Phát biểu tại hội thảo, PGS. TS. Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, hút thuốc lá có những tác hại khôn lường đến sức khoẻ, tạo gánh nặng lên kinh tế cho gia đình và xã hội. Do đó, chúng ta cần phải có những giải pháp đẩy mạnh phòng chống tác hại thuốc lá để bảo vệ sức khoẻ người dân, nhất là thanh thiếu niên, thế hệ trẻ tương lai của đất nước và giảm gánh nặng về kinh tế.

“Hiện nay, ở quốc tế hay trong nước đã xảy ra nhiều vụ ngộ độc, đột quỵ liên quan đến thuốc lá. Cục Quản lý khám chữa bệnh cũng nhận báo cáo của các Trung tâm Chống độc ở các bệnh viện, có những trường hợp là các em nhỏ khi xét nghiệm có cả ma túy, gây nên tình trạng rất đáng báo động đặc biệt trong giới trẻ thanh thiếu niên. Theo nghiên cứu, hiện nay có xu hướng sử dụng thuốc lá điện tử.

Theo các nghiên cứu ở Việt Nam, trước đây phụ nữ Việt Nam hút thuốc lá chỉ khoảng 1-2% nhưng hiện nay đã gia tăng lên đến 7-8%, có nơi 10%. Theo kết quả điều tra, lứa tuổi đáng lo ngại là từ 15 - 17 và các chỉ số xét nghiệm sử dụng thuốc lá điện tử cho thấy tác hại của nó không kém thuốc lá điếu", ông Khuê thông tin thêm.

GS. TS. Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) phát biểu tại hội thảo.

Chia sẻ cụ thể về tác hại của thuốc lá, TS. Nguyễn Thị Thu Hương – đại diện Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) đã cho biết: “Hút thuốc lá nguyên ngân dẫn tới 8 triệu ca tử vong mỗi năm trên thế giới (trong đó có khoảng 1 triệu ca tử vong do hút thuốc lá thụ động). Theo ước tính của tổ chức Y tế Thế giới, tổn thất kinh tế toàn cầu do thuốc lá gây ra mỗi năm là 1.400 tỷ USD.

“Thuốc lá cũng chính là nguyên nhân làm cho rừng bị tàn phá và ô nhiễm môi trường. Hàng năm có khoảng 5% diện tích rừng bị phá để trồng cây thuốc lá cũng như lấy gỗ để sấy thuốc lá, ước tính mỗi năm cần 18 tỷ cây xanh để làm củi sấy thuốc lá. Việc sử dụng thuốc lá thải ra môi trường mỗi năm khoảng từ 3.000 đến 6.000 tấn formaldehyde, từ 12.000 đến 47.000 tấn nicotine và từ 300 đến 600 triệu kg chất thải độc hại của các mẩu thuốc lá”, bà Hương nhấn mạnh

Theo TS.Bs Nguyễn Thị An - Giám đốc Tổ chức HealthBridge Việt Nam,Việt Nam trong số quốc gia có số người hút thuốc lá cao nhất trên thế giới. Giai đoạn 2010 - 2020 tỷ lệ hút thuốc người trưởng thành giảm chậm, tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động vẫn ở mức cao".

Năm 2020, số tiền chi mua thuốc lá của người Việt Nam là 49.000 tỷ đồng. Tổng chi phí điều trị và chi phí do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm cho 5 nhóm bệnh/tổng số 25 nhóm bệnh do thuốc lá ~ 1% GDP (2014), tương đương 24.000 tỷ đồng.

Toàn cảnh hội thảo.

Một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn tới việc tỷ lệ hút thuốc lá ở Việt Nam còn cao và giảm chậm là do thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp. Giá thuốc lá rẻ, làm tăng khả năng tiếp cận và mua thuốc lá của thanh thiếu niên và người nghèo. Bên cạnh đó, trên thị trường, xuất hiện các sản phẩm mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng…

Bên cạnh đó, do việc thực thi các quy định pháp luật, xử lý vi phạm còn yếu dẫn đến các hành vi vi phạm liên quan đến bán thuốc lá, quảng cáo/ khuyến mại thuốc lá, hút thuốc lá tại nơi có quy định cấm,… vẫn còn phổ biến; thanh thiếu niên có thể mua thuốc lá dễ dàng mà không bị từ chối; giá thuốc lá ở Việt Nam đang ở mức rất rẻ, dễ tiếp cận với thanh thiếu niên, người có thu nhập thấp,… Trên thị trường xuất hiện nhiều loại thuốc lá thế hệ mới nhưng chưa có quy định cụ thể để quản lý, xử phạt vi phạm, dẫn tới việc kinh doanh buôn bán và sử dụng tràn lan.

Để giảm thiểu tình trạng sử dụng thuốc lá tại Việt Nam, đại diện Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá đề xuất, ủng hộ tăng thuế thuốc lá, đồng thời cấm quảng cáo, khuyến mại, tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng với mọi hình thức.

Đồng tình với ý kiến trên, nhiều đại biểu cho biết thêm, bên cạnh việc tăng cường thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, cơ quan chức năng cần đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra; xử lý nghiêm vi phạm; trong đó tập trung xử lý vi phạm địa điểm cấm hút thuốc, vi phạm về quảng cáo, khuyến mại và tài trợ, kinh doanh buôn bán các sản phẩm thuốc lá lậu.