Sau 5 năm chuyển về 'Siêu ủy ban': Sự thay đổi của 19 Tập đoàn Nhà nước ra sao?

Ông Phạm Văn Sơn, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, phát biểu.

Theo báo cáo tài chính của các Tập đoàn, Tổng công ty, tổng vốn chủ sở hữu hợp nhất đã tăng lên từ 1.055.618 tỉ đồng vào năm 2018 lên 1.154.600 tỉ đồng vào cuối năm 2022. Tổng tài sản hợp nhất cũng đã tăng từ 2.359.693 tỉ đồng lên 2.490.832 tỉ đồng. Các chỉ tiêu sản xuất, kinh doanh đạt được hàng năm cũng có sự tăng trưởng.

Trong năm 2022, tổng doanh thu hợp nhất đạt 1.871.050 tỉ đồng, chiếm 20% GDP cả nước, tăng 0,6% so với năm 2018. Đáng chú ý, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã đạt doanh thu kỷ lục kể từ khi thành lập đến nay; tổng lợi nhuận trước thuế hợp nhất đạt 103.309 tỉ đồng, nộp ngân sách nhà nước hợp nhất đạt 227.990 tỉ đồng.

Tuy nhiên, sau 5 năm chuyển về Ủy ban quản lý, ông Phạm Văn Sơn cũng đã nhấn mạnh một số vấn đề tồn tại và hạn chế. Cụ thể, các Tập đoàn, Tổng công ty chưa tận dụng hết hiệu quả nguồn lực vốn, tài sản được Nhà nước giao trong việc đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư, kiểm soát chất lượng thông qua lựa chọn và kiểm soát nhà thầu, xử lý phát sinh trong quá trình thực hiện, đặc biệt là các dự án lớn, quan trọng.

Ngoài ra, việc phân bổ nguồn vốn đầu tư cũng chưa tập trung vào các ngành, lĩnh vực có tính dẫn dắt, tạo động lực. Chưa có các sản phẩm, dịch vụ trong các ngành công nghệ cao, công nghệ lõi, có tính chất lan tỏa hoặc có khả năng dẫn dắt chuyển đổi cơ cấu kinh tế từng doanh nghiệp.

Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cũng lưu ý rằng, một số dự án đầu tư ra nước ngoài có vốn đầu tư lớn nhưng không thành công, rủi ro cao. Điều này đặc biệt đúng đối với các dự án tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí, khai thác khoáng sản hoặc các dự án đầu tư tại các quốc gia bất ổn về chính trị, dẫn đến thua lỗ trong nhiều năm, tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý.

Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Đỗ Thành Trung cho rằng DNNN nhìn chung có hiệu quả hoạt động tốt nhưng chưa tương xứng với nguồn lực nắm giữ

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Đỗ Thành Trung, cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của DNNN trong tiến trình xây dựng và phát triển đất nước. Tuy nhiên, ông cũng nhận thấy rằng còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác hết. Ông nêu rõ rằng cần tập trung vào việc phân cấp, phân quyền, tạo mọi thuận lợi cho doanh nghiệp.

Nhìn chung, sau 5 năm chuyển về "siêu ủy ban", 19 "ông lớn" Nhà nước đã có những bước tiến quan trọng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức và tiềm năng cần được khai thác để tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp Nhà nước.