Khám phá bộ não 12.000 năm tuổi và bí ẩn cơ chế bảo tồn chưa biết của khoa học

Theo dõi tạp chí Điện tử và Ứng dụng trên
Một nghiên cứu mới đã phát hiện ra rằng bộ não con người có khả năng chống chịu một cách đáng kinh ngạc trước sự tàn phá của thời gian, với những bộ não có tuổi đến 12.000 năm. Nhà mồ mả học Alexandra Morton-Hayward, độc đáo từ Đại học Oxford (Anh), đã dẫn đầu một nhóm nghiên cứu khám phá số lượng bộ não con người được tìm thấy trong các di tích khảo cổ trên khắp thế giới.

kham pha bo nao 12000 nam tuoi va bi an co che bao ton chua biet cua khoa hoc

Nghiên cứu não người giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về những căn bệnh liên quan đến rối loạn thần kinh, nhận thức và hành vi.

Nghiên cứu đã tìm thấy 4.405 bộ não được bảo tồn từ 213 nguồn khác nhau trên toàn thế giới (ngoại trừ Nam Cực), có niên đại từ thế kỷ 17 trở lại đây. Theo các nhà khảo cổ học, việc bảo tồn mô mềm khi cơ thể được chôn cất tự nhiên, không qua quá trình ướp xác hoặc đông lạnh, là một hiện tượng hiếm. Các nghiên cứu phân hủy đã chỉ ra rằng bộ não thường là một trong những cơ quan đầu tiên bị phân hủy khi người chết.

Để hiểu sự hiếm có của hiện tượng này, nhóm nghiên cứu của bà Morton-Hayward đã tìm kiếm các bộ não được bảo tồn trên toàn cầu từ các điều kiện môi trường khác nhau, từ sa mạc cổ đại của Ai Cập đến các vùng đầm lầy. Điều kiện môi trường này, như tình trạng mất nước, đông lạnh, yếm khí và sự xà phòng hóa, có mối tương quan với cách mà bộ não được bảo tồn tự nhiên, khiến cho chất béo trong não trở nên giống như sáp.

Trong số 4.405 bộ não này, có đến 1.308 bộ não (chiếm gần 1/3) là cấu trúc mô mềm duy nhất còn sót lại trong cơ thể đã phân hủy hoàn toàn chỉ còn lại xương. Đáng chú ý, chúng cũng là những bộ não lâu đời nhất, lên đến 12.000 năm tuổi.

Theo nhóm nghiên cứu, điều này cho thấy có thể tồn tại một cơ chế bảo tồn mô mềm đặc biệt của hệ thần kinh trung ương. Tuy nhiên, cơ chế này vẫn là một ẩn số lớn, mặc dù các nhà nghiên cứu cho rằng nó có thể là sự tương tác giữa các phân tử não với môi trường.

kham pha bo nao 12000 nam tuoi va bi an co che bao ton chua biet cua khoa hoc

Những phần não của một người được chôn trong nghĩa trang ở Vương quốc Anh cách đây khoảng 200 năm - Ảnh: Alexandra L.Morton-Hayward.

Các chuyên gia nhận định phát hiện này có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về lịch sử tiến hóa của loài người, cũng như những căn bệnh liên quan đến rối loạn thần kinh, nhận thức và hành vi cổ xưa.

Nghiên cứu được công bố ngày 20-3 trên tạp chí Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences.

Có thể bạn quan tâm

Tạo điện từ nước và áp suất trong lỗ rỗng silicon

Tạo điện từ nước và áp suất trong lỗ rỗng silicon

Khoa học
Các nhà nghiên cứu tại Đức vừa phát triển phương pháp mới tạo ra điện năng chỉ từ nước và áp suất. Họ khai thác sức mạnh ma sát bên trong những lỗ rỗng nhỏ nhất của silicon, nguyên tố phong phú thứ hai trên Trái Đất.
Nhận dạng chính xác con người chỉ bằng tín hiệu Wifi

Nhận dạng chính xác con người chỉ bằng tín hiệu Wifi

Phát minh khoa học
Các nhà khoa học cho biết, công nghệ Wifi mới có thể nhận dạng con người mà không cần các thiết bị đi kèm.
Bàn tay robot thực hiện điệu nhảy moonwalk

Bàn tay robot thực hiện điệu nhảy moonwalk

Công nghệ số
Một video được đăng tải bởi một nghiên cứu sinh của Đại học Hanyang, Hàn Quốc đã dí dỏm trình chiếu điệu nhảy moonwalk của một bàn tay robot.
Giải pháp kỹ thuật giúp pin mặt trời mỏng, rẻ và hiệu quả hơn

