Vụ gỡ bỏ bài báo: Bóng ma 'đầu nậu' đe dọa nghiên cứu khoa học Việt Nam
Trên trang cá nhân, Đinh Trần Ngọc Huy đăng rất nhiều hình ảnh giới thiệu thành tích công bố quốc tế và tham gia các hội thảo khoa học. Ảnh lấy từ trang cá nhân Đinh Trần Ngọc Huy
Mới đây, hai Tạp chí Quốc tế, Frontiers in Psychiatry và Nanoscale Research Letters, đã quyết định gỡ bỏ các bài báo của nhóm tác giả liên quan đến Việt Nam. Các bài báo này được đồng tác giả bởi nhiều quốc gia, gồm cả Việt Nam, nhưng việc đứng tên tác giả đã được sử dụng một cách không đúng đắn.
Trong số các tác giả bị ảnh hưởng, có hai người đến từ Việt Nam: Đinh Trần Ngọc Huy (Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM) và Phạm Văn Tuấn (Trường ĐH Kinh tế quốc dân). Cả hai đã được liệt kê như là tác giả của các bài báo có nội dung không phù hợp với lĩnh vực nghiên cứu của họ.
Ông Nguyễn Đình Trung - trưởng phòng quản trị thiết bị Trường ĐH Kinh tế quốc dân - cho hay ông chỉ nghiên cứu và viết bài báo khoa học mảng kinh tế về các cụm công nghiệp, khu công nghiệp.
"Tôi chưa từng viết bài báo nào ngoài chuyên ngành mình nghiên cứu. Tôi không liên quan đến bài báo vừa bị gỡ bỏ. Bài đó Huy tự đưa tên tôi vào và tôi cũng đã đề nghị Huy bỏ tên tôi ra" - ông Trung nói.
PGS.TS Phạm Văn Tuấn - Phó trưởng khoa marketing Trường ĐH Kinh tế quốc dân - cho biết: "Tôi đã làm việc với tạp chí về bài báo trên và yêu cầu họ rút tên tôi khỏi bài báo. Yêu cầu này đã được ban biên tập tạp chí thực hiện".
Đồng thời, ông Tuấn đã gửi cho phóng viên ảnh chụp nội dung bốn email trao đổi giữa ông với tạp chí Frontiers in Psychiatry.
Trong đó, ông khẳng định: "Tôi không biết bất kỳ ai trong nhóm tác giả này. Tôi cũng chưa bao giờ làm việc hay thảo luận với họ về việc hoàn thành bài báo... Tôi là giảng viên marketing, đề tài bài báo trên không phải lĩnh vực quan tâm của tôi. Việc tôi đứng tên tác giả bài báo trên làm ảnh hưởng đến uy tín nghề nghiệp của tôi".
Trong khi đó, ông Lê Kiên cho hay hiện ông không còn làm việc ở Trường ĐH Mở TP.HCM và khẳng định: "Tôi chưa bao giờ viết bài báo chung với Đinh Trần Ngọc Huy và cũng chưa từng kê khai với nhà trường bất kỳ bài báo nào đứng tên chung với ông Huy. Trước đây có người tống tiền, đòi tôi trả phí xuất bản bài báo, nên tôi đã yêu cầu tạp chí gỡ bài xuống".
Các tác giả Việt Nam bị gỡ bỏ bài báo đều phủ nhận sự liên quan của mình và bày tỏ sự bất bình trước việc tên họ bị đưa vào các bài báo mà họ không tham gia. Phạm Văn Tuấn và Nguyễn Đình Trung đã thực hiện các bước cần thiết để yêu cầu rút tên mình khỏi bài báo.
Vụ việc này đang tạo ra những câu hỏi lớn đối với độ tin cậy của nghiên cứu khoa học tại Việt Nam. Những tình huống như vậy đòi hỏi cần có sự chặt chẽ hơn trong việc kiểm soát và quản lý nghiên cứu khoa học, đặc biệt là khi liên quan đến việc đứng tên tác giả. Đây là mối nguy cần phải chặn đứng trước khi biến tướng trở nên mất kiểm soát và làm mất uy tín của nhiều bên.
Đã thôi học từ tháng 11-2022
Trong các bài báo, ông Huy luôn ghi địa chỉ là Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM. Tuy nhiên, đại diện nhà trường cho biết: "Ông Đinh Trần Ngọc Huy chưa từng làm giảng viên hay nhân viên tại Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM. Ông Huy có giai đoạn theo học chương trình tiến sĩ của trường nhưng đã có quyết định thôi học từ tháng 11-2022".
Chúng tôi đã liên hệ với ông Huy qua Zalo để trao đổi các vấn đề liên quan. Ban đầu ông Huy tưởng là "khách hàng" nên hỏi lại: "Em liên hệ xuất bản à?". Nhưng khi biết phóng viên hỏi thông tin về các bài báo vừa bị gỡ, ông Huy liền nhắn: "Anh đang đi công tác xa một tháng mới về. Anh sẽ reply (trả lời) em sau nha", rồi chặn luôn tin nhắn.
"Đầu nậu" Đinh Trần Ngọc Huy
Trong hồ sơ xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh phó giáo sư, ông Phạm Văn Tuấn liệt kê 10 bài báo trên các tạp chí quốc tế (số thứ tự từ 6 - 15 trong hồ sơ). Trong số này, có hai bài ông Tuấn đứng tên chung với Đinh Trần Ngọc Huy. Cả hai tạp chí đăng hai bài báo đó đều đã bị loại khỏi Scopus.
Ngoài hai bài báo này, toàn bộ tám bài báo quốc tế còn lại của ông Tuấn đều đăng trên các tạp chí săn mồi, tất cả đều đã bị loại khỏi Scopus.
Tương tự, ông Nguyễn Đình Trung cũng có nhiều bài báo đứng tên chung với Đinh Trần Ngọc Huy.
Ông Trung cho hay qua lời giới thiệu của bạn bè, ông biết được "Huy có thể đăng được bài báo trên các tạp chí quốc tế". Cách đây khoảng 2-3 năm, ông Trung bắt đầu hợp tác với Huy, đứng chung tên tác giả khoảng 10 bài báo đăng trên tạp chí quốc tế.
Cũng theo ông Trung, sau những lùm xùm của Đinh Trần Ngọc Huy về việc mua bán bài báo khoa học, ông đã dừng hợp tác với "đầu nậu" này.