Ngành công nghiệp Việt Nam đối mặt với áp lực cạnh tranh từ hàng nhập khẩu
Việc mở cửa thị trường và giảm rào cản thuế quan đã dẫn đến một lượng lớn hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài tràn vào Việt Nam. Trong khi đó, các biện pháp bảo vệ sản xuất trong nước không đủ để đáp ứng, gây áp lực lớn cho nhiều ngành hàng.
Phôi thép tại Công ty cổ phần Cơ khí Gang thép (Thái Nguyên). Ảnh: Phạm Anh
Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), trong 5 tháng đầu năm 2023, lượng thép nhập khẩu từ các quốc gia khác vào Việt Nam đã vượt qua 5 triệu tấn, trong đó có 2,65 triệu tấn thép từ Trung Quốc, chiếm hơn 52% tổng lượng nhập khẩu. Trong tháng 3/2023, lượng thép nhập khẩu từ Trung Quốc đã tăng 146% so với cùng kỳ năm trước.
Tổng cục Hải quan Việt Nam cũng ghi nhận rằng trong năm 2022, Việt Nam đã nhập khẩu khoảng 11,679 triệu tấn thép thành phẩm, trị giá hơn 11,92 tỷ USD.
Các sản phẩm thép nhập khẩu vào Việt Nam hầu hết không chịu thuế (trừ thép cốt bê tông). Ngoài ra, các biện pháp phòng vệ thương mại như tự vệ phôi thép đã bị dỡ bỏ, và các sản phẩm thép khác như tôn mạ, tôn màu, ống thép, thép dự ứng lực... không phải chịu bất kỳ biện pháp phòng vệ thương mại nào.
Ngành thép Việt Nam ước tính mất cơ hội việc làm cho khoảng 40.000 lao động do lượng thép nhập khẩu tràn vào. Việc chi hàng chục tỷ USD để nhập khẩu thép mỗi năm cũng là một gánh nặng đối với ngành công nghiệp thép trong nước.
Ngành gạch ốp lát Việt Nam đã có chỗ đứng thứ 4 thế giới.
Ngoài ngành thép, ngành sản xuất gạch ốp lát của Việt Nam cũng đang gặp nguy cơ nghiêm trọng do hàng Ấn Độ giá rẻ và chất lượng không đảm bảo tràn vào thị trường. Nhiều doanh nghiệp trong nước đã lên tiếng lo ngại về tình trạng này.
Ngành sản xuất gạch ốp lát của Việt Nam gặp nguy cơ nghiêm trọng do hàng nhập khẩu từ Ấn Độ, có giá rẻ và chất lượng không đảm bảo, tràn vào thị trường. Điều này đã tạo ra áp lực cạnh tranh lớn đối với các doanh nghiệp trong nước.
Bên cạnh đó, nhiều ngành công nghiệp khác như dệt may, điện tử, ô tô và nông nghiệp cũng gặp khó khăn do sự cạnh tranh của hàng nhập khẩu. Hàng nhập khẩu thường có giá rẻ hơn và đáp ứng nhanh chóng nhu cầu của thị trường, khiến cho các doanh nghiệp trong nước gặp khó khăn trong việc cạnh tranh.
Để giải quyết vấn đề này, nhiều ngành công nghiệp và doanh nghiệp trong nước đã đề xuất các biện pháp bảo vệ sản xuất trong nước, bao gồm áp dụng thuế chống phá giá, kiểm soát chặt chẽ hàng nhập khẩu, đẩy mạnh nâng cao chất lượng và hiệu suất sản xuất trong nước, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Tuy nhiên, việc áp dụng các biện pháp bảo vệ sản xuất trong nước cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo tuân thủ các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và tránh tạo ra hiện tượng bảo hộ không hợp lý.