Trụ sở công ty Samsung - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Hiện có khoảng hơn 1.000 công ty FDI đang hoạt động tại Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng của chính sách này. Trong số đó, có hơn 70 công ty dự kiến sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp bởi thuế tối thiểu toàn cầu ngay từ năm 2024. Nếu không có biện pháp ứng phó kịp thời, Việt Nam có thể mất đi lợi thế cạnh tranh trong việc thu hút vốn FDI và mở rộng đầu tư của các dự án.

Để giải quyết vấn đề này, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Tài chính nhanh chóng rà soát và hoàn thiện các quy định pháp luật hiện hành và xây dựng lộ trình áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, để trình Quốc hội xem xét trong kỳ họp thứ 6 của năm nay. Điều này được đề cập trong Chỉ thị 14 về việc nâng cao hiệu quả đầu tư nước ngoài trong giai đoạn mới.

Về phía các doanh nghiệp FDI cũng tỏ ra lo lắng. Phát biểu tại hội thảo về thuế tối thiểu toàn cầu và giải pháp cho Việt Nam, do Bộ Tài chính tổ chức mới đây, ông Choi Joo Ho - tổng giám đốc Tập đoàn Samsung Việt Nam - cho rằng nhờ chính sách thu hút đầu tư của Việt Nam mà kể từ năm 2008 đến nay Samsung liên tục triển khai các hoạt động đầu tư với con số lũy kế đầu tư lên tới 20 tỉ USD.

Quy mô xuất khẩu của Samsung năm 2022 là 65 tỉ USD, qua đó đóng góp đáng kể cho nền kinh tế Việt Nam. Hiện tại Samsung đang chiếm khoảng 50% tỉ trọng sản lượng điện thoại di động trên toàn cầu, là cứ điểm sản xuất quan trọng và đang nhận ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp.

Tuy nhiên, theo ông Choi Joo Ho, khi chính sách thuế tối thiểu toàn cầu có hiệu lực thì chính sách miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam không còn phát huy tác dụng, trong khi đem lại ảnh hưởng tiêu cực cho môi trường đầu tư của Việt Nam. Cụ thể, trong bối cảnh tình hình kinh tế khó khăn như hiện nay, nếu Việt Nam không có chính sách ứng phó triệt để thì gánh nặng về thuế rất lớn cho doanh nghiệp FDI. Với Samsung, dự kiến từ năm 2024, doanh nghiệp này sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi chính sách thuế tối thiểu toàn cầu.

"Việt Nam cần áp dụng cơ chế thuế tối thiểu toàn cầu để đảm bảo quyền đánh thuế và tạo nguồn tài chính ổn định. Singapore, Hong Kong, Malaysia cũng xác nhận sẽ áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu từ 2024-2025. Việt Nam cần khẩn trương luật hóa ngay trong năm nay để chính sách có thể có hiệu lực ngay từ năm 2024", ông Choi Joo Ho kiến nghị.

Ngoài việc yêu cầu Bộ Tài chính rà soát và hoàn thiện các quy định pháp luật hiện hành, Chính phủ cũng đã đề xuất một số biện pháp để giữ chân các công ty nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam sau khi chính sách thuế tối thiểu toàn cầu có hiệu lực. Dưới đây là một số biện pháp được đề xuất:

Điều chỉnh lại chính sách thuế: Chính phủ có thể xem xét điều chỉnh lại mức thuế đối với các công ty nước ngoài để giữ chân và thu hút đầu tư. Điều này có thể bao gồm việc đàm phán với các công ty để tìm ra mức thuế hợp lý và cạnh tranh để duy trì sự hấp dẫn của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài.

Tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty FDI: Chính phủ có thể thúc đẩy việc cải thiện môi trường kinh doanh, giảm bớt quy định hành chính, thủ tục phức tạp và tăng tính minh bạch trong quy trình đầu tư. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty nước ngoài hoạt động tại Việt Nam và giữ chân họ trong thời gian dài.

Đầu tư vào cơ sở hạ tầng và nhân lực: Chính phủ có thể đẩy mạnh đầu tư vào cơ sở hạ tầng và đào tạo nhân lực chất lượng cao để thu hút các công ty nước ngoài. Việc nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng và nhân lực sẽ tạo ra một môi trường thuận lợi cho các công ty FDI hoạt động và làm tăng giá trị đầu tư của họ.

Thúc đẩy hợp tác công nghiệp: Chính phủ có thể thúc đẩy hợp tác giữa các công ty nước ngoài và các doanh nghiệp trong nước thông qua việc tạo ra các cơ hội hợp tác và liên kết. Điều này có thể giúp tăng cường khả năng cạnh tranh của các công ty nước ngoài và giữ chân họ trong thị trường Việt Nam.

Xây dựng hệ thống hỗ trợ và tư vấn: Chính phủ có thể xây dựng một hệ thống hỗ trợ và tư vấn chuyên nghiệp để hỗ trợ các công ty nước ngoài hoạt động tại Việt Nam. Điều này có thể bao gồm việc cung cấp thông tin, tư vấn về quy định pháp luật, thủ tục hành chính và các vấn đề liên quan khác để giúp các công ty nước ngoài vượt qua các khó khăn và duy trì hoạt động lâu dài tại Việt Nam.

Các biện pháp trên chỉ là một số ý kiến đề xuất, và chính phủ Việt Nam có thể áp dụng các biện pháp khác để giữ chân các công ty nước ngoài trong bối cảnh chính sách thuế tối thiểu toàn cầu.