Quang cảnh phiên giải trình - Ảnh: GIA HÂN

Chủ tịch Ủy ban Xã hội, Nguyễn Thúy Anh, tại buổi giải trình, nhấn mạnh về sự xuất hiện ngày càng nhiều của các loại thuốc lá mới như thuốc lá điện tử và nung nóng, đặc biệt là trong tầng lớp trẻ, đặc biệt là học sinh, nhóm này thường thiếu hiểu biết và dễ bị ảnh hưởng.

Bà cũng chỉ ra rằng tình trạng pha trộn các chất gây nghiện trong sản phẩm thuốc lá điện tử, nung nóng đang trở nên phổ biến, đồng thời việc quảng cáo và mua bán trên mạng xã hội cũng đang tăng lên, thiếu kiểm soát chất lượng và nguồn gốc hàng hóa.

Theo bà Thúy Anh, đã có nhiều bằng chứng khoa học chỉ ra rằng việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể gây hại cho sức khỏe thể chất và tinh thần, đồng thời tạo ra nguy cơ cho các vấn đề xã hội và an ninh trật tự. Việc sử dụng các sản phẩm này cũng tăng gánh nặng kinh tế cho cá nhân và gia đình.

Thuốc lá thế hệ mới bị bắt giữ tại Băc Ninh tháng 10/2023.

Trong buổi giải trình, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, Trần Thanh Mẫn, cũng đề cập đến việc Việt Nam vẫn nằm trong top 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá nhiều nhất thế giới. Ông cũng nhấn mạnh về sự gia tăng của việc sử dụng thuốc lá điện tử, đặc biệt là ở lứa tuổi thanh niên và thiếu niên.

Tình trạng nhập lậu, buôn bán và sử dụng thuốc lá điện tử, nung nóng trên thị trường, cũng như qua không gian mạng, đang ngày càng trở nên nghiêm trọng và phức tạp hơn bao giờ hết.

Việc áp dụng chính sách và pháp luật hiện nay để kiểm soát và giảm thiểu tác hại từ thuốc lá chưa đủ hiệu quả và bao quát. Cần có các biện pháp cụ thể và rõ ràng hơn để đảm bảo an toàn và sức khỏe của cộng đồng, đặc biệt là đối với các sản phẩm thuốc lá điện tử và nung nóng.

Trước đó, vào khoảng tháng 10 năm 2023, đã Phát hiện và xử lý số lượng lớn thuốc lá điện tử nhập lậu
các cơ quan chức năng tại tỉnh Bắc Ninh đã phát hiện và xử lý một số lượng lớn hơn 100.000 sản phẩm thuốc lá điện tử nhập lậu tập kết tại thị xã Thuận Thành, Bắc Ninh. Đây được biết là sự việc quy mô lớn nhất về thuốc lá điện tử từ trước đến nay mà lực lượng quản lý thị trường (QLTT) phát hiện và xử lý trên toàn quốc.

Cụ thể, theo sự chỉ đạo của Tổng cục Quản lý thị trường, Ban chỉ đạo 389 tỉnh Bắc Ninh đã hướng dẫn Đội QLTT số 4 phối hợp với Phòng CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu - Công an tỉnh Bắc Ninh, Cục Hải quan Bắc Ninh, Đoàn kiểm tra 389 tỉnh Bắc Ninh và Công an thị xã Thuận Thành tiến hành kiểm tra kho hàng của Công ty TNHH Điện tử Thiên Long Việt Nam, đóng tại Khu phố Thanh Hoài, phường Thanh Khương, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.

Sau khi tiến hành kiểm tra và khám phá kho hàng, đoàn kiểm tra đã phát hiện 103.000 sản phẩm thuốc lá điện tử của các nhãn hiệu như EBCREATE, LOST VAPE... Dựa trên các dấu hiệu ban đầu trên bao bì sản phẩm, lực lượng chức năng kết luận rằng toàn bộ lô hàng này được sản xuất tại Trung Quốc và có dấu hiệu nhập lậu. Đây cũng là những sản phẩm được quảng bá rộng rãi trên các nền tảng thương mại điện tử, mặc dù việc tiếp thị chúng bị cấm bởi pháp luật Việt Nam. Chủ cơ sở chứa trữ hàng hoá không rõ nguồn gốc này được xác định là bà N.T.H.L, có hộ khẩu thường trú tại tỉnh Quảng Trị.

Thông tin cho biết, đây là địa điểm mà Công ty TNHH Điện tử Thiên Long Việt Nam đã thuê để lưu trữ hàng hoá. Tuy nhiên, địa chỉ này đã gây nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng trong việc tiếp cận, bởi kho hàng này được bảo vệ chặt chẽ, luôn được giữ kín và chỉ mở cửa vào ban đêm để vận chuyển hàng hóa từ xe trung chuyển, sau đó lại được đóng kín để tránh sự chú ý của lực lượng chức năng.

Vào ngày 14/10, đoàn kiểm tra đã lập biên bản tạm giữ và niêm phong toàn bộ số hàng hóa có dấu hiệu vi phạm để tiến hành điều tra và làm rõ hành vi vi phạm, từ đó tạo cơ sở cho việc xử lý theo quy định của pháp luật. Đây được coi là vụ vi phạm lớn nhất liên quan đến thuốc lá điện tử mà cơ quan chức năng phát hiện và xử lý tại tỉnh Bắc Ninh cũng như trên toàn quốc. Đồng thời, đây cũng là một thành tựu đáng kể, đánh dấu 05 năm thành lập của Tổng cục QLTT (12/10/2018-12/10/2023), thể hiện sự quyết tâm cao của lực lượng QLTT trong cuộc chiến chống gian lận thương mại và góp phần làm cho thị trường nội địa trở nên lành mạnh hơn.