Ảnh minh họa.
Theo dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế, Trung Quốc sẽ chiếm 1/3 tổng lượng tiêu thụ điện thế giới vào năm 2025, tăng mạnh so với mức 1/4 vào năm 2015. Điều này phản ánh xu hướng tăng cường sử dụng than đá trong hệ thống năng lượng của Trung Quốc.
Trong khi đó, Ấn Độ, với nền kinh tế đang phát triển, đối mặt với nhu cầu ngày càng tăng về năng lượng. Chuyên gia Rob Thummel từ công ty quản lý đầu tư năng lượng Tortoise Capital cho biết nếu tình hình tăng trưởng kinh tế Ấn Độ và Trung Quốc duy trì trong thập kỷ tiếp theo, việc sử dụng than đá sẽ không giảm bớt.
Trong năm 2023, lượng tiêu thụ than đá trên toàn cầu đã đạt mức kỷ lục, vượt qua con số 8.5 tỷ tấn lần đầu tiên, do nhu cầu mạnh mẽ từ các thị trường mới nổi và các quốc gia đang phát triển như Ấn Độ và Trung Quốc.
“Nếu kinh tế Ấn Độ và Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng ở mức khá trong thập kỷ kế tiếp, nhu cầu sử dụng than đá sẽ không sớm biến mất”, Ian Roper, Chiến lược gia hàng hóa tại Astris Advisory Japan KK, chia sẻ với CNBC.
Mặc dù cả hai quốc gia này đã đặt mục tiêu năng lượng tái tạo, thực tế là sự tăng sử dụng than đá vẫn không ngừng. Sản xuất than đá tại Ấn Độ tăng lên 893 triệu tấn trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2023, tăng gần 15% so với cùng kỳ. Trong khi đó, sản lượng than đá của Trung Quốc cũng tăng 2.9% trong 11 tháng đầu năm 2023.
Mặc dù Mỹ, quốc gia tiêu thụ than đá lớn thứ hai thế giới, chứng kiến sự giảm mạnh về lượng tiêu thụ, Trung Quốc và Ấn Độ vẫn tiếp tục phụ thuộc vào than đá làm nguồn năng lượng chính để sản xuất điện. Điều này đặt ra câu hỏi về khả năng đạt được mục tiêu cắt giảm phát thải khi cả hai quốc gia đang tăng sử dụng nguồn năng lượng gây ô nhiễm này.
Có thể nhận định, việc tiếp tục phụ thuộc vào than đá có thể tạo ra thách thức lớn đối với mục tiêu quốc tế về giảm phát thải và chuyển đổi sang nguồn năng lượng tái tạo.
Theo các chuyên gia, Trung Quốc và Ấn Độ khó có thể từ bỏ sử dụng than đá khi thiếu nguồn năng lượng tái tạo đáng tin cậy.
“Trung Quốc vừa trải qua cảnh thiếu điện cách đây vài năm. Sản lượng từ các nhà máy thủy điện rất thấp trong vài năm qua, vì vậy họ phải trở lại với các nhà máy nhiệt điện than”, Roper chỉ ra.
Năm 2023, Trung Quốc bị hạn hán trong vài tháng, từ đó khiến sản lượng từ thủy điện ở các tỉnh miền Nam giảm mạnh. Để cung cấp điện năng cho nền kinh tế, Trung Quốc phải trở lại sử dụng than.
Tình trạng tương tự cũng diễn ra ở Ấn Độ. Vào tháng 10/2023, than đá chiếm tới 80% tổng nguồn sản xuất điện, cao hơn mức 73% của cùng kỳ. Sản lương than đá trong tháng đó cũng tăng 18% so với cùng kỳ.
