Khám phá bộ não 12.000 năm tuổi và bí ẩn cơ chế bảo tồn chưa biết của khoa học

Nghiên cứu não người giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về những căn bệnh liên quan đến rối loạn thần kinh, nhận thức và hành vi.

Nghiên cứu đã tìm thấy 4.405 bộ não được bảo tồn từ 213 nguồn khác nhau trên toàn thế giới (ngoại trừ Nam Cực), có niên đại từ thế kỷ 17 trở lại đây. Theo các nhà khảo cổ học, việc bảo tồn mô mềm khi cơ thể được chôn cất tự nhiên, không qua quá trình ướp xác hoặc đông lạnh, là một hiện tượng hiếm. Các nghiên cứu phân hủy đã chỉ ra rằng bộ não thường là một trong những cơ quan đầu tiên bị phân hủy khi người chết.

Để hiểu sự hiếm có của hiện tượng này, nhóm nghiên cứu của bà Morton-Hayward đã tìm kiếm các bộ não được bảo tồn trên toàn cầu từ các điều kiện môi trường khác nhau, từ sa mạc cổ đại của Ai Cập đến các vùng đầm lầy. Điều kiện môi trường này, như tình trạng mất nước, đông lạnh, yếm khí và sự xà phòng hóa, có mối tương quan với cách mà bộ não được bảo tồn tự nhiên, khiến cho chất béo trong não trở nên giống như sáp.

Trong số 4.405 bộ não này, có đến 1.308 bộ não (chiếm gần 1/3) là cấu trúc mô mềm duy nhất còn sót lại trong cơ thể đã phân hủy hoàn toàn chỉ còn lại xương. Đáng chú ý, chúng cũng là những bộ não lâu đời nhất, lên đến 12.000 năm tuổi.

Theo nhóm nghiên cứu, điều này cho thấy có thể tồn tại một cơ chế bảo tồn mô mềm đặc biệt của hệ thần kinh trung ương. Tuy nhiên, cơ chế này vẫn là một ẩn số lớn, mặc dù các nhà nghiên cứu cho rằng nó có thể là sự tương tác giữa các phân tử não với môi trường.

Những phần não của một người được chôn trong nghĩa trang ở Vương quốc Anh cách đây khoảng 200 năm - Ảnh: Alexandra L.Morton-Hayward.

Các chuyên gia nhận định phát hiện này có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về lịch sử tiến hóa của loài người, cũng như những căn bệnh liên quan đến rối loạn thần kinh, nhận thức và hành vi cổ xưa.

Nghiên cứu được công bố ngày 20-3 trên tạp chí Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences.