Diễn đàn:“Báo chí - Doanh nghiệp đồng hành vì sự phát triển bền vững” nhân kỷ niệm 99 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2024).
Báo chí - Công cụ chuyển đổi số
Chuyển đổi số là quá trình tất yếu trong thời đại 4.0, khi mà công nghệ thông tin và truyền thông trở thành xương sống của nền kinh tế. Báo chí, với vai trò là kênh truyền tải thông tin nhanh chóng và chính xác, đã và đang tích cực tham gia vào quá trình này.
Nắm bắt được sự thay đổi trong xu hướng tiếp cận thông tin của công chúng, chuyển đổi số chính là chiến lược phát triển trọng tâm của báo chí - truyền thông. Theo các chuyên gia, nhiều cơ quan báo chí - truyền thông trên thế giới đã nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi số trong việc gia tăng hiệu quả hoạt động và đảm bảo sự phát triển bền vững của tờ báo, đã bước vào một hành trình mới trong việc áp dụng chuyển đổi số, thay đổi mô hình, cách thức hoạt động, kinh doanh để vượt qua khủng hoảng thành công.
Tại Việt Nam, ngày 6/4/2023, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 348/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược “Chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Mục tiêu đến năm 2030, 100% cơ quan báo chí đưa nội dung lên các nền tảng số (ưu tiên các nền tảng số trong nước). 90% cơ quan báo chí sử dụng nền tảng phân tích, xử lý dữ liệu tổng hợp tập trung, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa hoạt động. 100% cơ quan báo chí hoạt động, vận hành mô hình tòa soạn hội tụ và các mô hình phù hợp với sự phát triển của khoa học, công nghệ tiên tiến trên thế giới, sản xuất nội dung theo các xu hướng báo chí số.
Thực hiện sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Thông tin và Truyền thông đã xây dựng “Chương trình Hỗ trợ chuyển đổi số cho các cơ quan báo chí”, hỗ trợ 3 nền tảng (nền tảng Quản lý tòa soạn điện tử; nền tảng Phân tích thông tin, dư luận trên mạng xã hội; nền tảng Hỗ trợ phòng chống tấn công và ứng cứu khẩn cấp cho hệ thống thông tin của các cơ quan báo chí) giúp các cơ quan báo chí chuyển đổi số.
Báo chí - Đòn bẩy cho phát triển bền vững
Phát triển bền vững là mục tiêu quan trọng của mọi quốc gia, và báo chí đóng vai trò không thể thiếu trong việc thúc đẩy nhận thức và hành động vì mục tiêu này. Thông qua các bài viết, phóng sự và chương trình truyền hình, báo chí đã nâng cao nhận thức của công chúng về các vấn đề môi trường, kinh tế và xã hội.
Những câu chuyện về biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, hay những nỗ lực bảo tồn thiên nhiên đã được truyền tải một cách sinh động và trực quan, từ đó kêu gọi sự tham gia của cộng đồng vào các hoạt động bảo vệ môi trường. Hơn thế nữa, báo chí còn đóng vai trò giám sát, phản ánh những vấn đề còn tồn tại trong quá trình phát triển, từ đó thúc đẩy chính quyền và các tổ chức có liên quan hành động kịp thời.
Báo chí - Cầu nối giữa công nghệ và con người
Khi chuyển đổi số đang dần trở thành xu hướng chính, báo chí đã trở thành cầu nối quan trọng giữa công nghệ và con người. Thông qua việc phổ biến các kiến thức về công nghệ, từ cách sử dụng thiết bị thông minh đến việc hiểu biết về bảo mật thông tin, báo chí giúp mọi người dân nắm bắt được những cơ hội mà chuyển đổi số mang lại, đồng thời nhận thức được các rủi ro cần phòng tránh.
Báo chí cũng là kênh thông tin quan trọng giúp doanh nghiệp và chính quyền hiểu rõ hơn về nhu cầu và mong muốn của người dân, từ đó đưa ra những chính sách và sản phẩm phù hợp. Qua đó, báo chí không chỉ giúp tăng cường sự kết nối mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của toàn xã hội.
