Kỳ lạ loại thuốc uống vào bằng chạy bộ 10 cây số

Chạy bộ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe thể chất lẫn tinh thần - Ảnh: istockphoto.

Theo báo Guardian, nhóm nghiên cứu từ Đại học Aarhus (Đan Mạch) đã giới thiệu loại thuốc tên LaKe, có tác dụng "đưa cơ thể vào trạng thái trao đổi chất tương đương với việc chạy bộ 10km với tốc độ cao khi bụng đói".

Trước hết, thuật ngữ phổ biến nhất dùng để gọi các loại thuốc như LaKe là "thuốc mô phỏng" vì về nguyên tắc, chúng bắt chước các tác động sinh học của việc tập luyện mà không cần phải ra mồ hôi.

Ý tưởng này đã có từ lâu. Vào năm 2008, Viện Salk (Mỹ) từng giới thiệu thuốc GW 501516 (gọi tắt là 516). 516 báo hiệu cho các gene cần thiết để đốt mỡ thay vì đường, giúp các đối tượng thí nghiệm là loài gặm nhấm chạy lâu mà không bị đuối sức.

Trong thử nghiệm 516, cặp chuột Couch Potato và Lance Armstrong được nuôi cùng chế độ ăn gồm những viên thức ăn nhiều chất béo, nhiều đường. Chúng có cùng lượng hoạt động thể chất hằng ngày nhưng chuột Lance Armstrong được dùng 516 nên sức bền của nó tăng đáng kể trong khi vẫn gầy hơn nhiều so với chuột Couch Potato.

Một biến thể của 516 gọi là Endurabol nhanh chóng xuất hiện trên thị trường chợ đen. Cơ quan chống doping thế giới đã cảnh báo các vận động viên về việc Endurabol kém an toàn song nhiều loại thuốc tương tự đã được phát triển.

Trong khi đó LaKe đang trong giai đoạn thí nghiệm trên chuột. Thuốc có tác dụng thúc đẩy sự gia tăng nhanh chóng của lactate trong cơ thể - bắt chước loại hiệu ứng thường thấy sau một đợt tập thể dục cường độ cao - và sau đó là sự gia tăng dần của chất hóa học beta-hydroxybutyrate (BHB).

BHB là một chất hóa học được tổng hợp trong gan từ các axit béo để cung cấp năng lượng cho cơ thể khi không có đủ glucose - nguồn gốc của khái niệm "chạy khi bụng đói".

Sự gia tăng lactate và BHB làm giảm lượng axit béo tự do trong máu cũng như ức chế cảm giác thèm ăn, đồng thời giúp giảm nguy cơ mắc bệnh như tim mạch, đột quỵ và đái tháo đường type 2 trong thời gian dài.

LaKe cũng không có dấu hiệu gây hại cho chuột, không giống các phiên bản đầu tiên của 516 vốn thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư ở các đối tượng thí nghiệm. Nghe có vẻ hứa hẹn, song liệu có thực sự đơn giản như vậy không?

Tập thể dục ảnh hưởng đến hầu hết các bộ phận của cơ thể theo những cách phức tạp mà con người chưa hiểu hết. Các loại thuốc thay thế tập thể dục được đề cập bên trên có thể thúc đẩy một loạt lợi ích cho cơ thể song cũng có những hạn chế.

Tập thể dục là vận động toàn thân, với các động tác có thể tác động đến nhiều thứ từ cải thiện mật độ xương, giúp ngủ ngon, cải thiện tâm trạng, giải tỏa căng thẳng và cũng giúp chống lại chứng mất trí nhớ.

Ngay cả khi khoa học có thể mô phỏng những lợi ích này bằng thuốc thì cũng khó có thể mô phỏng những lợi thế về mặt tâm lý của việc chạy bộ 5km cùng bạn bè hoặc đạt được thành tích cá nhân trong một bài tập thể dục.

Chúng ta vẫn còn khá xa trong công cuộc tìm ra loại thuốc an toàn có thể tái tạo những tác dụng có lợi nhất của việc tập thể dục ở người. Tuy nhiên nếu chúng tồn tại, loại thuốc này có thể hữu ích với những người lớn tuổi, ốm yếu, không thể tự tập thể dục hoặc đang phục hồi sau phẫu thuật.