Facebook chia sẻ cách để nhận biết những hình thức lừa đảo thường gặp trên MXH

Người dùng Việt có xu hướng sắm Tết qua mạng xã hội ngày càng nhiều - Ảnh: QUANG ĐỊNH.

Facebook chỉ cách tránh bị lừa trên mạng xã hội dịp Tết Nguyên đán

Vé máy bay hoặc tàu xe giá rẻ: Trong khi các gia đình lên kế hoạch cho các chuyến du lịch hoặc sum họp trong dịp nghỉ lễ, kẻ lừa đảo thường tận dụng nhu cầu cao về phương tiện di chuyển với các chương trình khuyến mãi hấp dẫn cho vé máy bay hoặc tàu xe. Để tránh rơi vào bẫy lừa, người dùng nên mua vé trực tiếp qua các kênh bán hàng chính thức hoặc các công ty du lịch uy tín, hoặc kiểm tra đánh giá của khách hàng trước đó.

Phong bao lì xì điện tử giả mạo: Cách đây không lâu, lì xì điện tử đã trở thành một hình thức mới để chúc mừng năm mới, song các kẻ lừa đảo sử dụng điều này để giả mạo danh tính của người quen và gửi phong bao lì xì điện tử giả mạo qua mạng xã hội hoặc ứng dụng nhắn tin. Nhấp vào các liên kết này có thể khiến người dùng tiết lộ thông tin cá nhân và trở thành nạn nhân của lừa đảo. Để tránh điều này, người dùng cần kiểm tra xác thực danh tính của người gửi trước khi nhận bất kỳ phong bao nào.

Ưu đãi thực phẩm: Trong khi mua sắm cho dịp Tết, người tiêu dùng có thể gặp phải các chiêu trò lừa đảo, khi các kẻ xấu giả mạo các nhà cung cấp thực phẩm để đưa ra các ưu đãi giảm giá nhằm thu hút khách hàng. Để tránh rủi ro, người tiêu dùng cần kiểm tra thông tin từ nguồn đáng tin cậy và mua hàng từ các nhà cung cấp có uy tín.

Tại Việt Nam, năm chiêu trò lừa đảo phổ biến trên mạng trong dịp Tết đã được Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) cảnh báo dưới đây:

Lừa mua vé máy bay giá rẻ

Dịp giáp Tết, nhu cầu đi du lịch của người dân tăng, dẫn đến các chuyến bay có thể hết chỗ sớm hơn dự kiến.

Lợi dụng điều này, kẻ xấu thường mạo danh đại lý bán vé máy bay; tự tạo ra các website, trang mạng xã hội, với địa chỉ đường dẫn, thiết kế tương tự kênh của các hãng hoặc đại lý chính thức. Sau đó chúng đăng bài viết quảng cáo bán tour du lịch, phòng khách sạn giá rẻ với nhiều tiện ích kèm theo.

Nhiều kẻ xấu còn tự nhận là nhân viên của hãng nên có chiết khấu cao, giả mạo đại lý ủy quyền để đưa ra các mức giá hấp dẫn.

Các chuyên gia an toàn thông tin cảnh báo: Người dân cần tỉnh táo trước khi thực hiện giao dịch trên mạng xã hội, đặc biệt là với các quảng cáo giá siêu rẻ và ưu đãi lớn. Khi có nhu cầu mua vé máy bay, nên trực tiếp đặt vé qua website chính của hãng hàng không hoặc gọi trực tiếp lên tổng đài nếu không thành thạo việc đặt vé qua mạng.

Trước khi thực hiện bất cứ giao dịch nào, cần tìm hiểu kỹ, xác nhận thông tin mã vé và kiểm tra có hiệu lực, đồng thời yêu cầu nhân viên của hãng soát lại thông tin hành trình bay, hành khách bay.

Đặc biệt, không nên giao dịch qua bên trung gian thứ ba hay các đại lý khi không rõ về chất lượng, độ uy tín.