Thách thức trong quá trình chuyển đổi số
Các chuyên gia cho rằng, sự bùng nổ công nghệ đã cách mạng hóa cách thức thu thập, sản xuất, lưu trữ, phân phối thông tin, thay đổi khối lượng và tốc độ phát tán của các luồng thông tin trên khắp thế giới. Cùng với đó sự ra đời của các mạng xã hội, nền tảng, ứng dụng thông tin, người dùng có thể sáng tạo ra sản phẩm báo chí dưới nhiều hình thức như video, mẩu tin, ảnh hiện trường, hoặc tham gia vào quá trình sản xuất và phát hành báo chí bằng nhiều công cụ khác nhau, tạo ra một thế giới phẳng với biển thông tin đa dạng, tạo ra một “ngôi làng toàn cầu”.
Tuy nhiên, bên cạnh những giá trị về tăng cường kết nối, chia sẻ, tiếp cận thông tin, không ít người dùng cũng tạo ra sự hỗn loạn thông tin với nhiều hệ lụy đối với xã hội. Vấn nạn tin giả, xấu, độc đang làm ảnh hưởng lớn tới nhận thức của người tiếp nhận thông tin, làm cho nhiều người trong số họ có cách nhìn thiên lệch, gây chia rẽ và để lại những “vết sẹo” trong xã hội.
PGS. TS Đỗ Thị Thu Hằng, Trưởng ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam, cho rằng báo chí số đang phát triển mạnh mẽ trên toàn thế giới, đòi hỏi đội ngũ nhà báo phải có những kỹ năng và kiến thức mới để đáp ứng nhu cầu của thời đại. Điều này dẫn tới những thách thức mới đối với công tác đào tạo nghiệp vụ báo chí số ở tất cả các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Xu thế mới tạo ra nhu cầu ngày càng cao về nguồn nhân lực có chuyên môn cao trong lĩnh vực báo chí số. Do đó, cần nâng cao năng lực cập nhật, đổi mới của các cơ sở đào tạo báo chí - truyền thông ở Việt Nam, xác định rõ các tiêu chuẩn đầu ra và mô hình đào tạo nghiệp vụ báo chí số để có chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu thực tế của thị trường lao động.
Nhân dịp kỷ niệm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, chúng ta hãy cùng ghi nhận và tôn vinh vai trò của báo chí trong quá trình chuyển đổi số và phát triển bền vững. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ và nhu cầu ngày càng cao của xã hội, báo chí sẽ tiếp tục là cầu nối quan trọng, dẫn dắt chúng ta đến một tương lai bền vững và thịnh vượng hơn.
Tại Diễn đàn:“Báo chí - Doanh nghiệp đồng hành vì sự phát triển bền vững” nhân kỷ niệm 99 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2024).
PGS. TS Nguyễn Thành Lợi - Tổng Biên tập Báo Kinh tế và Đô thị cho biết, mối quan hệ hợp tác giữa báo chí và doanh nghiệp là mối quan hệ tương hỗ, cộng sinh.
Báo chí là cầu nối giữa doanh nghiệp và Nhà nước, thông qua thông tin trên báo chí giúp các cơ quan Nhà nước lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp, từ việc thực hiện chủ trương, chính sách để góp phần nâng cao hiệu quả quản lý điều hành.
“Báo chí cũng là kênh thông tin quan trọng và cần thiết, góp phần vào sự thành công của doanh nghiệp, không chỉ là cầu nối để quảng bá thương hiệu sản phẩm, chất lượng hàng hóa, phương thức bán hàng và tiêu thụ sản phẩm…mà còn là kênh cung cấp thông tin để doanh nghiệp nắm được nhu cầu khách hàng, thông tin từ đối tác, sự phát triển của thị trường trong và ngoài nước, từ đó có những quyết sách phù hợp cho sự phát triển của doanh nghiệp…”, ông Lợi nhấn mạnh.
