Theo đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, sau 6 tháng đánh giá tác động kết hợp với việc nghiên cứu các yếu tố kỹ thuật và dữ liệu thực tế, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã tổng hợp trình Bộ GTVT phương án thực hiện miễn đăng kiểm lần đầu cho xe ô tô sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu mới trong thời gian một năm tính từ năm sản xuất.

Phương án trên đã được Cục Đăng kiểm Việt Nam đăng ký vào chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật năm 2023 của Bộ GTVT và đang thực hiện các bước xây dựng dự thảo bổ sung, sửa đổi 16/2021/TT-BGTVT ngay trong tháng 12/2022 và nếu được có thể áp dụng vào đầu năm 2023.

Trước đó, vào tháng 5/2022, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) có văn bản đề nghị Cục Đăng kiểm Việt Nam điều chỉnh một số nội dung, đáng chú ý nhất là đề xuất miễn kiểm định với xe sản xuất mới và còn bảo hành của nhà sản xuất.

Lý do mà Cục CSGT đưa ra là các phương tiện nhập khẩu, sản xuất, lắp ráp trong nước đã được kiểm tra an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường trước khi bán ra thị trường, do vậy việc đăng kiểm đối với xe mới là không thực sự cần thiết.

Miễn đăng kiểm đối với các xe mới đưa ra tiêu thụ ngoài thị trường sẽ giúp tiết kiệm hàng tăm tỉ đồng chi phí xã hội.

"Ngay sau khi có đề nghị của Cục Cảnh sát giao thông về việc xem xét miễn kiểm tra an toàn kỹ thuật lần đầu đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ còn thời hạn bảo hành của nhà sản xuất, Cục Đăng kiểm đã thành lập Tổ công tác thực hiện việc nghiên cứu nội dung trên.

Cùng với đó, căn cứ chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ GTVT tại cuộc họp giao ban Bộ tháng 12/2022, sau khi tổng hợp các kết quả nghiên cứu từ dữ liệu thực tế, nhóm công tác của Cục Đăng kiểm Việt Nam đã khẩn trương thực hiện đánh giá những ảnh hưởng, tác động và các nhiệm vụ cần thực hiện", đại diện Cục cho hay.

Cũng theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, kết quả nghiên cứu, tổng hợp, đánh giá từ của các đơn vị đăng kiểm trên cả nước, cho thấy: tỉ lệ không đạt của phương tiện cần phải bảo dưỡng, sửa chữa để kiểm định lại đối với nhóm phương tiện này chiếm tỉ lệ rất thấp (từ 0,17-0,31%). Do vậy, việc miễn đăng kiểm cho xe mới là hợp lý.

Về việc nghiên cứu quy định, thời hạn bảo hành và thời gian lưu kho, lưu bãi trước khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng, Cục Đăng kiểm đề xuất chỉ áp dụng đối với phương tiện thực hiện kiểm định trong thời gian 1 năm kể từ năm sản xuất.

Giải thích cho việc này, đại diện Cục Đăng kiểm cho rằng, việc lưu kho, lưu bãi trong thời gian dài (quá 1 năm - PV) sẽ gây ra hư hỏng, hao mòn, giảm đặc tính kỹ thuật đối với nhiều chi tiết trên ô tô như nhựa, cao su, dầu bôi trơn, cấu kiện điện tử… Trường hợp này vẫn cần phải kiểm định trước khi đi vào sử dụng.

Cục Đăng kiểm cũng nhấn mạnh, phương án chỉ miễn kiểm tra kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho phương tiện nhưng vẫn cần thực hiện lập hồ sơ phương tiện.

Trong quá trình đơn vị đăng kiểm lập hồ sơ phương tiện sẽ thực hiện kiểm tra nhận dạng và đối chiếu thông số kỹ thuật nhận dạng của xe với cơ sở dữ liệu sản xuất lắp ráp, nhập khẩu để thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước.

Các chuyên gia cho rằng, với quy mô thị trường ô tô mới hiện nay tại Việt Nam vào khoảng trên 500.000 xe mỗi năm, nếu tất cả số ô tô mới đều phải đi đăng kiểm với lệ phí hiện hành từ 340-610 nghìn đồng/xe thì số tiền mà người dân và doanh nghiệp bỏ ra cho việc đăng kiểm xe mới sẽ lên tới hàng trăm tỉ đồng mỗi năm, chưa tính thời gian, công sức và các chi phí khác.

Tuy nhiên, khi thực hiện miễn kiểm tra an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường lần đầu, đồng nghĩa với việc tăng trách nhiệm của nhà sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu.

Cụ thể, do không phải kiểm tra an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường nên có thể phát sinh tình huống xe cơ giới sau khi đến tay người dân sẽ bị tự ý thay đổi, dẫn đến phương tiện có sự thay đổi so với thiết kế của nhà sản xuất trước khi đến đơn vị đăng kiểm để lập hồ sơ phương tiện mà không thể được phát hiện kịp thời.

Do đó, việc bảo đảm an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe cơ giới thuộc trách nhiệm chính của nhà sản xuất, nhập khẩu xe, chủ xe, lái xe. Ngoài ra, đối với doanh nghiệp bảo hiểm cần phải phối hợp cùng nhà sản xuất, chủ xe để xác định trách nhiệm khi xảy ra vấn đề bảo hiểm, bồi thường.