Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Ảnh: GIA HÂN.

Sáng 28-5, Quốc hội thảo luận về dự Luật Tổ chức Tòa án nhân dân sửa đổi. Đáng chú ý, nội dung liên quan đến ghi âm, ghi hình trong phiên tòa đã nhận được nhiều ý kiến của đại biểu.

Báo chí phải chịu trách nhiệm về bản ghi âm, ghi hình của mình

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) cho biết thực tế rất nhiều vụ việc, vụ án được đưa tin tràn lan trên báo chí, mạng xã hội, Internet một cách không chính thống, cùng với đó là các ý kiến trái chiều từ rất nhiều người dùng mạng xã hội.

Việc này đã tạo những tác động, áp lực không nhỏ đến người tiến hành tố tụng tham gia vụ án, có ảnh hưởng tiêu cực đến công tác xét xử, công tác tuyên truyền pháp luật, hơn nữa ảnh hưởng trực tiếp đến quyền cá nhân, quyền con người đã được quy định trong Hiến pháp.

Vì vậy, bà Nga cho rằng việc quy định chặt chẽ hơn hoạt động ghi âm, ghi hình tại phiên tòa là vô cùng cần thiết.

Tuy nhiên theo bà Nga, cần cân nhắc không nên chỉ giới hạn việc ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp, tuyên án hay công bố quyết định, mà cần giới hạn thêm ghi âm.

Theo bà Nga, dù nguyên tắc công khai là công khai toàn bộ phiên tòa không chỉ là thời gian khai mạc, tuyên án, hay công bố quyết định nhưng nếu cứ để người dân tự do ghi âm, ghi hình trong thời gian xét xử sẽ ảnh hưởng đến quá trình xét xử vì ít nhiều cũng tạo nên sự lộn xộn.

Với những phiên tòa xử án ly hôn, án kinh doanh có nhiều bí mật đời tư, bí mật doanh nghiệp, kinh doanh, nếu ghi âm, ghi hình tràn lan, rồi đưa thông tin đã cắt gọt lên mạng xã hội sẽ ảnh hưởng tới tổ chức, cá nhân liên quan.

Nhất là hiện nay việc xử phạt vi phạm trên môi trường không gian mạng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Bà lưu ý cần có sự phân biệt đối tượng được phép ghi âm, ghi hình tại phiên tòa. Cụ thể, đại biểu đề xuất nên quy định cởi mở hơn việc ghi âm, ghi hình tại phiên tòa với nhóm phóng viên, báo chí, truyền hình.

Bởi họ là những người được đào tạo bài bản, có chuyên môn, lại bị ràng buộc bởi công việc nên việc thông tin chắc chắn sẽ có sự chuyên nghiệp và tính khách quan hơn. Đây cũng là ý kiến, kiến nghị của nhiều cử tri là phóng viên, kỹ thuật viên truyền hình, báo chí.

Còn đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) bày tỏ đồng tình có quy định ghi âm, ghi hình như dự thảo nhưng đề nghị chỉnh lý theo hướng với phóng viên báo chí ghi âm, ghi hình bị can, bị cáo nếu được sự đồng ý của bị can, bị cáo.

"Tuy nhiên, báo chí ghi âm, ghi hình phải đúng, rõ, cụ thể, chịu trách nhiệm về bản ghi âm, ghi hình của mình. Tổng biên tập chịu trách nhiệm trong việc sử dụng ghi âm, ghi hình. Như thế đâu ai dám tung tin bậy bạ trên mạng", ông Hòa nói.

Đại biểu Nguyễn Thành Nam (Phú Thọ) đề nghị chỉnh lý theo hướng việc ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp chỉ được thực hiện trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp và tuyên án, công bố quyết định khi có sự cho phép của chủ tọa phiên tòa.

"Trường hợp ghi âm, ghi hình ảnh của người tiến hành tố tụng khác, người tham gia phiên tòa, phiên họp thì phải có sự đồng ý của họ và sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa, phiên họp", đại biểu đề xuất.

Trình 2 phương án về ghi âm, ghi hình

Trước đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình 2 phương án về ghi âm, ghi hình tại phiên tòa.

Trong đó, phương án 1, việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của hội đồng xét xử tại phiên tòa, phiên họp phải được sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa.

Việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của người tiến hành tố tụng khác, người tham gia phiên tòa, phiên họp thì phải được sự đồng ý của họ và sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa, phiên họp.

Việc ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp chỉ được thực hiện trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp và tuyên án, công bố quyết định.

Tòa án tiến hành ghi âm lời nói, ghi hình ảnh toàn bộ diễn biến phiên tòa, phiên họp trong trường hợp cần thiết để phục vụ nhiệm vụ chuyên môn.

Việc sử dụng, cung cấp kết quả ghi âm lời nói, ghi hình ảnh diễn biến phiên tòa được thực hiện theo quy định của pháp luật. Chánh án Tòa án nhân dân tối cao quy định chi tiết khoản này.

Phương án 2, không quy định việc ghi âm, ghi hình như trên mà thực hiện theo quy định của các luật tố tụng.