Đẩy mạnh đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam

Tham dự diễn đàn có GS.TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội; PGS. TS Bùi Quang Tuấn - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam; TS. Võ Trí Thành - nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương; TS. Chử Đức Hoàng - Chánh Văn phòng Quỹ Đổi mới công nghệ Quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ.

Diễn đàn được tổ chức trong bối cảnh Quốc hội ban hành Nghị quyết số 31/2021/QH15 ngày 12/11/2021 về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 – 2025. Nghị quyết này nhằm mục tiêu tổng quát là hình thành cơ cấu hợp lý, hiệu quả trong từng ngành, lĩnh vực; giữa các ngành, lĩnh vực và cả nền kinh tế; chuyển biến thực chất, rõ nét về mô hình tăng trưởng, năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh, nâng cao tính tự chủ, khả năng thích ứng, sức chống chịu của nền kinh tế. Vượt qua nhiều thách thức, nền kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng ở mức 6,42% trong nửa đầu năm 2024. Các chuyên gia cho rằng tăng trưởng GDP cả năm 2024 có thể chạm mốc gần 7% sau khi Việt Nam có quý tăng trưởng vượt tiềm năng thứ 4 liên tiếp...

Diễn đàn Đẩy mạnh đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam.

Tuy nhiên, mô hình tăng trưởng chưa tạo được chuyển biến căn bản; năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế chưa cao. Kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn một số rủi ro, nền tảng vĩ mô chưa thực sự vững chắc, nền kinh tế có độ mở cao và phụ thuộc vào nguồn nguyên vật liệu nhập khẩu.

Trong khuôn khổ Diễn đàn, các đại biểu tập trung vào các nội dung như: Hiện trạng mô hình tăng trưởng của Việt Nam và một số định hướng; Giải pháp đổi mới mô hình tăng trưởng ở Việt Nam; Đổi mới mô hình tài chính và tăng cường hệ thống ngân hàng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế; Mô hình doanh nghiệp chuyển đổi kép tại Việt Nam; Vai trò của khởi nghiệp sáng tạo trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế...

PGS. TS. Bùi Quang Tuấn, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam đề xuất một loạt giải pháp nhằm thúc đẩy đổi mới mô hình tăng trưởng như: Đột phá về khoa học công nghệ; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với đổi mới sáng tạo nhằm tạo ra năng suất lao động cao hơn, đi nhanh và đi thông minh.

Bên cạnh đó cần tìm cách tiếp cận hệ sinh thái xanh, hệ sinh thái số, đổi mới sáng tạo. Tạo ra mối liên kết chủ thể trong hệ sinh thái đảm bảo các điều kiện của hệ sinh thái. Hoàn thiện thể chế, chính sách, có thí điểm, đặc thù, đột phá... Sáng tạo trong huy động nguồn lực, đặc biệt ngoài nhà nước...

PGS. TS. Bùi Quang Tuấn, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam phát biểu tại diễn đàn.

Đồng thời, cần đầu tư cho kết cấu hạ tầng trong đó có hạ tầng số, nền tảng số, ứng dụng số như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain… tạo ra những sản phẩm số thương hiệu của Việt Nam. Có cơ chế khuyến khích đầu tư cho khoa học công nghệ và R&D ở các doanh nghiệp, trang trại... Chia sẻ và kết nối cơ sở dữ liệu và tài nguyên số, ứng dụng trong quản trị, điều hành. Liên kết vùng, liên kết chuỗi, cụm ngành...

Còn theo GS.TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho rằng, dù đổi mới tăng trưởng theo truyền thống chuyển sang đổi mới khoa học công nghệ, hay đổi mới tăng trưởng dựa vào xu thể mới… đều phải thực hiện việc thay đổi toàn bộ cái cũ. Trước đây Việt Nam dựa vào tài nguyên, lao động… hiện nay phải dựa vào khoa học công nghệ, chuyển sang sạch, xanh…

“Chúng ta thường nói tới đổi mới mô hình tăng trưởng phải gắn liền với tái cấu trúc lại nền kinh tế, từ góc độ tổng thể kinh tế vĩ mô tới từng doanh nghiệp, cần lựa chọn cái gì cần giữ, cái gì cần bỏ đi” - GS.TS Hoàng Văn Cường bày tỏ.

GS.TS Hoàng Văn Cường cũng đặt ra câu hỏi, đổi mới sáng tạo sẽ chờ một số doanh nghiệp hay nhà đầu tư quỹ? Hay chính nhà nước phải dùng nguồn lực ngân sách để đầu tư? Chỉ khi có vốn nhà nước mới có thể phát triển được, tạo ra được những trụ cột lớn.

“Đổi mới sáng tạo không chỉ dừng ở khu vực sản xuất kinh doanh. Đổi mới sáng tạo phải đột phá từ cơ chế. Nếu cơ chế quản lý không thúc đẩy, không công nhận, bảo vệ về con người đổi mới sáng tạo thì khó có thể thành công trong đổi mới sáng tạo” - GS.TS Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.