Giải pháp kỹ thuật giúp pin mặt trời mỏng, rẻ và hiệu quả hơn

Phát minh khoa học
Các nhà khoa học cho biết đã áp dụng kỹ thuật sản xuất giúp pin mặt trời trở nên mỏng, hiệu suất cao hơn bằng cách thêm một lớp vàng có hoa văn phủ oxit nhôm.
Khẩu trang thời Covid là

Khẩu trang thời Covid là 'bom hẹn giờ' vi nhựa

Khoa học
Nghiên cứu của các nhà khoa học Anh chỉ ra các khẩu trang y tế dùng một lần đang bị phân hủy thành các hạt vi nhựa, tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe và môi trường.
Xem thêm
Hà Nội
TP Hồ Chí Minh
Đà Nẵng
Hải Phòng
Khánh Hòa
Nghệ An
Phan Thiết
Quảng Bình
Thừa Thiên Huế
Hà Giang
Hà Nội

21°C

Cảm giác: 21°C
bầu trời quang đãng
Thứ hai, 17/11/2025 00:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 03:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 06:00
21°C
Thứ hai, 17/11/2025 09:00
21°C
Thứ hai, 17/11/2025 12:00
21°C
Thứ hai, 17/11/2025 15:00
21°C
Thứ hai, 17/11/2025 18:00
21°C
Thứ hai, 17/11/2025 21:00
20°C
Thứ ba, 18/11/2025 00:00
18°C
Thứ ba, 18/11/2025 03:00
16°C
Thứ ba, 18/11/2025 06:00
15°C
Thứ ba, 18/11/2025 09:00
14°C
Thứ ba, 18/11/2025 12:00
14°C
Thứ ba, 18/11/2025 15:00
14°C
Thứ ba, 18/11/2025 18:00
13°C
Thứ ba, 18/11/2025 21:00
13°C
Thứ tư, 19/11/2025 00:00
14°C
Thứ tư, 19/11/2025 03:00
14°C
Thứ tư, 19/11/2025 06:00
15°C
Thứ tư, 19/11/2025 09:00
15°C
Thứ tư, 19/11/2025 12:00
15°C
Thứ tư, 19/11/2025 15:00
14°C
Thứ tư, 19/11/2025 18:00
14°C
Thứ tư, 19/11/2025 21:00
15°C
Thứ năm, 20/11/2025 00:00
15°C
Thứ năm, 20/11/2025 03:00
16°C
Thứ năm, 20/11/2025 06:00
17°C
Thứ năm, 20/11/2025 09:00
18°C
Thứ năm, 20/11/2025 12:00
17°C
Thứ năm, 20/11/2025 15:00
17°C
Thứ năm, 20/11/2025 18:00
16°C
Thứ năm, 20/11/2025 21:00
16°C
TP Hồ Chí Minh

26°C

Cảm giác: 27°C
sương mờ
Thứ hai, 17/11/2025 00:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 03:00
24°C
Thứ hai, 17/11/2025 06:00
24°C
Thứ hai, 17/11/2025 09:00
25°C
Thứ hai, 17/11/2025 12:00
24°C
Thứ hai, 17/11/2025 15:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 18:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 21:00
23°C
Thứ ba, 18/11/2025 00:00
23°C
Thứ ba, 18/11/2025 03:00
24°C
Thứ ba, 18/11/2025 06:00
25°C
Thứ ba, 18/11/2025 09:00
25°C
Thứ ba, 18/11/2025 12:00
24°C
Thứ ba, 18/11/2025 15:00
24°C
Thứ ba, 18/11/2025 18:00
23°C
Thứ ba, 18/11/2025 21:00
23°C
Thứ tư, 19/11/2025 00:00
23°C
Thứ tư, 19/11/2025 03:00
25°C
Thứ tư, 19/11/2025 06:00
26°C
Thứ tư, 19/11/2025 09:00
24°C
Thứ tư, 19/11/2025 12:00
24°C
Thứ tư, 19/11/2025 15:00
23°C
Thứ tư, 19/11/2025 18:00
23°C
Thứ tư, 19/11/2025 21:00
23°C
Thứ năm, 20/11/2025 00:00
23°C
Thứ năm, 20/11/2025 03:00
27°C
Thứ năm, 20/11/2025 06:00
27°C
Thứ năm, 20/11/2025 09:00
25°C
Thứ năm, 20/11/2025 12:00
23°C
Thứ năm, 20/11/2025 15:00
22°C
Thứ năm, 20/11/2025 18:00
22°C
Thứ năm, 20/11/2025 21:00
22°C
Đà Nẵng

