Hai nhà nghiên cứu Debnath và Kim vừa công bố nghiên cứu tổng hợp đánh giá 145 công trình khoa học về công nghệ đo nhịp tim từ xa. Nghiên cứu cho thấy việc kết hợp máy móc thông minh với quang phổ kế từ xa (rPPG) đã cách mạng hóa lĩnh vực giám sát sinh hiệu không cần tiếp xúc.
Kỷ nguyên y tế số và chăm sóc sức khỏe từ xa đang thúc đẩy việc tìm kiếm phương pháp giám sát sinh hiệu không xâm lấn. Công nghệ rPPG trở thành phương án khả thi với tiềm năng lớn, cho phép đo nhịp tim thông qua camera thông thường bằng cách phát hiện những thay đổi nhỏ trong màu da do máu chảy.
Công nghệ rPPG hoạt động theo nguyên lý đơn giản: máu đập dưới da làm thay đổi cường độ ánh sáng phản xạ. Camera thông thường, kể cả camera trong điện thoại thông minh hay máy tính xách tay, ghi lại những biến đổi nhỏ này tương ứng với chu kỳ tim đập.
| Công nghệ 5G: nền tảng cốt lõi cho y tế thông minh |
Các phương pháp truyền thống sử dụng thuật toán xử lý tín hiệu thông thường để trích xuất nhịp tim từ những tín hiệu yếu ớt này. Tuy nhiên, những kỹ thuật này gặp phải trở ngại lớn, chủ yếu là nhiễu do chuyển động và sự thay đổi ánh sáng. Cả hai yếu tố này đều làm sai lệch tín hiệu và giảm độ chính xác đo lường.
Sự ra đời của trí tuệ nhân tạo đã tạo động lực quan trọng để phát triển nghiên cứu rPPG. Mạng thần kinh nhân tạo, đặc biệt là loại mạng xử lý hình ảnh và chuỗi thời gian, có khả năng mạnh mẽ trong việc nhận biết các mẫu phức tạp từ tập dữ liệu lớn mà không cần con người thiết kế thủ công.
Nghiên cứu khám phá nhiều mô hình máy móc thông minh được thiết kế để phân tích dao động cường độ điểm ảnh qua các khung hình video. Những mô hình này tự động phân biệt tín hiệu sinh lý thực với nhiễu và giao thoa. Sự thay đổi này vừa tăng độ chính xác, vừa cải thiện khả năng hoạt động trên nhiều tông màu da, điều kiện ánh sáng và tình huống chuyển động khác nhau.
 |
| Đánh giá toàn diện về phép đo nhịp tim bằng phương pháp quang phổ từ xa và học sâu. Nguồn: BioMedical Engineering OnLine |
Nghiên cứu so sánh tỉ mỉ các phương pháp xử lý tín hiệu thông thường với nhiều khung máy móc thông minh khác nhau trong ứng dụng rPPG. Qua tổng hợp kết quả từ 145 công trình, các tác giả nhấn mạnh xu hướng rõ ràng: các mô hình máy móc thông minh luôn vượt trội so với phương pháp cổ điển trong ước lượng nhịp tim không tiếp xúc.
Những hệ thống này có thể nhận ra các quy luật phức tạp trong dữ liệu video mà thuật toán cũ bỏ sót, tạo khả năng chống chịu với những yếu tố thường làm giảm hiệu suất như việc quay đầu qua lại, thay đổi nét mặt và bóng che thoáng qua.
Nghiên cứu thảo luận chi tiết về kỹ thuật xử lý trước và tăng cường tín hiệu nhằm cải thiện hiệu suất máy móc thông minh. Các kỹ thuật như theo dõi khuôn mặt, tách nguồn mù, chuyển đổi không gian màu và chuẩn hóa được phân tích có hệ thống.
Những bước xử lý trước này quan trọng trong việc tách tín hiệu đập tim từ luồng video nhiễu. Nghiên cứu nhấn mạnh cách kết hợp kiến thức chuyên môn với mô hình dựa trên dữ liệu tạo ra lợi ích tương hỗ, giúp kiến trúc máy móc thông minh tập trung hiệu quả hơn vào thông tin sinh lý quan trọng.
| Chẩn đoán hình ảnh tại MEDLATEC đạt ISO 15189:2022 - Bước tiến số hóa y tế chuyên sâu |
Ngoài đo nhịp tim, nghiên cứu chỉ ra những nỗ lực mới khi rPPG kết hợp máy móc thông minh giải quyết các thông số tim mạch rộng hơn. Các khung máy móc thông minh được điều chỉnh để đo biến thiên nhịp tim, tần số hô hấp và độ bão hòa oxy trong máu, mở rộng phạm vi giám sát sinh lý từ xa.