Lừa việc làm thêm

Lợi dụng tâm lý của nhiều người muốn kiếm thêm thu nhập để có chi phí trang trải dịp Tết, một số kẻ xấu đã thực hiện các chiêu trò tuyển dụng lao động thời vụ, làm việc tại nhà với mức lương hấp dẫn để lừa đảo.

Do thiếu thông tin và nôn nóng muốn kiếm tiền, nhiều người dễ dàng mắc bẫy.

Những kẻ lừa đảo thường tự xưng là nhân viên sàn thương mại điện tử; nhân viên của công ty môi giới việc làm hoặc các doanh nghiệp lớn, uy tín để đăng giả mạo tuyển dụng, đăng tải các bài viết tuyển người lao động làm việc thời vụ với lời hứa hẹn việc nhẹ lương cao, làm việc tại nhà, không phải đặt cọc tiền...

"Người dân, đặc biệt là những người lao động và có nhu cầu tìm việc nên cẩn trọng với các lời giới thiệu việc làm trên mạng xã hội. Không nên tin tưởng vào những đề nghị quá hấp dẫn và những công việc dễ dàng, không quan trọng trình độ hay kỹ năng.

Tuyệt đối không đặt cọc cho các đối tượng dưới bất cứ hình thức nào khi chưa nắm bắt rõ ràng thông tin và mức độ uy tín…", Cục An toàn thông tin khuyến nghị.

Giả danh công an, luật sư hỗ trợ lấy lại tiền đã mất

Đây là hình thức lừa đảo rộ lên trên mạng xã hội Facebook gần đây dưới dạng các tài khoản mạo danh lãnh đạo, cán bộ thuộc cơ quan chức năng, văn phòng luật cung cấp dịch vụ hỗ trợ các nạn nhân bị lừa đảo qua mạng.

Đánh vào tâm lý những người từng bị lừa đảo mong muốn lấy lại số tiền đã mất, nhiều kẻ xấu giả danh cán bộ an ninh mạng để hỗ trợ thu hồi tiền lừa đảo.

Theo các chuyên gia an toàn thông tin, trong trường hợp nhận được cuộc gọi nghi ngờ mạo danh, người dân cần nâng cao tinh thần cảnh giác. Người dân có thể ghi âm cuộc gọi, lưu lại số điện thoại và thông báo kịp thời cho cơ quan công an nơi gần nhất để trình báo vụ việc.

Đặc biệt tuyệt đối không cung cấp những thông tin cá nhân như căn cước công dân, chứng minh thư, số tài khoản ngân hàng, mã OTP… để tránh bị đánh cắp thông tin. Không thực hiện bất kỳ giao dịch nào trên mạng xã hội nếu chưa xác minh được chính xác người nhận tiền là ai.

Cho vay tiền qua app tín dụng đen

App "tín dụng đen" đa phần đều được quảng cáo là lãi suất thấp, giải ngân nhanh, thậm chí có nơi còn cho vay ưu đãi 0% hoặc thủ tục vay không cần tài sản thế chấp; nhưng trên thực tế đây là hình thức vay nhanh thanh toán ngắn trong vòng 7-10 ngày với lãi suất rất cao.

"Dịch vụ" kiểu này thường thẩm duyệt hồ sơ khách hàng bằng cách yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân như họ tên, địa chỉ, năm sinh, nơi làm việc kèm theo số điện thoại...

Khi đến hạn thanh toán mà người dân không trả hoặc chậm trả lãi, kẻ lừa đảo sẽ truy cập vào điện thoại hoặc quay sang đòi nợ những người trong danh bạ (dù không liên quan đến tài khoản vay); gửi tin nhắn đe dọa, xúc phạm hoặc dùng mạng xã hội đăng tải hình ảnh người khác với mục đích bôi nhọ… gây áp lực ép người vay phải trả tiền.

