Đáng chú ý, TCT Viwaseen đã thoái toàn bộ vốn đầu tư tại Công ty Viwaseen Huế không đúng với kế hoạch tái cơ cấu đã được phê duyệt. Giá bán cổ phần Viwaseen Huế được thực hiện theo hình thức thỏa thuận trực tiếp và không đảm bảo nguyên tắc thị trường. Theo đơn vị tư vấn định giá, giá trị thực của cổ phiếu Viwaseen Huế là 13.314 đồng/cổ phần, tuy nhiên, giá bán chỉ là 10.000 đồng/cổ phần. Việc này đã gây thất thoát vốn cho Nhà nước hơn 7 tỷ đồng.

Báo cáo của Thanh tra Chính phủ cho thấy, nhiều TCT chưa hoàn thành việc cơ cấu và tái cấu trúc các công ty con, công ty liên doanh, liên kết theo kế hoạch đã được Bộ Xây dựng phê duyệt.

Cụ thể, có nhiều công ty chưa thực hiện đầy đủ và toàn diện việc cơ cấu lại các lĩnh vực kinh doanh, tài chính, quản trị, cơ cấu lại các khoản nợ, các khoản đầu tư..., và chưa hoàn thành việc thoái vốn đầu tư đạt tỷ lệ theo kế hoạch, đặc biệt là đối với các đầu tư ngoài ngành, ngoài lĩnh vực kinh doanh chính.

Một số ví dụ điển hình là Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam - CTCP (Lilama, UPCoM: LLM) đã hoàn thành việc tái cấu trúc và thoái vốn tại một số công ty con, nhưng tỷ lệ vốn nắm giữ vẫn chưa đạt theo kế hoạch, và vẫn chưa hoàn thành tại một số công ty khác.

Tổng Công ty Đầu tư Nước và Môi trường Việt Nam (Viwaseen, UPCoM: VIW) cũng chưa hoàn thành việc cơ cấu lại tại một số công ty theo kế hoạch.

Tổng Công ty Sông Đà - CTCP (UPCoM: SJG) và Tổng Công ty Vật liệu Xây dựng số 1 - CTCP (Fico, UPCoM: FIC) cũng chưa hoàn thành việc cơ cấu lại tại một số công ty.

Tổng Công ty LICOGI - CTCP (UPCoM: LIC), Tổng Công ty Công nghiệp Xi Măng Việt Nam (Vicem) và Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội - CTCP (Hancorp, UPCoM: HAN) cũng chưa hoàn thành việc cơ cấu lại tại một số công ty theo kế hoạch.

Ngoài ra, nhiều công ty con, công ty liên doanh, liên kết có vốn đầu tư của TCT cũng không hoạt động hiệu quả, thường xuyên thua lỗ kéo dài. Tuy nhiên, các TCT không có phương án xử lý triệt để các vấn đề này trước khi cổ phần hóa, gây ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn Nhà nước và hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như năng lực cạnh tranh của các công ty thành viên, làm khó khăn trong việc thực hiện cổ phần hóa theo kế hoạch.

Ngoài ra, có các TCT như CC1, Vicem và Viglacera với các khoản đầu tư gây lỗ lũy kế tạm tính lên đến hơn 4.817 tỷ đồng tính đến ngày 31/12/2019. Cũng có nhiều TCT không hoàn thành việc thoái vốn Nhà nước theo kế hoạch đã được Bộ Xây dựng phê duyệt, và đầu tư vào các lĩnh vực không thuộc ngành và không thuộc lĩnh vực kinh doanh chính với tổng số tiền gần 148 tỷ đồng.

Theo Thanh tra Chính phủ, sau cổ phần hóa, nhiều TCT vẫn giữ tỷ lệ vốn Nhà nước tại các công ty còn rất cao, ví dụ như TCT Sông Đà, Tổng Công ty Tư vấn Xây dựng Việt Nam - CTCP (VNCC, UPCoM: VGV), TCT Lilama, TCT Tổng Công ty Cơ khí Xây dựng - CTCP (UPCoM: TCK), TCT Viwaseen và nhiều công ty khác. Tỷ lệ này cho thấy các trường hợp này chưa hoàn thành việc cơ cấu lại và cổ phần hóa.

Ngoài ra, từ cuối năm 2015, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn về SCIC trước khi thực hiện cổ phần hóa. Tuy nhiên, có 7 TCT do Bộ Xây dựng là đại diện chủ sở hữu, thuộc đối tượng phải chuyển giao về SCIC, nhưng Bộ Xây dựng đã chấp thuận cho các TCT này chuyển nhượng vốn đầu tư tại các công ty con, công ty liên kết ngay khi chưa thực hiện chuyển giao. Điều này không tuân thủ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Ngoài ra, còn nhiều vi phạm và khuyết điểm trong việc thoái vốn của TCT Coma và việc giảm giá cổ phần của công ty con COMALAND. Cục cảnh sát kinh tế của Bộ Công an đã xác định rằng TCT Coma và Vietradico có hành vi lập khống tài liệu và chứng từ giảm giá cổ phần COMALAND. Tuy nhiên, hiện chưa có đủ căn cứ để xử lý hình sự và chưa thể xác định trách nhiệm chính xác trong vụ việc này. Bộ Xây dựng cũng chưa tiến hành thanh tra và kiểm tra theo yêu cầu của Cục CSKT - Bộ Công an.

Trong tổng thể, việc thoái vốn của các TCT vẫn còn tồn tại nhiều khuyết điểm và vi phạm. Cần có sự cải thiện trong quản lý và thực hiện kế hoạch tái cơ cấu và cổ phần hóa của các TCT.