Phát triển cơ chế Sandbox cho Fintech: Điểm mạnh và thách thức ở Việt Nam

Cơ chế Sandbox và vai trò quan trọng: Cơ chế Sandbox là một không gian thử nghiệm có kiểm soát cho các công ty Fintech để phát triển và thử nghiệm các sản phẩm, dịch vụ mới mà không phải chịu các rủi ro pháp lý lớn. Điều này giúp khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới trong lĩnh vực tài chính, đồng thời giúp cơ quan quản lý có thời gian để đánh giá và điều chỉnh các quy định pháp lý phù hợp.

Lợi ích của cơ chế Sandbox: Cơ chế này giúp giảm thời gian và chi phí đưa các sản phẩm Fintech mới ra thị trường, tạo cơ hội cho các công ty Fintech tiếp cận vốn đầu tư một cách dễ dàng hơn và nhanh chóng hơn. Nó cũng giúp tăng cường sự cạnh tranh lành mạnh trong ngành và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng thông qua các cơ chế bảo vệ đáng tin cậy.

Thách thức khi áp dụng tại Việt Nam: Mặc dù có nhiều lợi ích, việc áp dụng cơ chế Sandbox cũng đối mặt với một số thách thức. Trong đó, thường xuyên được đề cập đến là sự cân bằng giữa việc khuyến khích đổi mới sáng tạo và bảo vệ người tiêu dùng, cũng như đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong hoạt động thử nghiệm.

Khung pháp lý và sự chuẩn bị cần thiết: Để thành công, Việt Nam cần có một khung pháp lý rõ ràng và đầy đủ để hỗ trợ việc thử nghiệm của các công ty Fintech trong Sandbox. Điều này bao gồm cả việc điều chỉnh, bổ sung và sửa đổi các quy định hiện hành để phù hợp với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ tài chính.

Mỗi lĩnh vực cần một sandbox

Đánh giá cao việc NHNN ban hành Nghị quyết 100, chuyên gia Chu Thị Hoa cho biết, với việc NHNN đang dự thảo nghị định về sandbox cho Fintech đã thể hiện tư duy đổi mới sáng tạo. Quan điểm của Chính phủ là khuyến khích đổi mới sáng tạo và cần cuộc cách mạng về tư duy chính sách.

"Tôi đã bền bỉ kiến nghị suốt từ năm 2017 đến nay về việc huy động vốn và phát hành tiền ảo hay ban hành cơ chế sandbox. Cho đến thời điểm hiện tại, đã có tín hiệu đáng mừng, dù hơi chậm, nhưng chúng ta đã có sắp có sandbox cho Fintech. Thêm một tín hiệu đáng mừng nữa là Quốc hội cũng đang quan tâm xem xét về khung thể chế thử nghiệm này. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội có thể sẽ ra một nghị quyết riêng về sandbox. Điều này cho thấy, Chính phủ và Quốc hội đã có những bước chuyển mình để sẵn sàng hỗ trợ cộng đồng Fintech và cộng đồng khởi nghiệp", bà Hoa chia sẻ.

ưới góc nhìn của TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, thiết kế của NHNN về sandbox có phạm vi hơi hẹp, tức là chỉ có sandbox cho lĩnh vực Fintech, và trong Fintech chủ yếu cho lĩnh vực ngân hàng.

"Theo tôi, cần gợi ý để NHNN mở rộng thêm. Sandbox bao hàm cả những lĩnh vực khác như chứng khoán, bảo hiểm, bất động sản... Hiện rất nhiều lĩnh vực cần cơ chế sandbox. Nếu NHNN chỉ để ý tới sandbox trong lĩnh vực ngân hàng thì sẽ rất khó làm với những lĩnh vực khác", chuyên gia Cấn Văn Lực nêu.

Chuyên gia này nhấn mạnh, sandbox cần sớm ra đời để từ sandbox bắt đầu cho phép triển khai nhanh hơn, rộng hơn ở khung pháp lý trong những lĩnh vực khác. Trong đó, cần hết sức chú ý về số liệu và dữ liệu.

Đồng quan điểm, bà Chu Thị Hoa cho biết, dự thảo của NHNN không thể ôm đồm nhiều lĩnh vực, mà mỗi sandbox chỉ cho một lĩnh vực.

"Chẳng hạn, trong lĩnh vực cho vay ngang hàng chúng ta có thể nhìn từ Nhật Bản. Sau khi thử nghiệm xong, Nhật Bản có ngay Luật Cho vay ngang hàng. Như vậy, mỗi lĩnh vực cần một sandbox riêng. Theo tôi, cần thống nhất kiến nghị lên Chính phủ việc cần nhiều sandbox cho nhiều lĩnh vực khác nhau để đáp ứng nhu cầu và sự phát triển của thị trường", bà Hoa chia sẻ.

Như vậy, việc xây dựng và triển khai cơ chế Sandbox cho hoạt động Fintech tại Việt Nam không chỉ là một bước đi quan trọng mà còn là bước đi cần thiết để đáp ứng yêu cầu của thị trường và người tiêu dùng trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0. Tuy nhiên, để thành công, sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan và sự chuẩn bị cẩn thận trong triển khai là điều cần thiết.

Sandbox là gì?

Sandbox là một thuật ngữ kỹ thuật được sử dụng để chỉ một môi trường cô lập và an toàn được tạo ra để chạy và kiểm thử các ứng dụng, phần mềm mà không ảnh hưởng đến hệ thống hoặc dữ liệu chính của máy tính hoặc mạng. Mục đích chính của việc sử dụng Sandbox là bảo vệ hệ thống khỏi các mối đe dọa bảo mật có thể phát sinh từ các ứng dụng không tin cậy hoặc không biết nguồn gốc rõ ràng.

Các đặc điểm chính của một Sandbox bao gồm:

Cô lập: Sandbox tạo ra một môi trường hoạt động độc lập, không ảnh hưởng đến các thành phần khác của hệ thống.

Kiểm soát quyền truy cập: Giới hạn quyền truy cập của các ứng dụng trong Sandbox vào tài nguyên của hệ thống.

Giám sát và báo cáo: Theo dõi các hoạt động trong Sandbox để phát hiện và ngăn chặn các hành vi độc hại.

Phục hồi: Có khả năng khôi phục lại trạng thái ban đầu sau khi hoạt động trong Sandbox kết thúc.

Sandbox được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như phát triển phần mềm, kiểm thử bảo mật, giáo dục công nghệ thông tin và cả trong môi trường doanh nghiệp để đảm bảo an toàn cho hệ thống và dữ liệu.