22°C

Cảm giác: 23°C
sương mờ
Thứ hai, 17/11/2025 00:00
25°C
Thứ hai, 17/11/2025 03:00
25°C
Thứ hai, 17/11/2025 06:00
25°C
Thứ hai, 17/11/2025 09:00
24°C
Thứ hai, 17/11/2025 12:00
24°C
Thứ hai, 17/11/2025 15:00
25°C
Thứ hai, 17/11/2025 18:00
25°C
Thứ hai, 17/11/2025 21:00
25°C
Thứ ba, 18/11/2025 00:00
25°C
Thứ ba, 18/11/2025 03:00
25°C
Thứ ba, 18/11/2025 06:00
25°C
Thứ ba, 18/11/2025 09:00
24°C
Thứ ba, 18/11/2025 12:00
24°C
Thứ ba, 18/11/2025 15:00
24°C
Thứ ba, 18/11/2025 18:00
23°C
Thứ ba, 18/11/2025 21:00
23°C
Thứ tư, 19/11/2025 00:00
22°C
Thứ tư, 19/11/2025 03:00
22°C
Thứ tư, 19/11/2025 06:00
21°C
Thứ tư, 19/11/2025 09:00
21°C
Thứ tư, 19/11/2025 12:00
22°C
Thứ tư, 19/11/2025 15:00
22°C
Thứ tư, 19/11/2025 18:00
22°C
Thứ tư, 19/11/2025 21:00
22°C
Thứ năm, 20/11/2025 00:00
22°C
Thứ năm, 20/11/2025 03:00
22°C
Thứ năm, 20/11/2025 06:00
22°C
Thứ năm, 20/11/2025 09:00
22°C
Thứ năm, 20/11/2025 12:00
21°C
Thứ năm, 20/11/2025 15:00
22°C
Thứ năm, 20/11/2025 18:00
22°C
Thứ năm, 20/11/2025 21:00
21°C
Hải Phòng

23°C

Cảm giác: 23°C
bầu trời quang đãng
Thứ hai, 17/11/2025 00:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 03:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 06:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 09:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 12:00
21°C
Thứ hai, 17/11/2025 15:00
21°C
Thứ hai, 17/11/2025 18:00
21°C
Thứ hai, 17/11/2025 21:00
20°C
Thứ ba, 18/11/2025 00:00
19°C
Thứ ba, 18/11/2025 03:00
18°C
Thứ ba, 18/11/2025 06:00
16°C
Thứ ba, 18/11/2025 09:00
15°C
Thứ ba, 18/11/2025 12:00
14°C
Thứ ba, 18/11/2025 15:00
13°C
Thứ ba, 18/11/2025 18:00
13°C
Thứ ba, 18/11/2025 21:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 00:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 03:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 06:00
13°C
Thứ tư, 19/11/2025 09:00
13°C
Thứ tư, 19/11/2025 12:00
13°C
Thứ tư, 19/11/2025 15:00
13°C
Thứ tư, 19/11/2025 18:00
13°C
Thứ tư, 19/11/2025 21:00
13°C
Thứ năm, 20/11/2025 00:00
14°C
Thứ năm, 20/11/2025 03:00
14°C
Thứ năm, 20/11/2025 06:00
15°C
Thứ năm, 20/11/2025 09:00
15°C
Thứ năm, 20/11/2025 12:00
15°C
Thứ năm, 20/11/2025 15:00
15°C
Thứ năm, 20/11/2025 18:00
15°C
Thứ năm, 20/11/2025 21:00
14°C
Khánh Hòa

23°C

Cảm giác: 24°C
mây đen u ám
Thứ hai, 17/11/2025 00:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 03:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 06:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 09:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 12:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 15:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 18:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 21:00
22°C
Thứ ba, 18/11/2025 00:00
22°C
Thứ ba, 18/11/2025 03:00
24°C
Thứ ba, 18/11/2025 06:00
25°C
Thứ ba, 18/11/2025 09:00
24°C
Thứ ba, 18/11/2025 12:00
23°C
Thứ ba, 18/11/2025 15:00
23°C
Thứ ba, 18/11/2025 18:00
22°C
Thứ ba, 18/11/2025 21:00
22°C
Thứ tư, 19/11/2025 00:00
23°C
Thứ tư, 19/11/2025 03:00
23°C
Thứ tư, 19/11/2025 06:00
23°C
Thứ tư, 19/11/2025 09:00
23°C
Thứ tư, 19/11/2025 12:00
23°C
Thứ tư, 19/11/2025 15:00
23°C
Thứ tư, 19/11/2025 18:00
23°C
Thứ tư, 19/11/2025 21:00
23°C
Thứ năm, 20/11/2025 00:00
23°C
Thứ năm, 20/11/2025 03:00
23°C
Thứ năm, 20/11/2025 06:00
23°C
Thứ năm, 20/11/2025 09:00
23°C
Thứ năm, 20/11/2025 12:00
23°C
Thứ năm, 20/11/2025 15:00
23°C
Thứ năm, 20/11/2025 18:00
23°C
Thứ năm, 20/11/2025 21:00
23°C
Nghệ An

