Thanh tra Chính phủ chỉ ra loạt sai phạm đất đai tại Cần Thơ, chuyển hồ sơ sang Bộ Công an

Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra về quy hoạch xây dựng, quản lý đầu tư xây dựng và đất đai tại Cần Thơ - Ảnh: TTCP.

Theo kết luận thanh tra, công tác quản lý sử dụng đất đai tại thành phố này lộ ra nhiều lỗ hổng, đặc biệt là trong việc cho thuê đất tại các khu công nghiệp. Cơ quan thanh tra đã phát hiện những vi phạm nghiêm trọng đến mức phải chuyển hồ sơ liên quan đến 3 hợp đồng thuê đất của 2 doanh nghiệp sang Bộ Công an để xem xét, xử lý theo quy định.

Hơn 463 tỷ đồng cần thu hồi về ngân sách

Qua công tác thanh tra, cơ quan chức năng chỉ rõ tại TP Cần Thơ có 6 khu công nghiệp đã được Thủ tướng phê duyệt gồm: Trà Nóc 1 (135ha), Trà Nóc 2 (157ha), Thốt Nốt (74,87ha), Hưng Phú 1 (262ha), Hưng Phú 2 (67ha) và Vĩnh Thạnh giai đoạn 1 (293,7ha).

Đáng chú ý, kết quả thanh tra cho thấy chủ đầu tư của 4 khu công nghiệp là Trà Nóc 1, Trà Nóc 2, Hưng Phú 1, Thốt Nốt được Nhà nước cho thuê đất trả tiền hằng năm, nhưng đã tự ý cho 29 nhà đầu tư thứ cấp thuê đất theo hình thức trả tiền một lần. Hành vi này bị kết luận là vi phạm Luật Đất đai năm 2013.

Đến thời điểm thanh tra, các chủ đầu tư vẫn chưa thực hiện thủ tục chuyển từ thuê đất nộp tiền thuê đất hằng năm sang thuê đất trả tiền một lần. Tổng số tiền ước tính cần thu về ngân sách từ vi phạm này lên đến hơn 123 tỷ đồng.

Đặc biệt nghiêm trọng là tình trạng tại Khu công nghiệp Thốt Nốt (giai đoạn 3). Trung tâm xây dựng hạ tầng khu công nghiệp Thốt Nốt - đơn vị làm chủ đầu tư - đã ký hợp đồng cho thuê lại đất với 2 tổ chức kinh tế nhằm huy động vốn để giải phóng mặt bằng và đầu tư hạ tầng kỹ thuật.

Cụ thể, Trung tâm này đã ký nhiều hợp đồng với Công ty TNHH Wilmar Agro Việt Nam, bao gồm các hợp đồng nguyên tắc thuê lại đất, hợp đồng tạm ứng tiền để chi trả chi phí bồi thường và giải phóng mặt bằng. Từ năm 2007 đến 2014, Wilmar Agro Việt Nam đã 24 lần chuyển tiền cho chủ đầu tư với tổng số tiền hơn 55 tỷ đồng và được bàn giao đất tổng diện tích 6,03ha. Theo báo cáo, hiện công ty này đã xây dựng nhà máy trên diện tích 4,45ha.

Tương tự, Trung tâm cũng ký hợp đồng nguyên tắc thuê lại đất trong khu công nghiệp với Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Hải. Năm 2017, doanh nghiệp này đã 3 lần chuyển tiền thanh toán với tổng số tiền hơn 52 tỷ đồng và được giao đất tổng diện tích 2,56ha. Báo cáo cho thấy Tập đoàn Trường Hải đã xây dựng nhà máy trên diện tích 2,3ha.

Điều đáng nói là qua thanh tra, cơ quan chức năng phát hiện đến thời điểm kiểm tra, Trung tâm xây dựng hạ tầng khu công nghiệp Thốt Nốt chưa được UBND TP Cần Thơ cho thuê đất, chưa đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nhưng đã tự ý ký hợp đồng cho thuê lại đất trả tiền một lần. Việc này bị kết luận vi phạm nghiêm trọng Luật Đất đai và các quy định pháp luật liên quan.

Ngoài ra, đơn giá tại 3/4 hợp đồng cho thuê lại đất nêu trên chưa được UBND thành phố hoặc Sở Tài chính phê duyệt, vi phạm quy định pháp luật về quản lý giá.

Trên cơ sở kết quả thanh tra, cơ quan chức năng kiến nghị thu hồi về ngân sách nhà nước số tiền hơn 463,8 tỷ đồng và giảm trừ khi quyết toán dự án với số tiền hơn 2,5 tỷ đồng do các vi phạm trong công tác đầu tư xây dựng và quản lý sử dụng đất.

Chuyển hồ sơ sang Bộ Công an, yêu cầu xử lý trách nhiệm lãnh đạo

Trước những sai phạm nghiêm trọng được phát hiện, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND TP Cần Thơ các thời kỳ có liên quan đến những tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra.

Đồng thời, cơ quan này yêu cầu UBND TP Cần Thơ, chủ tịch UBND thành phố chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc, đầy đủ kết luận thanh tra, chấn chỉnh, khắc phục và xử lý nghiêm các tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm đã được chỉ ra.

Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị lãnh đạo thành phố Cần Thơ theo thẩm quyền tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan để xảy ra những sai phạm này. Trong quá trình thực hiện kết luận, nếu phát hiện gây thất thoát tài sản Nhà nước, có dấu hiệu vi phạm thì phải chuyển ngay cho cơ quan công an xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Điểm đáng chú ý nhất là Thanh tra Chính phủ đã đề nghị Bộ Công an chỉ đạo cơ quan chức năng tiếp nhận thông tin đối với các sai phạm của Trung tâm xây dựng hạ tầng khu công nghiệp Thốt Nốt tại Khu công nghiệp Thốt Nốt (giai đoạn 3) liên quan đến 3 hợp đồng cho thuê đất của Công ty TNHH Wilmar Agro Việt Nam và Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Hải để xem xét, xử lý theo quy định.

Được biết, ngoài các sai phạm trong quản lý đất đai tại các khu công nghiệp, cuộc thanh tra còn phát hiện công tác quản lý, sử dụng đất công trên địa bàn TP Cần Thơ chưa chặt chẽ, chưa hiệu quả. Việc tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, quyền thuê đất của một số khu đất không đúng theo quy định của pháp luật, gây thất thoát ngân sách nhà nước.

Kết luận thanh tra được kỳ vọng sẽ góp phần chấn chỉnh công tác quản lý đất đai tại thành phố Cần Thơ, đồng thời là bài học kinh nghiệm cho các địa phương khác trong việc tuân thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật về đất đai, tránh gây thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước.