Thời gian gần đây, các đối tượng tội phạm ngày càng có nhiều thủ đoạn mới, nhắm đến các khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cận Tết cũng là thời điểm các hành vi lừa đảo gia tăng do nhu cầu mua sắm, thanh toán, giao dịch trực tuyến của người dân tăng cao.

"Ma trận" mạo danh tin nhắn ngân hàng

Phương thức lừa đảo phổ biến nhất được các ngân hàng liên tục cảnh báo là mạo danh ngân hàng, nhân viên ngân hàng, lừa gạt đánh cắp dữ liệu cá nhân.

Ngân hàng TMCP Bắc Á (Bac A Bank) cho biết kẻ gian thường gửi tin nhắn từ đầu số lạ hoặc mạo danh thương hiệu ngân hàng để thông báo tài khoản của khách hàng có dấu hiệu hoạt động bất thường, đang bị trừ phí... và hướng dẫn khách hàng ấn vào đường link trong tin nhắn để cung cấp thông tin xác thực.

Các ngân hàng liên tiếp phát đi các cảnh báo nhưng người dùng vẫn "bị dính" các chiêu thức lừa đảo của tội phạm.

Hoặc một cách mạo danh khác là đối tượng chuyển một khoản tiền nhỏ vào tài khoản của khách hàng. Sau đó mạo danh ngân hàng gọi điện hoặc gửi tin nhắn hiển thị tên thương hiệu của ngân hàng thông báo giao dịch chuyển tiền bị treo và yêu cầu khách hàng truy cập đường link trong tin nhắn để tra soát giao dịch, xác nhận thông tin, mở khóa lệnh chuyển tiền…

Thực chất tất cả những đường link như trên đều là giả mạo, lừa đảo để khách hàng tiết lộ thông tin bảo mật của dịch vụ ngân hàng điện tử bao gồm tên truy cập, mật khẩu, mã xác thực một lần OTP nhằm chiếm đoạt tài sản.

Chưa dừng ở đó, Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) cho biết kẻ gian thường mạo danh ngân hàng, lập tài khoản trên Zalo, Facebook, Instagram, Email... sử dụng logo ngân hàng, hình ảnh nhân viên ngân hàng, giả mạo các dấu tích xanh, tích cam xác thực chính chủ hoặc đầu số điện thoại 1900**** giống như tổng đài, từ đó liên hệ với khách hàng để giới thiệu các gói vay vốn online hấp dẫn hoặc cung cấp dịch vụ rút tiền mặt từ thẻ tín dụng, hỗ trợ nâng hạn mức thẻ tín dụng...

Theo TPBank, sau khi tiếp cận, tư vấn, đối tượng sẽ yêu cầu khách hàng đóng trước một khoản tiền gọi là phí để giải ngân khoản vay, tiền xóa nợ xấu hay phí hồ sơ để hoàn tất thủ tục... Khi nhận được tiền, đối tượng lừa đảo lập tức chặn toàn bộ liên lạc với khách hàng nhằm chiếm đoạt tài sản.

Tương tự, kẻ gian còn mạo danh nhân viên nhà mạng liên hệ và đề nghị hỗ trợ chuyển sim 3G lên 4G/5G qua điện thoại và hướng dẫn cú pháp để chuyển đổi. Trên thực tế, đây là cú pháp yêu cầu chuyển đổi từ sim 3G của khách hàng lên sim 4G/5G của đối tượng lừa đảo nhằm chiếm đoạt quyền kiểm soát điện thoại cá nhân của khách hàng. Trường hợp khách hàng đăng ký dịch vụ Ngân hàng điện tử và nhận thông tin giao dịch, mã OTP qua số điện thoại này sẽ có rủi ro mất tiền trong tài khoản.

Thậm chí, các đối tượng có thể lập trang web giả mạo để tiếp nhận và hỗ trợ giải đáp thắc mắc về sản phẩm dịch vụ ngân hàng, nhằm thu thập thông tin, lịch sử giao dịch và tài khoản của khách hàng, phục vụ cho việc lừa đảo, gian lận.

Mạo danh cả cá nhân trên nền tảng mạng xã hội

Cảnh báo của Bac A Bank nêu rõ nhiều đối tượng nghiên cứu và thu thập thông tin của một cá nhân mà đối tượng muốn thực hiện hành vi giả mạo, đồng thời lập một tài khoản mạng xã hội có tên, ảnh đại diện, hình nền giống với người bị mạo danh. Sau đó, đối tượng nhờ một người có tên tương tự để mở tài khoản ngân hàng có tên không dấu trùng với người bị giả mạo.

Sau khi kết bạn và nhắn tin với người trong danh bạ, đối tượng hỏi vay tiền với lý do cần việc gấp, cần tiền chữa bệnh…, rồi gửi số tài khoản có tên chủ tài khoản chính xác là người bị mạo danh, khiến nhiều người tin tưởng và chuyển tiền đến tài khoản đó.

Không chỉ là mạo danh ngân hàng mà loại tội phạm này còn sử dụng cả các nền tảng mạng xã hội để thực hiện hành vi.

Theo Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), qua quá trình điều tra các vụ án liên quan đến hoạt động sử dụng không gian mạng, thiết bị công nghệ cao lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cơ quan công an phát hiện các đối tượng gian lận hầu hết sử dụng tài khoản ngân hàng không chính chủ, thuê người khác mở, mua tài khoản hoặc lừa đảo chiếm đoạt tài khoản của người khác, để thực hiện và che giấu các hành vi vi phạm pháp luật.

Do đó, Vietcombank, Bac A Bank cùng hàng loạt các ngân hàng khuyến cáo khách hàng tuyệt đối không cho mượn hoặc cho thuê thông tin cá nhân để mở tài khoản ngân hàng, không cho mượn hoặc cho thuê tài khoản thanh toán, không cho mượn, cho thuê ví điện tử hoặc mua, bán thông tin ví điện tử.

"Khi có bất cứ nghi vấn liên quan đến hành vi mua bán, trao đổi trái phép thông tin tài khoản, khách hàng liên hệ ngay cơ quan công an nơi gần nhất hoặc ngân hàng để được trợ giúp", Vietcombank khuyến cáo.

Ngoài ra, người dân không cung cấp thông tin cá nhân, mật khẩu đăng nhập các dịch vụ ngân hàng, số thẻ tín dụng, mã CVV, ví điện tử và mã OTP cho bất kỳ ai, dưới bất kỳ hình thức nào.

Đồng thời, khách hàng cần sử dụng các ứng dụng xác thực qua tin nhắn điện thoại SMS, Smart OTP hoặc các phương thức bảo mật 2 lớp; không nên đăng nhập tài khoản ngân hàng điện tử tại các thiết bị lạ, thiết bị của người khác; gọi điện thoại xác thực lại với người thân khi nhận được tin nhắn qua Zalo, Facebook nhờ mua thẻ điện thoại hoặc chuyển khoản...