18°C

Cảm giác: 18°C
mây đen u ám
Thứ hai, 17/11/2025 00:00
18°C
Thứ hai, 17/11/2025 03:00
18°C
Thứ hai, 17/11/2025 06:00
18°C
Thứ hai, 17/11/2025 09:00
18°C
Thứ hai, 17/11/2025 12:00
18°C
Thứ hai, 17/11/2025 15:00
18°C
Thứ hai, 17/11/2025 18:00
18°C
Thứ hai, 17/11/2025 21:00
18°C
Thứ ba, 18/11/2025 00:00
18°C
Thứ ba, 18/11/2025 03:00
18°C
Thứ ba, 18/11/2025 06:00
17°C
Thứ ba, 18/11/2025 09:00
17°C
Thứ ba, 18/11/2025 12:00
16°C
Thứ ba, 18/11/2025 15:00
15°C
Thứ ba, 18/11/2025 18:00
14°C
Thứ ba, 18/11/2025 21:00
13°C
Thứ tư, 19/11/2025 00:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 03:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 06:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 09:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 12:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 15:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 18:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 21:00
12°C
Thứ năm, 20/11/2025 00:00
12°C
Thứ năm, 20/11/2025 03:00
12°C
Thứ năm, 20/11/2025 06:00
13°C
Thứ năm, 20/11/2025 09:00
13°C
Thứ năm, 20/11/2025 12:00
13°C
Thứ năm, 20/11/2025 15:00
13°C
Thứ năm, 20/11/2025 18:00
13°C
Thứ năm, 20/11/2025 21:00
13°C
Phan Thiết

24°C

Cảm giác: 25°C
mây đen u ám
Thứ hai, 17/11/2025 00:00
25°C
Thứ hai, 17/11/2025 03:00
27°C
Thứ hai, 17/11/2025 06:00
26°C
Thứ hai, 17/11/2025 09:00
25°C
Thứ hai, 17/11/2025 12:00
24°C
Thứ hai, 17/11/2025 15:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 18:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 21:00
23°C
Thứ ba, 18/11/2025 00:00
24°C
Thứ ba, 18/11/2025 03:00
25°C
Thứ ba, 18/11/2025 06:00
27°C
Thứ ba, 18/11/2025 09:00
27°C
Thứ ba, 18/11/2025 12:00
25°C
Thứ ba, 18/11/2025 15:00
25°C
Thứ ba, 18/11/2025 18:00
24°C
Thứ ba, 18/11/2025 21:00
24°C
Thứ tư, 19/11/2025 00:00
25°C
Thứ tư, 19/11/2025 03:00
27°C
Thứ tư, 19/11/2025 06:00
25°C
Thứ tư, 19/11/2025 09:00
25°C
Thứ tư, 19/11/2025 12:00
24°C
Thứ tư, 19/11/2025 15:00
24°C
Thứ tư, 19/11/2025 18:00
24°C
Thứ tư, 19/11/2025 21:00
24°C
Thứ năm, 20/11/2025 00:00
24°C
Thứ năm, 20/11/2025 03:00
24°C
Thứ năm, 20/11/2025 06:00
25°C
Thứ năm, 20/11/2025 09:00
24°C
Thứ năm, 20/11/2025 12:00
24°C
Thứ năm, 20/11/2025 15:00
24°C
Thứ năm, 20/11/2025 18:00
24°C
Thứ năm, 20/11/2025 21:00
23°C
Quảng Bình

