Dorothy Mei, giám đốc dự án của Global Coal Mine Tracker thuộc Global Energy Monitor, cho biết: “Sự chuyển dịch khỏi than đá trên toàn cầu vẫn còn nhiều thách thức, chủ yếu do nhu cầu tăng ở châu Á, ngay cả khi châu Âu và Hoa Kỳ chứng kiến ​​mức tiêu thụ than giảm đáng kể.”

Theo phân tích của Global Energy Monitor, công suất điện than trên toàn cầu đã chạm ngưỡng 2.175 gigawatt trong năm 2024, một con số chưa từng có trong lịch sử. Tình trạng này phản ánh thực tế đáng báo động về sự phụ thuộc ngày càng tăng vào nhiên liệu hóa thạch bẩn nhất hành tinh.

Trung Quốc tiếp tục đóng vai trò chủ đạo khi chiếm hơn 56% nhu cầu than toàn cầu. Nước này vừa ghi nhận mức tăng nhập khẩu than ấn tượng 14,4% trong năm 2024, đạt 542,7 triệu tấn. Theo các chuyên gia, chiến lược dự trữ than ở mức cao của Trung Quốc chủ yếu nhằm đối phó với nguy cơ thiếu điện do thời tiết cực đoan.

Tại Ấn Độ, nhu cầu than cũng tăng mạnh do nắng nóng khắc nghiệt thúc đẩy nhu cầu làm mát, trong khi các nguồn năng lượng sạch chưa được phát triển đủ nhanh. Ngoài ra, việc đẩy mạnh phát triển cơ sở hạ tầng của quốc gia này cũng góp phần gia tăng tiêu thụ than trong các ngành công nghiệp như xi măng và thép.

Xu hướng gia tăng sử dụng than còn lan rộng sang các nước Đông Nam Á. Philippines đã vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia phụ thuộc nhiều nhất vào than trong khu vực. Trong khi đó, Việt Nam dự kiến sẽ vượt Đài Loan để trở thành nước nhập khẩu than lớn thứ 5 thế giới.

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) cũng góp phần thúc đẩy nhu cầu than. Theo Moody's Ratings, đến năm 2030, nhu cầu điện từ các trung tâm dữ liệu có thể tăng gấp đôi lên 35 GW so với mức 17 GW năm 2022.

Tình hình này đặt ra thách thức lớn cho các mục tiêu khí hậu toàn cầu, đặc biệt là cam kết trong Thỏa thuận Paris về việc hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở ngưỡng 1,5 độ C.