áp dụng đồng loạt trên toàn công trường xây dựng Đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch đến Phố Nối. Đồng thời được áp dụng cho tất cả các dự án có sử dụng cột ống (DO) và hơn thế nữa là sử dụng hiệu quả cho cả quá trình quản lý vận hành lâu dài công trình.

Làm chủ hoàn toàn công nghệ cột liên kết ống (DO)

Công nghệ thiết kế, chế tạo cột liên kết ống (DO) tuy phổ biến trên thế giới nhưng lần đầu tiên được thiết kế, sản xuất và ứng dụng tại dự án siêu cao áp của Việt Nam. Sau khi tiếp nhận công nghệ từ Nhật Bản, các nhà thầu trong nước đã làm chủ hoàn toàn quy trình này.

Đặc biệt, sau khi hoàn thành sản xuất cột tại nhà máy, lực lượng công nhân lành nghề được huy động chi viện trực tiếp cho công trường. Họ hỗ trợ công tác kiểm đếm, soạn thanh cột, lắp gá mảng, xử lý các vấn đề phát sinh, góp phần đẩy nhanh tiến độ lắp dựng trên toàn tuyến.

Thành công của dự án đường dây 500kV mạch 3 đưa ra những bài học quý giá. Ông Nguyễn Đình Khang - Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đánh giá: "Phong trào thi đua “5 nhất “đã truyền cảm hứng, tạo không khí, tinh thần, động lực làm việc tích cực trên công trường, nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, nhiều sáng kiến, cách làm mới được áp dụng. Phong trào thi đua đã ghi nhận những dấu ấn sâu đậm khó quên về tinh thần đoàn kết và quyết tâm cao trong lòng tất cả cán bộ, đoàn viên, công nhân lao động những người đã tham gia xây dựng công trình trong suốt thời gian qua. Những thành công này sẽ tiếp tục được phát huy trong các công trình tới của đất nước nói chung và của ngành Điện lực Việt Nam nói riêng."

Ông Nguyễn Hoàng Anh - Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhận xét về tinh thần nghiêm túc, trách nhiệm của các nhà thầu và chủ đầu tư trong việc cố gắng phấn đấu đạt tiến độ và yêu cầu chất lượng dự án trọng điểm quốc gia.

Dự án đường dây 500kV mạch 3 đã chứng minh rằng khi có quyết tâm chính trị cao, phương pháp tổ chức khoa học và tinh thần sáng tạo của người lao động Việt Nam, chúng ta hoàn toàn có thể vượt qua mọi thách thức để hoàn thành những công trình trọng điểm của đất nước.

(Còn tiếp...)

Ngày xuất bản: 16/3/2025

Nội dung: Phạm Anh - Hùng Cường - Xuân Tiến

Trình bày: PHẠM ANH