18°C

Cảm giác: 18°C
mưa vừa
Thứ hai, 17/11/2025 00:00
17°C
Thứ hai, 17/11/2025 03:00
18°C
Thứ hai, 17/11/2025 06:00
18°C
Thứ hai, 17/11/2025 09:00
17°C
Thứ hai, 17/11/2025 12:00
17°C
Thứ hai, 17/11/2025 15:00
18°C
Thứ hai, 17/11/2025 18:00
19°C
Thứ hai, 17/11/2025 21:00
19°C
Thứ ba, 18/11/2025 00:00
19°C
Thứ ba, 18/11/2025 03:00
18°C
Thứ ba, 18/11/2025 06:00
18°C
Thứ ba, 18/11/2025 09:00
17°C
Thứ ba, 18/11/2025 12:00
16°C
Thứ ba, 18/11/2025 15:00
16°C
Thứ ba, 18/11/2025 18:00
16°C
Thứ ba, 18/11/2025 21:00
14°C
Thứ tư, 19/11/2025 00:00
13°C
Thứ tư, 19/11/2025 03:00
13°C
Thứ tư, 19/11/2025 06:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 09:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 12:00
13°C
Thứ tư, 19/11/2025 15:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 18:00
11°C
Thứ tư, 19/11/2025 21:00
11°C
Thứ năm, 20/11/2025 00:00
11°C
Thứ năm, 20/11/2025 03:00
11°C
Thứ năm, 20/11/2025 06:00
11°C
Thứ năm, 20/11/2025 09:00
10°C
Thứ năm, 20/11/2025 12:00
10°C
Thứ năm, 20/11/2025 15:00
10°C
Thứ năm, 20/11/2025 18:00
10°C
Thứ năm, 20/11/2025 21:00
11°C
Thừa Thiên Huế

23°C

Cảm giác: 23°C
sương mờ
Thứ hai, 17/11/2025 00:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 03:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 06:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 09:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 12:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 15:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 18:00
22°C
Thứ hai, 17/11/2025 21:00
23°C
Thứ ba, 18/11/2025 00:00
22°C
Thứ ba, 18/11/2025 03:00
22°C
Thứ ba, 18/11/2025 06:00
22°C
Thứ ba, 18/11/2025 09:00
22°C
Thứ ba, 18/11/2025 12:00
21°C
Thứ ba, 18/11/2025 15:00
21°C
Thứ ba, 18/11/2025 18:00
20°C
Thứ ba, 18/11/2025 21:00
20°C
Thứ tư, 19/11/2025 00:00
19°C
Thứ tư, 19/11/2025 03:00
19°C
Thứ tư, 19/11/2025 06:00
18°C
Thứ tư, 19/11/2025 09:00
19°C
Thứ tư, 19/11/2025 12:00
19°C
Thứ tư, 19/11/2025 15:00
19°C
Thứ tư, 19/11/2025 18:00
19°C
Thứ tư, 19/11/2025 21:00
19°C
Thứ năm, 20/11/2025 00:00
19°C
Thứ năm, 20/11/2025 03:00
19°C
Thứ năm, 20/11/2025 06:00
19°C
Thứ năm, 20/11/2025 09:00
19°C
Thứ năm, 20/11/2025 12:00
19°C
Thứ năm, 20/11/2025 15:00
17°C
Thứ năm, 20/11/2025 18:00
17°C
Thứ năm, 20/11/2025 21:00
17°C
Hà Giang

16°C

Cảm giác: 16°C
bầu trời quang đãng
Thứ hai, 17/11/2025 00:00
20°C
Thứ hai, 17/11/2025 03:00
23°C
Thứ hai, 17/11/2025 06:00
21°C
Thứ hai, 17/11/2025 09:00
21°C
Thứ hai, 17/11/2025 12:00
20°C
Thứ hai, 17/11/2025 15:00
19°C
Thứ hai, 17/11/2025 18:00
19°C
Thứ hai, 17/11/2025 21:00
19°C
Thứ ba, 18/11/2025 00:00
19°C
Thứ ba, 18/11/2025 03:00
19°C
Thứ ba, 18/11/2025 06:00
18°C
Thứ ba, 18/11/2025 09:00
17°C
Thứ ba, 18/11/2025 12:00
16°C
Thứ ba, 18/11/2025 15:00
16°C
Thứ ba, 18/11/2025 18:00
15°C
Thứ ba, 18/11/2025 21:00
14°C
Thứ tư, 19/11/2025 00:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 03:00
15°C
Thứ tư, 19/11/2025 06:00
19°C
Thứ tư, 19/11/2025 09:00
18°C
Thứ tư, 19/11/2025 12:00
15°C
Thứ tư, 19/11/2025 15:00
13°C
Thứ tư, 19/11/2025 18:00
12°C
Thứ tư, 19/11/2025 21:00
11°C
Thứ năm, 20/11/2025 00:00
12°C
Thứ năm, 20/11/2025 03:00
19°C
Thứ năm, 20/11/2025 06:00
22°C
Thứ năm, 20/11/2025 09:00
20°C
Thứ năm, 20/11/2025 12:00
15°C
Thứ năm, 20/11/2025 15:00
14°C
Thứ năm, 20/11/2025 18:00
15°C
Thứ năm, 20/11/2025 21:00
15°C

Tỷ giáGiá vàng