Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an kiêm Chủ tịch Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia (NCA), cho biết việc lợi dụng không gian mạng để phạm tội, đặc biệt là lừa đảo trực tuyến (chiếm 57% tổng số tội phạm mạng), đang gia tăng cả về quy mô lẫn thủ đoạn, gây thiệt hại hàng nghìn tỷ USD mỗi năm.

Theo Quyết định số 2345/QĐ-NHNN của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN), từ ngày 1/7, mọi giao dịch chuyển tiền từ 10 triệu đồng trở lên phải được xác thực bằng sinh trắc học. Ông Đoàn Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin NHNN, nhấn mạnh rằng giải pháp này cho phép xác định chính xác chủ tài khoản, người giao dịch và người thụ hưởng.

Các ngân hàng cần phối hợp với Bộ Công an để làm sạch cơ sở dữ liệu sinh trắc học của khách hàng, bằng cách đối chiếu với cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư. Khi phát sinh giao dịch từ 10 triệu đồng trở lên, các ngân hàng phải đối sánh sinh trắc học của người giao dịch với dữ liệu đã lưu.

Ông Trần Công Quỳnh Lân, Phó Tổng Giám đốc VietinBank, cho biết Quyết định 2345 giúp nâng cao phương thức xác thực nhằm phòng chống lừa đảo. Nhiều ngân hàng đã thu thập và làm sạch dữ liệu sinh trắc học của hàng triệu tài khoản.

Cục An ninh mạng Phòng chống tội phạm công nghệ cao (A05) đã kết nối giải pháp với các ngân hàng thương mại (NHTM) và tổ chức trung gian thanh toán, thiết lập hệ thống thông tin trực tuyến để thông báo về các tài khoản nghi ngờ giả mạo.

Ông Lân cũng cho biết cần có cơ chế phối hợp đồng bộ giữa các ngân hàng để hành động kịp thời theo thời gian thực. Nếu tài khoản mới có dấu hiệu nghi ngờ, ngân hàng sẽ yêu cầu định danh lại. Nếu là kẻ gian, họ sẽ không thể xác thực khuôn mặt và căn cước công dân (CCCD) gắn chip, từ đó ngăn chặn dòng tiền lừa đảo.

Bà Đinh Thị Thái, Phó Tổng Giám đốc Vietcombank, cho biết hiện có hai hình thức lừa đảo phổ biến: dẫn dụ người dân cung cấp thông tin bảo mật và giả mạo định danh để chiếm đoạt tài sản. Vietcombank đã phối hợp với Bộ Công an và các cơ quan liên quan để kết nối kỹ thuật và ứng dụng các giải pháp định danh chính xác công dân.

Việc kết nối xác thực định danh từ VNeID trên ngân hàng số giúp chia sẻ thông tin cho ngân hàng nhanh chóng và an toàn, phòng ngừa rủi ro cho giao dịch của người dân.

Theo các chuyên gia ngân hàng, dịch vụ ngân hàng không tiền mặt là một trong những xu hướng được tìm kiếm nhiều nhất. Khách hàng ưa chuộng sử dụng dịch vụ ngân hàng trên đa nền tảng. Ông Vũ Thành Trung, Thành viên Ban Điều hành MB, cho biết dịch vụ "Banking as a Service" (BAAS) cho phép bên thứ ba kết nối với hệ thống của ngân hàng để cung cấp dịch vụ tài chính.

Thượng tướng Nguyễn Duy Ngọc, Thứ trưởng Bộ Công an, nhấn mạnh rằng ngành ngân hàng đã tiên phong trong chuyển đổi số, đặc biệt trong dịch vụ thanh toán số. Bộ Công an đã phối hợp với NHNN làm sạch hàng triệu dữ liệu của các tổ chức tín dụng và tiếp tục triển khai làm sạch dữ liệu còn lại. Đồng thời, Bộ cũng phối hợp xác minh tài khoản nghi ngờ giả mạo để phòng chống rửa tiền và tội phạm, xây dựng lòng tin của người dân.

Đến nay, 48 tổ chức tín dụng đã ứng dụng xác thực khách hàng bằng thẻ CCCD gắn chip trên điện thoại di động, và 58 tổ chức khác xác thực tại quầy giao dịch. 14 tổ chức đang ứng dụng tài khoản định danh điện tử vào các nghiệp vụ ngân hàng.

Bộ Công an cam kết cùng ngành ngân hàng tạo nhiều tiện ích phục vụ người dân, đồng thời đảm bảo an ninh và bảo vệ dữ liệu cá nhân trong quá trình kết nối.

Việt Nam mất 3,6% GDP do lừa đảo trực tuyến, tại sao vẫn tiếp tục xảy ra?

Tại Hội thảo phòng chống lừa đảo trên không gian mạng gần đây, Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an và Chủ tịch Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia (NCA), cho biết lừa đảo trực tuyến gây thiệt hại hàng nghìn tỉ USD mỗi năm. Theo thống kê, cổng cảnh báo an toàn thông tin đã nhận gần 16.000 báo cáo về lừa đảo trực tuyến, gây thiệt hại hơn 390.000 tỉ đồng, tương đương 3,6% GDP.

Thiệt hại hơn 390.000 tỉ đồng vì lừa đảo qua mạng

Trong số các vụ lừa đảo, có 91% liên quan đến lĩnh vực tài chính, tăng 64,78% so với năm 2022. Tỉ lệ người dùng thiết bị di động, mạng xã hội nhận tin nhắn, cuộc gọi lừa đảo là 73%.

Trung tướng Nguyễn Minh Chính, Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an), cho biết tội phạm lừa đảo qua mạng ngày càng phức tạp, gây thiệt hại lớn về kinh tế và bức xúc trong dư luận. Ông Chính cho rằng các nhóm tội phạm lừa đảo hoạt động có tổ chức, xuyên biên giới và lợi dụng kẽ hở pháp luật của các nước.

"Tội phạm này hoạt động chuyên nghiệp, phân công vai trò cụ thể, xây dựng kịch bản chi tiết. Các đối tượng cầm đầu thường là người nước ngoài, thành lập các công ty chuyên lừa đảo, trú tại các quốc gia láng giềng như Lào, Campuchia, Myanmar để hoạt động tại Việt Nam," ông Chính nói.

Một số chuyên gia cho biết những kẻ lừa đảo thường học hỏi lẫn nhau, chia sẻ phương thức, thủ đoạn mới, cập nhật kịch bản liên tục và lợi dụng sơ hở trong quản lý của cơ quan chức năng để phạm tội. Chúng còn che giấu thông tin, xóa dấu vết, gây khó khăn trong công tác điều tra. Người dùng mạng xã hội thiếu cảnh giác cũng là nguyên nhân gia tăng lừa đảo.