Tư duy mới, tầm nhìn mới cho Vùng Đông Nam Bộ

Đông Nam bộ là vùng kinh tế năng động, sáng tạo, đi đầu trong đổi mới và phát triển, đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế, xuất khẩu, thu ngân sách nhà nước và giải quyết việc làm của cả nước.

Tuy nhiên, theo đánh giá Vùng Đông Nam bộ còn nhiều hạn chế, yếu kém và khó khăn, thách thức lớn. Phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; một số chỉ tiêu quan trọng chưa đạt như đề ra.

Chính vì vậy, để tiếp tục thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Vùng Đông Nam bộ, ngày 7/10/2022, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh Vùng Đông Nam bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Mục tiêu của Nghị quyết là đưa Đông Nam Bộ trở thành vùng phát triển năng động, có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, động lực tăng trưởng lớn nhất cả nước; trung tâm khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ cao, logistics và trung tâm tài chính quốc tế có tính cạnh tranh cao trong khu vực. Đi đầu trong đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số. Phát triển nhanh hệ thống đô thị thông minh và hiện đại.

Cơ bản hoàn thành hệ thống giao thông kết nối nội vùng, liên vùng và khu vực; đầu mối giao thương, hội nhập khu vực và thế giới. Các lĩnh vực văn hoá, xã hội, giáo dục - đào tạo, y tế phát triển đứng đầu cả nước. Tình trạng ô nhiễm môi trường, tắc nghẽn giao thông và ngập úng cơ bản được giải quyết. Quốc phòng, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm vững chắc; tổ chức đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; khối đại đoàn kết các dân tộc được tăng cường. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân được cải thiện rõ nét và dẫn đầu cả nước.

Thành phố Hồ Chí Minh phải là thành phố văn minh, hiện đại, năng động sáng tạo, là nơi thu hút nhân tài, chuyên gia, nhà khoa học, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao đến sinh sống và làm việc; trung tâm tài chính quốc tế, phát triển ngang tầm các thành phố lớn trong khu vực Châu Á, đóng vai trò là cực tăng trưởng của vùng; nơi tập trung của các định chế tài chính quốc tế, các tập đoàn kinh tế lớn của thế giới.

Để cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp nhằm khai thác, phát huy hiệu quả, tiềm năng, lợi thế của từng địa phương trong vùng nói riêng và của Vùng Đông Nam bộ nói chung. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 154/NQ-CP ngày 23/11/2022, Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW.

Nghị quyết 154 hướng đến mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, tạo bước đột phá, lan tỏa trong phát triển kinh tế vùng, liên vùng; tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách và đẩy mạnh phát triển liên kết vùng; phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và hoàn thiện kết cấu hạ tầng, đô thị; phát triển văn hóa-xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại.

Đưa Vùng Đông Nam Bộ phát triển đột phá, khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế

Nghị quyết 154 đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp quan trọng có tính đột phá để vùng Đông Nam Bộ duy trì sự phát triển năng động, sáng tạo, đi đầu trong đổi mới và phát triển, tiếp tục giữ vững vai trò đầu tàu, đóng góp lớn vào sự phát triển đất nước.

Chương trình hành động của Chính phủ có 7 nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu, với 35 nhiệm vụ, đề án cụ thể để giúp vùng Đông Nam Bộ phát triển bứt phá.

7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để phát triển Vùng Đông Nam bộ trong giai đoạn tới gồm: công tác quán triệt, tuyên truyền, tạo sự thống nhất, đồng thuận của xã hội trong xây dựng, tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 24; phát triển nhanh, bền vững tạo bước đột phá, lan tỏa trong phát triển kinh tế vùng, liên vùng; tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách và đẩy mạnh phát triển liên kết vùng; phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và hoàn thiện kết cấu hạ tầng, đô thị; phát triển văn hóa - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại; tập trung xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị.

35 đề án cụ thể được chia thành 5 nhiệm vụ chính: Phát triển nhanh, bền vững tạo đột phá phát triển kinh tế vùng, liên vùng; Tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách và đẩy mạnh phát triển liên kết vùng; Phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và hoàn thiện kết cấu hạ tầng, đô thị; Phát triển văn hoá - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; Bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại.

Có thể thấy, Nghị quyết 24/2022 được cụ thể hóa bởi Nghị quyết 154/2022 đang mở ra không gian mới, cơ hội mới và triển vọng phát triển cho vùng. Những nghị quyết này không chỉ đưa vùng vào một giai đoạn phát triển mới, xứng tầm với khu vực và quốc tế mà còn đóng góp to lớn vào tiến trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước với tầm nhìn đến năm 2045.

Với vai trò là đầu tàu kinh tế của vùng, TP HCM đã đưa ra một số giải pháp nhằm thực hiện Nghị quyết 24/2022. Cụ thể, tập trung tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và năng suất lao động cao.

Ngoài ra, từng bước hiện thực hóa quan điểm, tầm nhìn của Bộ Chính trị về vị trí, vai trò của TP.HCM là thành phố hiện đại, thông minh, năng động sáng tạo, nơi thu hút nhân tài, phát triển ngang tầm các thành phố lớn trong khu vực châu Á, đóng vai trò là cực tăng trưởng của vùng; nơi tập trung của các tổ chức quốc tế, các định chế tài chính, tập đoàn kinh tế lớn của thế giới.

Bên cạnh đó, TP.HCM cần làm tốt vai trò đầu mối, phối hợp với các địa phương trong vùng để triển khai các dự án giao thông kết nối vùng; tập trung nguồn lực đầu tư công và có cơ chế huy động cao nhất nguồn lực xã hội trong triển khai các công trình, dự án chỉnh trang đô thị.
Chủ tịch UBND TP.HCM đã kiến nghị thành lập quỹ phát triển hạ tầng giao thông vùng với nguồn vốn hỗn hợp từ các nhà tài trợ quốc tế, ngân sách trung ương và địa phương để giải quyết nhanh các dự án giao thông.