Hai tác giả nhận định khả năng của những hệ thống này trong việc thay đổi hoàn toàn ngành chăm sóc sức khỏe từ xa bằng cách cho phép giám sát liên tục, thời gian thực với gánh nặng tối thiểu cho người dùng. Điều này đặc biệt quan trọng trong quản lý bệnh mãn tính và chăm sóc phòng ngừa.
Vì hệ thống rPPG sử dụng dữ liệu video khuôn mặt, việc bảo vệ thông tin cá nhân trở thành ưu tiên hàng đầu. Các tác giả thảo luận cách mã hóa tiên tiến, xử lý trên thiết bị và phương pháp máy móc phân tán được tích hợp để bảo vệ dữ liệu người dùng mà vẫn duy trì độ chính xác cao.
Nghiên cứu đánh giá thẳng thắn những hạn chế hiện tại cần vượt qua trước khi áp dụng rộng rãi. Mặc dù rPPG kết hợp máy móc thông minh đã cải thiện đáng kể, những thách thức về tính đa dạng trong thực tế như nhân khẩu học khác nhau và yếu tố môi trường không kiểm soát vẫn tồn tại.
Các tác giả kêu gọi tập dữ liệu lớn hơn, đại diện hơn và quy trình đánh giá chuẩn để đảm bảo tính lặp lại và công bằng. Triển khai mô hình hiệu quả trên thiết bị hạn chế tài nguyên vẫn là thách thức kỹ thuật cần giải pháp như nén mô hình và thuật toán thích ứng.
Nghiên cứu chỉ ra những hướng phát triển có triển vọng. Tích hợp dữ liệu từ nhiều cảm biến như kết hợp rPPG với đơn vị đo quán tính hoặc camera nhiệt được đề xuất để cải thiện độ tin cậy. Phát triển máy móc thông minh có thể giải thích sẽ nâng cao hiểu biết về quyết định của hệ thống, thúc đẩy ứng dụng trong y tế.
Tiềm năng sử dụng rPPG trong giám sát giấc ngủ, đánh giá sức khỏe tâm thần và tối ưu hiệu suất vận động viên cũng được nhấn mạnh, mở ra nhiều ứng dụng thực tế.
Nhóm nghiên cứu đưa những tiến bộ khoa học này vào bối cảnh hệ thống chăm sóc sức khỏe và xã hội, đặc biệt nhấn mạnh đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy việc chuyển giám sát sức khỏe sang nền tảng y tế từ xa. Việc giám sát nhịp tim mà không cần chạm vào cơ thể tại nhà hoặc trong cộng đồng đáp ứng yêu cầu giãn cách xã hội và theo dõi sức khỏe liên tục.
Cuối cùng, phân tích toàn diện của Debnath và Kim khẳng định rPPG kết hợp trí tuệ nhân tạo là công nghệ mang tính đột phá trong việc theo dõi các dấu hiệu sinh tồn. Việc kết hợp camera giá rẻ với hệ thống thần kinh nhân tạo phức tạp tạo ra những phương pháp giám sát tim mạch có thể áp dụng rộng rãi và dễ sử dụng, giúp mọi người đều có thể tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
 Khi thiết bị gia dụng trở thành chuyên gia chăm sóc sức khỏe, thị trường PC tái sinh nhờ AI Một trong những xu hướng gây bất ngờ nhất tại CES 2025 là sự chuyển mình mạnh mẽ của thiết bị gia dụng thông thường ... |
 AI thay đổi cuộc sống: từ Nhà thông minh, ô tô tương tác đến chăm sóc sức khỏe Chuẩn Matter đang thống nhất thế giới nhà thông minh, trong khi AI mang đến trải nghiệm lái xe an toàn và trực quan hơn, ... |
 Samsung Galaxy Watch4: từ công nghệ BIA đến hỗ trợ chăm sóc sức khỏe Samsung Galaxy Watch4, đồng hồ thông minh đầu tiên có công nghệ BIA, biến cổ tay bạn thành một phòng khám mini, giá từ 1,7 ... |
