Cuộc chiến chống SIM rác: Từ lề đường đến thương mại điện tử
Hiện nay, các điểm bán SIM rác vẫn hoạt động sôi nổi, từ các gian hàng ven đường đến các sàn thương mại điện tử, mặc dù các biện pháp cứng rắn đã được áp dụng để ngăn chặn tình trạng này.
SIM rác mua bán trên đường Phạm Văn Đồng, TP Thủ Đức (TP.HCM) vào trưa 8-9 - Ảnh: HÂN MINH
Trong những ngày gần đây, tại thành phố Hồ Chí Minh, xuất hiện nhiều điểm bán SIM di động với bảng quảng cáo rực rỡ: "SIM 4G chỉ 39k" (SIM 4G giá chỉ 39.000 đồng).
Chúng tôi quyết định tới một điểm bán ven đường Phạm Văn Đồng (đoạn qua phường Linh Đông, TP Thủ Đức). Đó là một cửa hàng di động siêu nhỏ, chỉ với một biển quảng cáo "Điểm bán SIM 4G 39k - SIM số đẹp" treo trước cửa. Một người trẻ ngồi gần đó.
Người bán nhanh chóng lấy ra vài xấp SIM để khách lựa chọn. Anh ta giới thiệu: "SIM Vietnamobile gọi nội mạng miễn phí, ngoại mạng 400 phút, data mỗi ngày 5GB, giá bán 100.000 đồng/SIM. SIM MobiFone gọi nội mạng miễn phí 1.000 phút, ngoại mạng miễn phí 100 phút, data mỗi ngày 4GB. Giá bán 220.000 đồng/SIM".
Khi hỏi về SIM 4G 39.000 đồng, người bán nhanh chóng lấy ra một xấp SIM khác của nhà mạng Vietnamobile và cho biết: "Đây là SIM trắng, chỉ có ưu đãi miễn phí gọi nội mạng, không có sẵn tiền trong tài khoản và cũng không được ưu đãi data. Mình mua về nạp tiền vô thì mới gọi được".
Nhiều điểm bán SIM khác cũng có cách giới thiệu tương tự. SIM giá rẻ cộng với việc đăng ký kích hoạt sẵn thu hút những người muốn mua SIM rác nhanh gọn nhất.
Ngoài các điểm bán di động, các trang mạng xã hội và sàn thương mại điện tử vẫn mua bán SIM dễ dàng. Quảng cáo dịch vụ bán SIM 4G giá rẻ cũng xuất hiện trên mạng.
Các tài khoản quảng cáo thường rao bán nhiều loại SIM của nhiều nhà mạng khác nhau, có cả Viettel và Vinaphone. Thậm chí có tài khoản còn mạnh dạn rao: "Bán SIM rác để lập tài khoản. SIM Vietnamobile mua từ 10 SIM giá 20k/SIM. SIM sóng Vinaphone 39k/SIM (bán từ 5 cái)".
Trên các sàn thương mại điện tử phổ biến như Lazada, Shopee, Tiki..., việc tìm kiếm và mua bán SIM vẫn diễn ra bình thường, dễ dàng tìm thấy hàng chục người bán đủ các loại SIM của đầy đủ các nhà mạng di động tại Việt Nam, có cả các mạng di động ảo. Giá bán từ 10.000 đồng cho đến hàng triệu đồng, chưa tính phí giao hàng.
Nhà mạng đang thực hiện biện pháp nào để ngăn SIM rác?
Thứ trưởng cho biết, hiện nay, khi đã triển khai kết nối vào hệ thống CSDL dân cư, có thể thực hiện đối soát những SIM có thông tin sai lệch, bị nghi ngờ giả mạo và thông tin thuê bao có giấy tờ hết hạn, do đó đã xử lý được 19,6 triệu thuê bao. Trong số 19,6 triệu thuê bao này, 7,5 triệu thuê bao đã đến nhà mạng chuẩn hóa lại thông tin, còn lại khoảng 12,5 triệu thuê bao không chính chủ, hiện đang bị khoá một chiều vì đến thời hạn mà không cập nhật, chuẩn hóa thông tin với nhà mạng.
Tại buổi họp báo thường kỳ tháng 8 diễn ra vào ngày 6/9 của Bộ Thông tin và Truyền thông, Thứ trưởng Phạm Đức Long cho biết tình trạng đứng tên hộ để đăng ký thông tin thuê bao hiện còn tồn tại nhiều. Theo quy định, mỗi người chỉ đăng ký được ba SIM. Nhiều người nghĩ đơn giản chỉ là đứng tên giùm, không biết rằng mình đã vô hình trung tạo ra SIM không chính chủ.
Từ đó làm xảy ra thực trạng người thật, tên thật, địa chỉ thật nhưng SIM đứng tên xong lại được bán cho người khác. Cơ quan chức năng đã phát hiện tình trạng đứng tên hộ SIM chủ yếu liên quan đến các đại lý.
Bộ TT&TT đã yêu cầu các nhà mạng chấn chỉnh tình trạng SIM không chính chủ và các nhà mạng cam kết dừng hoạt động đại lý phát triển thuê bao từ ngày 10-9-2023. Các đại lý từ lớn đến nhỏ sẽ không được bán SIM cho người tiêu dùng. Người dùng chỉ có thể mua SIM mới từ các cửa hàng của các nhà mạng hoặc các "kênh chuỗi siêu thị uy tín".
Điều đó cũng đồng nghĩa với việc các điểm bán SIM như trên cũng như nhiều cá nhân đang rao bán SIM trên các trang mạng xã hội, sàn thương mại điện tử sẽ không được phép hoạt động nữa. Nhà mạng có thể bị xử phạt khi cơ quan chức năng phát hiện sai phạm.
Tuy nhiên, đến thời điểm này vẫn chưa thấy nhà mạng di động nào lên tiếng về việc thực thi cam kết này. Câu hỏi đặt ra là nhà mạng sẽ làm cách nào để ngăn các đại lý bán SIM cho người dùng. Các đại lý đã và đang ôm số lượng lớn SIM từ các nhà mạng chắc chắn sẽ tìm cách tuồn SIM ra thị trường.