Giảm thời gian đóng BHXH xuống 15 năm và hướng tới 10 năm lương hưu thấp còn hơn hưởng trợ cấp một lần.
Theo đó, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) đã nhận được kiến nghị từ cử tri các tỉnh Bắc Kạn và Vĩnh Long về việc thay đổi thời gian tham gia BHXH tự nguyện. Họ cho rằng thời gian hiện tại là 20 năm là quá dài, dẫn đến việc nhiều người dân không có khả năng đóng phí.
Đề xuất của cử tri là Bộ LĐ-TB&XH cần nghiên cứu, đề xuất cho Chính phủ và Quốc hội xem xét sửa đổi Luật BHXH, giảm thời gian tham gia đóng BHXH tự nguyện. Họ cũng đề nghị quy định giảm số năm tối thiểu đóng BHXH xuống 15 năm, thậm chí 10 năm để được hưởng lương hưu, với mức lương hưu tương ứng với thời gian đóng BHXH.
Mục tiêu của việc giảm thời gian đóng BHXH là khuyến khích người lao động tham gia, đồng thời giảm tình trạng nhận BHXH một lần do không đủ số năm đóng BHXH bắt buộc.
Trả lời về vấn đề này, Bộ LĐ-TB&XH cho biết, theo Nghị quyết số 28 của Trung ương về cải cách chính sách BHXH, có kế hoạch sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí. Theo đó, thời gian đóng BHXH tối thiểu sẽ giảm từ 20 năm xuống 15 năm, và tiếp tục giảm xuống còn 10 năm, với mức lương hưu được tính toán phù hợp.
Hiện nay, Dự thảo Luật BHXH đang được Chính phủ trình Quốc hội, trong đó đề xuất giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm. Điều này cũng áp dụng cho trường hợp người lao động khi đến tuổi hưu mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Giảm để người tham gia BHXH muốn có lương hưu
Về đề xuất cửa cứ trị, trao đổi với Báo chí, ông Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội cho hay, sở dĩ, nghị quyết hướng tới giảm thời gian đóng BHXH xuống 15 năm và tiến tới còn 10 năm là nhằm mục tiêu tạo điều kiện cho những người tham gia BHXH muộn (40 -50 tuổi) có thể tham gia được đủ thời gian để hưởng lương hưu.
Tuy nhiên, ông Lợi cũng nói rõ khi giảm thời gian đóng BHXH thì lương hưu của những người tham gia muộn sẽ thấp. Do vậy, chính sách đưa ra cần phải tính toán để đảm bảo mức sàn an sinh xã hội. Đơn cử như hiện nay khi về hưu lương phải được 1,5 triệu mỗi tháng (bằng chuẩn nghèo nông thôn).
Theo ông Lợi, mặc dù giảm thời gian đóng BHXH xuống 15 năm hay 10 năm lương hưu thấp nhưng người về hưu được tham gia BHYT được hưởng các chính sách hưu trí.
Bà Nguyễn Thị Lan Hương - nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) cho rằng, việc giảm thời gian đóng BHXH xuống 15 năm và hướng tới 10 năm không có nghĩa là về hưu lương thấp. Đối với những người tham gia BHXH càng dài, không có gì thay đổi, khi đủ tuổi hưu mức hưởng sẽ càng cao.
Bà Hương cho hay, trước đây nhiều người đóng BHXH không đủ 20 năm hầu hết chỉ được hưởng chế độ một lần, không có lương hưu, đến bây giờ khi về già đa số đời sống đều rất khó khăn. Không có mức thu nhập hằng tháng ổn định, không được đóng BHYT khi ốm đau bệnh tật sẽ rất khó khăn.
Do vậy, đối với những người tham gia BHXH muộn mà có lương hưu vẫn hơn những người về già không được hưởng các chính sách an sinh của chế độ hưu trí.
