Một số cơ sở giáo dục tại Việt Nam đã xem TikTok là một kênh truyền thông mới
Mặc dù TikTok có nhiều video tư vấn nghề nghiệp có thể là không chính xác, nhưng từ một góc độ khác, nền tảng này vẫn đang thu hút hàng triệu người dùng trẻ tại Việt Nam, đồng thời các video ngắn trên TikTok đang trở thành xu hướng "hoàng kim". Vậy, việc sử dụng TikTok để hướng nghiệp có phải là lựa chọn đúng không?
Các cơ sở giáo dục tại Việt Nam đã bắt đầu coi TikTok như một kênh truyền thông mới và đa dạng nội dung. Trường đại học Công nghệ TP.HCM (HUTECH) là một ví dụ, họ đã đầu tư mạnh vào TikTok với nhiều nội dung tuyển sinh và tư vấn nghề nghiệp khác nhau. Khi phát triển các video cho TikTok, họ chia đội ngũ thực hiện thành các nhóm nội dung với phong cách và thông điệp nhất quán. Các trường khác như Viện ISB cũng đã phát triển kênh TikTok để chia sẻ thông tin về môi trường học tập và các mẹo học tập cho sinh viên.
ThS Nguyễn Trần Ngọc Phương, giám đốc trung tâm marketing và phát triển thương hiệu của trường, cho biết khi phát triển các clip cho TikTok, đội ngũ thực hiện sẽ phải phân chia thành các nhóm nội dung, mỗi nhóm sẽ tương ứng với một phong cách làm clip và thông điệp truyền tải nhất quán. Kể cả những chi tiết nhỏ như cách dùng từ khi viết câu giới thiệu (caption), cách đặt từ khóa hashtag cũng sẽ khác nhau tùy vào mỗi nhóm.
Ví dụ, với nhóm nội dung trải nghiệm ngành học và môi trường học, clip sẽ có tiết tấu nhanh, vui nhộn. Còn những clip tư vấn hướng nghiệp nhắm đến đối tượng xem là phụ huynh và học sinh cấp III thì sẽ tiết chế yếu tố vui nhộn lại một chút để thêm vào sự nghiêm túc.
"Bởi với những nội dung vui vẻ, người ta thường xem để giải trí nhiều hơn. Những nội dung tư vấn, hướng nghiệp muốn đọng lại cho người nghe thì nội dung phải có sự nghiêm túc. Tuy nhiên về hình thức thì clip vẫn phải chịu khó bắt trend, chẳng hạn lồng ghép một vài câu nói, bài nhạc đang thịnh hành" - ông Phương nói.
Tuy nhiên, mặc dù TikTok có thể giúp thu hút sự chú ý của người xem, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng cần có các nền tảng khác để cung cấp thông tin chi tiết hơn. Đối với các nội dung vui nhộn, giải trí, người ta thường xem để giải stress, trong khi các nội dung tư vấn, hướng nghiệp cần phải nghiêm túc và sâu sắc hơn. Do đó, việc tích hợp nhiều nền tảng có thể là chìa khóa để cung cấp đầy đủ thông tin và hỗ trợ sự quyết định nghề nghiệp của người xem.
Gen Z các nước cũng bị ảnh hưởng
Không chỉ ở Việt Nam, TikTok cũng đang chi phối góc nhìn của nhiều bạn trẻ trên thế giới. Một cuộc khảo sát mới về những người lao động từ 21 đến 40 tuổi của ResumeBuilder.com cho thấy một nửa thế hệ gen Z và thế hệ Millennials đang nhận được lời khuyên nghề nghiệp từ ứng dụng này.
Các lời khuyên bao gồm lựa chọn ngành học, nghề nghiệp đến cách phỏng vấn, cách xây dựng hồ sơ tuyển dụng hoặc cách dùng mạng xã hội LinkedIn.
Cụ thể, khoảng 41% người dùng TikTok trong khảo sát đưa ra quyết định nghề nghiệp dựa trên thông tin họ thấy trên TikTok. Ít nhất 88% nghe theo lời khuyên của TikTok cho biết chúng có tác động tích cực đến cuộc sống, 10% cho biết đó là trung lập và chỉ 2% cho biết những quyết định đó có tác động tiêu cực.
Ngược lại, ba trong bốn người dùng được hỏi thừa nhận rằng họ "đôi khi" hoặc "thường xuyên" gặp phải thông tin sai lệch liên quan đến nghề nghiệp.
Tại Mỹ, theo một cuộc khảo sát của Trung tâm nghiên cứu Pew năm 2022, cứ sáu thanh thiếu niên thì có một người xem TikTok "gần như liên tục". Nhà nghiên cứu TikTok Abbie Richards nhận định TikTok là "một nền tảng đang định hình cả một thế hệ học cách nhận thức thế giới".
Chuyên gia lên sóng
Ngoài nội dung từ các sinh viên, Viện ISB cho biết hướng phát triển kênh TikTok của viện sắp tới là tăng cường sự xuất hiện của các chuyên gia. Chẳng hạn, một giảng viên lên clip để chia sẻ về ngành học, chương trình học và những lưu ý với thí sinh.
Bộ phận nhân sự của các doanh nghiệp có liên kết với viện cũng có thể được mời lên sóng chia sẻ góc nhìn của chính đơn vị tuyển dụng này về một ngành học và những yêu cầu của họ khi lựa chọn ứng viên. Nhờ đó, thí sinh sẽ không chỉ có góc nhìn về thời gian học tại trường mà còn nhìn xa hơn đến lúc ra trường.
