Công nhân khuân nước đá tại một khu chợ ở New Delhi, Ấn Độ hôm 30-5, trong bối cảnh nắng nóng đang diễn ra - Ảnh: AFP.

Tăng nhiệt độ nhanh chóng

Nghiên cứu cho biết nhiệt độ Trái đất đã tăng 0,26 độ C trong giai đoạn từ năm 2014 đến 2023. Trong cùng giai đoạn đó, nhiệt độ bề mặt trung bình toàn cầu đã tăng 1,19 độ C so với mức tham chiếu tiền công nghiệp 1850-1900, cao hơn so với mức tăng 1,14 độ C ghi nhận trong báo cáo năm ngoái cho thập kỷ tính đến năm 2022. Các nhà khoa học nhấn mạnh: "Tình trạng Trái đất nóng lên do con người gây ra đang gia tăng với tốc độ chưa từng thấy trong hồ sơ dữ liệu".

Nguyên nhân chính và Khí thải nhà kính

Nguyên nhân chính của hiện tượng nóng lên toàn cầu là lượng khí thải nhà kính đang ở mức cao nhất từ trước đến nay.

Trong giai đoạn 2013-2022, lượng phát thải trung bình hằng năm là 53 tỷ tấn carbon dioxide và các khí tương đương khác, chủ yếu từ việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch như dầu và khí đốt. Riêng năm 2022, lượng phát thải lên tới 55 tỷ tấn.

"Ngân sách" Carbon đang cạn kiệt

"Ngân sách" carbon của thế giới - lượng khí thải nhà kính ước tính có thể được thải ra trước khi đẩy Trái đất vượt qua ngưỡng tăng nhiệt độ 1,5 độ C - đang giảm nhanh chóng.

Vào năm 2020, Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) tính toán "ngân sách" carbon còn lại khoảng 500 tỷ tấn CO2. Tuy nhiên, đến đầu năm 2024, con số này đã giảm xuống còn khoảng 200 tỷ tấn.

Hệ quả và khuyến nghị

Các nhà khoa học cảnh báo rằng nếu không có các biện pháp quyết liệt để giảm lượng khí thải nhà kính, Trái đất sẽ đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng đối với môi trường và con người. Việc giảm phát thải và chuyển đổi sang năng lượng sạch là cần thiết để duy trì nhiệt độ toàn cầu trong giới hạn an toàn và ngăn chặn những thay đổi khí hậu không thể đảo ngược.

Nghiên cứu này là một phần của chuỗi đánh giá khí hậu định kỳ của IPCC thuộc Liên Hiệp Quốc, được công bố trung bình 6 năm một lần kể từ năm 1988. Việc công bố và cập nhật dữ liệu liên tục là cần thiết để theo dõi và đưa ra các biện pháp ứng phó kịp thời với biến đổi khí hậu.