Khi có nhu cầu về tài chính, người dân nên tìm đến các tổ chức cho vay uy tín như ngân hàng hoặc các công ty tài chính hợp pháp.

Tuyệt đối không cung cấp bất kỳ thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng trên các trang web hoặc ứng dụng không đáng tin cậy. Đặc biệt không để bên cho vay truy cập tài khoản và danh bạ điện thoại cá nhân.

Khi cài đặt bất kỳ ứng dụng nào, đặc biệt liên quan đến tài chính, người dân nên xem xét cẩn thận các quyền mà ứng dụng yêu cầu cũng như đọc kỹ các điều khoản, chính sách của ứng dụng này. Nếu phát hiện có điểm đáng ngờ, hãy hủy cài đặt ứng dụng ngay lập tức.

Trong trường hợp nghi ngờ một trang web có dấu hiệu liên quan đến "tín dụng đen", người dân có thể chủ động cảnh báo đến tại trang web canhbao.khonggianmang.vn để cơ quan chức năng thực hiện các biện pháp ngăn chặn.

Lừa nhận quà trúng thưởng

Lừa đảo chiếm đoạt thông qua hình thức "nhận quà trúng thưởng" là một chiêu trò không còn mới nhưng vẫn tiếp tục hoành hành vào dịp Tết.

Kẻ xấu thường gọi điện thông báo trúng thưởng và thường sẽ thiên biến theo nhiều cách thức khác nhau.

Để tạo niềm tin cho người nhận, trong tin nhắn, các tay lừa đảo không quên nhắn thêm nội dung cảnh báo nói đây là tin nhắn chính xác được xác nhận từ hệ thống và đề nghị bạn không cung cấp mã trúng thưởng cho bất kỳ ai. Nếu làm theo hướng dẫn của hệ thống, nạn nhân sẽ phải truy cập đường link theo tin nhắn, cung cấp thông tin cho hệ thống và chuyển một số tiền nhất định coi như tiền thuế để hoàn tất thủ tục nhận thưởng.

Ngay sau khi chuyển tiền xong, bạn sẽ không thể nào liên hệ được với số liên hệ của bên kia, đồng thời tài khoản báo trúng thưởng cũng sẽ chặn luôn Facebook của bạn. Đối tượng cũng có thể cài cắm mã độc vào trong đường link để đánh cắp thông tin danh bạ, thông tin cá nhân của nạn nhân để phục vụ cho các hình thức phạm pháp khác nhau.

Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân cần phải nâng cao cảnh giác trước những lời mời trên mạng xã hội.

Cần tìm hiểu kỹ về người gọi đến, yêu cầu họ cung cấp đầy đủ thông tin về họ tên, chức vụ, đơn vị công tác, địa chỉ, số điện thoại (nếu bên tặng thưởng là cá nhân); tên công ty, địa chỉ cụ thể, số điện thoại, mã số thuế, giấy phép đăng ký kinh doanh nếu bên tặng thưởng là doanh nghiệp) để tìm hiểu, tra cứu và xác minh...

Cách phòng tránh lừa đảo

Thiết lập xác thực 2 yếu tố (2FA): việc triển khai xác thực 2 yếu tố sẽ giúp người dùng bổ sung thêm một lớp bảo vệ cho tài khoản trực tuyến của họ, giảm nguy cơ truy cập tài khoản trái phép.

Xác thực trước khi gửi tiền hoặc thông tin cá nhân: hãy thận trọng khi tiếp cận những người không quen biết và tránh chia sẻ thông tin nhạy cảm hoặc thực hiện giao dịch tài chính với người lạ.

Báo cáo các bài đăng đáng ngờ trên Facebook hoặc Instagram: hãy sử dụng tính năng báo cáo bằng cách nhấp vào ba dấu chấm trên bài đăng khi bắt gặp nội dung đáng ngờ. Hành động này sẽ giúp Meta xác định và thực hiện các biện pháp chống lừa đảo.