Phần mềm mô phỏng tình huống giao thông trong sát hạch lái ô tô rất bất cập và không thực tế

Ảnh minh họa.

Phần mềm mô phỏng gặp nhiều vấn đề và rất bất cập

Sở Giao thông vận tải TP.HCM đã tổng hợp các đề xuất về sửa đổi, bổ sung quy định đào tạo và sát hạch lái xe, trong đó có ý kiến quan trọng về phần mềm mô phỏng trong bài thi lái xe ô tô.

Mục tiêu của phần mềm mô phỏng là giúp người học nhận biết các tình huống nguy hiểm khi lái xe dưới các điều kiện giao thông khác nhau. Phần mềm này giúp họ nhận diện, phân tích, và đánh giá từng giai đoạn của một tình huống giao thông.

Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thi sát hạch sử dụng phần mềm mô phỏng, Sở Giao thông vận tải TP.HCM đã phát hiện một số vấn đề, thậm chí là rất bất cập.

Theo quy trình này, người lái xe sẽ theo dõi mô phỏng của mình khi đang lái xe trên đường. Các tình huống nguy hiểm được lập trình sẵn và người lái xe phải nhấn nút space để phản xạ. Điểm số được xác định bằng cách nhấn đúng thời điểm như đã được lập trình, với điểm chuẩn là 5 điểm. Nếu nhấn chậm, điểm số sẽ giảm dần từ 4 xuống 3, 2, 1 và cuối cùng là 0 điểm. Nhấn quá sớm cũng dẫn đến mất điểm.

"Bất kỳ người học nào cũng có thể ghi nhớ cách làm như một bài học, nhưng họ không thể áp dụng phản xạ thực tế. Dù có quan sát tốt đến đâu, họ vẫn không thể đạt điểm cao, thậm chí có thể bị 0 điểm. Do đó, mục tiêu của việc "đánh giá" phản xạ không thể đạt được trong quá trình học và thi mô phỏng. Phần mềm mô phỏng có nhiều vấn đề, thiếu tính thực tế và làm khó khăn cho người thi," báo cáo tổng hợp của Sở Giao thông vận tải TP.HCM cho biết, dựa trên ý kiến đóng góp từ các tổ chức khác nhau.

Áp đặt tính chủ quan của người viết phần mềm

Nhiều trung tâm sát hạch lái xe ở TP.HCM cũng đã phản ánh và đưa ra ý kiến về các vấn đề thường gặp từ phần mềm mô phỏng. Một số trung tâm đã đề xuất rằng phần này chỉ nên được tích hợp vào chương trình đào tạo để nâng cao kỹ năng lái xe, thay vì là một phần bắt buộc trong bài thi sát hạch.

Một trung tâm sát hạch ở TP Thủ Đức cho rằng phần mềm mô phỏng đặt ra các tình huống giao thông một cách chủ quan, không phản ánh thực tế khi tham gia giao thông. Trong thực tế, người lái xe thường muốn xử lý tình huống sớm, trước khi phát hiện ra nguy hiểm (càng sớm càng an toàn). Tuy nhiên, trong bài thi sát hạch, chỉ cần xử lý trước 0,01% giây là bị mất điểm. Điều này được cho là không công bằng và không hợp lý.

Do đó, trung tâm này đề xuất loại bỏ phần mềm này khỏi bài thi lái xe ô tô vì nó không phản ánh thực tế của kỹ năng lái xe trên đường. Nếu không thể loại bỏ hoàn toàn, họ đề xuất đánh giá các tình huống mô phỏng theo mô hình hình nón. Điều này có nghĩa là học viên phải xử lý tình huống trước khi nguy hiểm xuất hiện trong khoảng 5 giây để đạt điểm. Cứ mỗi giây trễ sẽ bị trừ điểm, từ 4 giây trở đi sẽ được trừ 1 điểm, và như vậy.

Một cán bộ của một trung tâm đào tạo và sát hạch ở quận Tân Phú, TP.HCM, cũng cho rằng Cục Đường bộ Việt Nam cần xem xét lại bài thi mô phỏng này và điều chỉnh hoặc loại bỏ những phần không phản ánh thực tế. Ông cũng đề xuất việc điều chỉnh thang điểm theo cách thức phản ánh thực tế hơn, vì hiện tại phần mềm mô phỏng chỉ là ý chí của người lập đề.

Thí sinh thất bại ở phần thi mô phỏng

Theo báo cáo mới nhất của Sở Giao thông vận tải TP.HCM đến tháng 11-2023, có tổng cộng 2.150 kỳ thi sát hạch giấy phép lái xe ô tô và xe máy đã được tổ chức cho 394.557 thí sinh. Kết quả cho biết có 274.813 thí sinh đậu và nhận giấy phép, trong khi hơn 120.000 thí sinh đã trượt cả phần ô tô và xe máy.

Theo thống kê, tỉ lệ trượt ở phần thi mô phỏng là 10%. Nhiều thí sinh và giáo viên dạy lái xe cho biết phần thi mô phỏng hiện nay là nơi gặp nhiều khó khăn nhất. Việc học các kỹ thuật để qua mặt phần này hoàn toàn không hữu ích trong thực tế, mà chỉ là cách đối phó tạm thời.