Từ cần số truyền thống đến những thiết kế không tưởng. Ảnh: autoblog

Xu hướng thiết kế mới gây tranh cãi

Một chiếc quả cầu pha lê phát sáng, một màn hình cảm ứng không có nút vật lý, hay một núm xoay dễ nhầm lẫn với nút điều chỉnh âm lượng, đây không phải là phần mở đầu của một bộ phim khoa học viễn tưởng, mà là thực tế của các cần số trên ô tô hiện đại ngày nay.

Với sự bùng nổ của xe điện và các hệ thống điện tử tiên tiến, các nhà sản xuất ô tô đã loại bỏ những liên kết cơ học truyền thống, mở ra không gian cho những thiết kế nội thất hiện đại hơn. Tuy nhiên, trong quá trình này, họ đang tạo ra những bộ điều khiển chuyển số phức tạp đến mức nhiều người không thể sử dụng mà không cần một bài học hướng dẫn.

"Chúng tôi không thể tìm thấy cần số," Sean O'Malley, điều phối viên kiểm tra cấp cao tại Viện Bảo hiểm An toàn Đường cao tốc, nhớ lại trải nghiệm với SUV Hyundai Ioniq 5. Đây không phải là một nhận xét từ người tiêu dùng thiếu kinh nghiệm, mà là từ một chuyên gia trong ngành ô tô.

SUV Hyundai Ioniq 5 ẩn cần số sau vô lăng. Ảnh: autoblog

Từ cần số truyền thống đến những thiết kế không tưởng

Thay vì cần số truyền thống nằm ở vị trí quen thuộc trên bảng điều khiển trung tâm, người lái xe ngày nay phải làm quen với vô số thiết kế khác nhau:

Genesis GV60 với "Quả cầu Pha lê" - một quả cầu phát sáng xoay để tiết lộ núm xoay cần số khi xe được khởi động

Cần số Genesis GV60 với "Quả cầu Pha lê". Ảnh: autoblog

Tesla Model S Plaid sử dụng màn hình cảm ứng để chuyển số, loại bỏ hoàn toàn cần số vật lý.

SUV Hyundai Ioniq 5 ẩn cần số sau vô lăng, gây khó khăn cho ngay cả những người lái xe có kinh nghiệm.

Chrysler Pacifica với núm xoay cần số được đặt gần núm âm lượng radio, tạo nguy cơ thao tác nhầm.

Một người dùng Genesis GV60 chia sẻ trải nghiệm kỳ lạ khi quả cầu pha lê "nuốt" một tờ giấy nhớ được dán gần đó: "Khi tôi tắt xe, nó đã kéo tờ giấy vào bên trong. Bây giờ, mỗi khi bật hoặc tắt xe, tôi có thể nghe thấy tiếng giấy sột soạt."

Vấn đề an toàn không thể bỏ qua

Những thiết kế độc đáo này không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ an toàn nghiêm trọng. Một vài năm trước, hệ thống núm xoay cần số của Chrysler đã liên quan đến nhiều vụ tai nạn xe tự lăn và một ca tử vong, khiến cơ quan quản lý liên bang Mỹ phải tuyên bố nó "không trực quan".

Chrysler Pacifica với núm xoay cần số được đặt gần núm âm lượng radio. Ảnh: autoblog

Gần đây hơn, Consumer Reports đã chỉ ra mối nguy hiểm tiềm tàng với SUV điện Rivian R1S, khi xe vô tình chuyển sang số lùi trong quá trình người lái điều chỉnh hệ thống kiểm soát hành trình thích ứng.

"Sự thiếu tiêu chuẩn hóa giữa các hãng xe và thậm chí giữa các mẫu xe của cùng một hãng tạo ra rủi ro lớn cho người lái xe không quen thuộc với hệ thống," một chuyên gia an toàn giao thông nhận định.

Người tiêu dùng phản ứng ra sao?

Linda Hoff, 65 tuổi, cư dân Michigan thường xuyên thuê xe, không giấu được sự thất vọng khi cố gắng lùi chiếc Nissan Rogue với cần số kiểu cần điều khiển: "Tôi thậm chí không biết làm thế nào để lái chiếc xe chết tiệt này."

Will Clayton, nhân viên tài chính 33 tuổi từ Nam Carolina, thẳng thắn đặt câu hỏi sau khi sử dụng núm xoay cần số của Chrysler Pacifica: "Tôi không thể nghĩ ra bất kỳ nhu cầu nào từ người tiêu dùng cho một sự thay đổi triệt để trong cần số. Ý tưởng này của ai vậy?"

Nissan Rogue được trang bị cần số giống như cần điều khiển. Ảnh: autoblog

Ngay cả những người sử dụng thường xuyên như Jeff Tropeano, chủ sở hữu Tesla Model S ở Colorado, cũng thừa nhận cần thời gian để làm quen: "Một khi bạn biết thứ gì đó ở đâu trong xe của bạn, nó không còn ngớ ngẩn nữa." Tuy nhiên, vợ anh, người không thường xuyên lái xe, vẫn gặp khó khăn mỗi lần ngồi sau vô lăng.

Sự đánh đổi giữa đổi mới và trải nghiệm người dùng

Các nhà sản xuất ô tô đang đối mặt với một thách thức lớn: làm thế nào để cân bằng giữa đổi mới thiết kế và trải nghiệm người dùng.

Một mặt, việc loại bỏ các liên kết cơ học truyền thống đã mở ra không gian nội thất và tạo cơ hội cho những thiết kế độc đáo, phân biệt thương hiệu trong thị trường cạnh tranh. Mặt khác, những thiết kế này đang làm người tiêu dùng bối rối và trong một số trường hợp, gây nguy hiểm.

"Đổi mới chỉ có ý nghĩa khi nó nâng cao trải nghiệm người dùng, không phải khi nó tạo ra những trở ngại mới," một nhà phân tích ngành ô tô nhận xét. "Hiện nay, nhiều thiết kế cần số mới dường như được tạo ra để gây ấn tượng trong phòng trưng bày hơn là phục vụ người lái trong thực tế hàng ngày."

Tương lai của cần số ô tô

Mặc dù gặp phải nhiều phản ứng tiêu cực, xu hướng tái thiết kế cần số không có dấu hiệu chậm lại. Với sự gia tăng của xe điện và các hệ thống điều khiển điện tử, các nhà sản xuất ô tô sẽ tiếp tục thử nghiệm các cách mới để người lái tương tác với phương tiện.

Câu hỏi đặt ra là liệu họ có học được bài học từ những phản hồi của người tiêu dùng và tạo ra những thiết kế vừa đổi mới vừa trực quan hơn không. Hay như Will Clayton đã đặt câu hỏi một cách thẳng thắn: "Ý tưởng này của ai vậy?"

Trong khi chờ đợi câu trả lời từ các nhà sản xuất ô tô, người tiêu dùng vẫn phải đối mặt với thực tế rằng việc chuyển số - một trong những hành động cơ bản nhất khi lái xe - đã trở nên phức tạp hơn nhiều so với trước đây.