Cuộc đua tụt lùi

Quý 2/2023 đã chứng kiến cuộc cạnh tranh khốc liệt về giá cả trong ngành bán lẻ điện thoại và điện máy, và Thế Giới Di động (MWG) là doanh nghiệp khởi đầu cuộc đua này.

Tại đại hội cổ đông của MWG diễn ra vào tháng 4/2023, Chủ tịch Nguyễn Đức Tài đã khẳng định rằng sự chênh lệch giá giữa MWG và các chuỗi cửa hàng khác sẽ được loại bỏ và không để chênh lệch giá trở thành lợi thế của đối thủ.

Ông Tài tự tin tuyên bố: "Nếu bạn cũng đầu tư vào các đối thủ cạnh tranh, bạn sẽ thấy hối tiếc trong thời gian tới, và tình hình này sẽ kéo dài, không chỉ trong ngắn hạn. Hãy sẵn sàng cho tinh thần đó."

Liền sau đó, MWG đã triển khai chiến lược "giá rẻ quá" để hấp dẫn khách hàng. Trong đó, giảm giá sâu đến 50% cho tivi và các thiết bị điện gia dụng, đồng thời cũng giảm giá mạnh cho các sản phẩm công nghệ, đặc biệt là dòng sản phẩm iPhone.

Động thái này của Thế Giới Di Động đã tạo ra sự phản ứng từ các đối thủ. FPT Shop nhanh chóng đưa ra chiến dịch "Rẻ hơn cả rẻ quá", Di Động Việt đề xuất chiến dịch "Rẻ hơn các loại rẻ", còn Hoàng Hà Mobile thể hiện thông điệp "Rẻ đến tận cùng".

Một điều đáng chú ý là tại thời điểm đó, các doanh nghiệp vẫn đang đối mặt với lượng tồn kho khá lớn cần phải xả hàng. Chiến dịch cạnh tranh mạnh mẽ hơn cùng với việc "xả" tồn kho này đã khiến giá sản phẩm giảm mạnh, dẫn đến sự suy giảm biên lợi nhuận của các doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp bán lẻ đã cảm nhận phần nào tiếng "kêu rên" mà Chủ tịch MWG đã đề cập.

Hiện trạng Của MWG và FRT

Trong quý 2/2022, Thế Giới Di Động - một trong những doanh nghiệp bán lẻ hàng đầu - đã ghi nhận mức lợi nhuận thấp nhất từ trước đến nay. Mặc dù doanh thu thuần đạt 29,5 ngàn tỷ đồng, nhưng lợi nhuận ròng chỉ là 17 tỷ đồng.

Cũng trong quý 2/2023, FPT Retail ghi nhận lỗ kỷ lục 220 tỷ đồng, đặc biệt khi mảng thiết bị ICT đang đối mặt với nhiều khó khăn trong cuộc chiến giá. Mảng dược phẩm của họ cũng chưa thể đóng góp vào lợi nhuận. Mặc dù doanh thu của FPT Retail tăng trưởng 15% so với cùng kỳ, nhưng phần lớn đến từ mảng nhà thuốc Long Châu.

Điểm chung giữa hai ông lớn

Cả MWG và FRT đều đặt mảng điện thoại và điện máy là trọng tâm, trong khi các mảng mới vẫn chưa đem lại lợi nhuận, với MWG là Bách Hóa Xanh và An Khang, còn FPT Retail là chuỗi dược phẩm Long Châu.

Kết quả kinh doanh quý 2/2023 của các doanh nghiệp kinh doanh thiết bị ICT

Tình hình không lành của mảng phân phối ICT

Các doanh nghiệp lớn trong mảng phân phối thiết bị ICT cũng đang đối mặt với khó khăn.

Digiworld ghi nhận doanh thu thuần ước đạt 4,596 tỷ đồng và lãi sau thuế dự kiến 83 tỷ đồng, giảm lần lượt 6% và 39% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù vậy, tình hình kinh doanh của Digiworld trong quý 2 vẫn thể hiện sự cải thiện so với quý đầu năm, khi doanh thu tăng 16% và lợi nhuận sau thuế tăng 5%.

Các doanh nghiệp thuộc Petrosetco ghi nhận kết quả tiêu cực hơn. PET và PSD ghi nhận lãi ròng giảm tương ứng 81% và 79%.

Khả năng phục hồi mạnh trong nửa cuối năm

Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp cho rằng ngành bán lẻ thiết bị ICT đã chạm đáy trong nửa đầu năm, nhưng nhu cầu chưa thể phục hồi nhanh chóng.

Trong tương lai, Chủ tịch Nguyễn Đức Tài cho rằng năng lực mua sắm trong nửa cuối năm có thể không có sự cải thiện đáng kể. Ông cho biết: "Nếu năng lực mua sắm tăng, thì đó chỉ là do những yếu tố mùa vụ như các ngày lễ lớn như Noel, Tết và việc Apple ra mắt các mẫu iPhone mới. Tuy nhiên, cải thiện này cũng không lớn so với tình hình hiện tại."

Theo ông, tình hình kinh tế vĩ mô vẫn chưa thay đổi nhiều, do đó không nên kỳ vọng mạnh mẽ vào sự phục hồi của ngành bán lẻ. "Dự kiến rằng thị trường bán lẻ sẽ không phục hồi vào nửa cuối năm 2023 và đầu năm 2024. Điều này đang quá lạc quan", ông Tài lưu ý.

Ngược lại, ông Đoàn Văn Hiểu Em - người chịu trách nhiệm mảng điện thoại và điện máy của MWG - cho rằng đây là thời kỳ khó khăn và người tiêu dùng đang hướng tới tiết kiệm. Do đó, MWG đã chuyển sang chiến lược giá tốt để phục vụ người tiêu dùng và dự định tiếp tục áp dụng chiến lược này trong 6 tháng cuối năm.

Tương tự, ông Đoàn Hồng Việt, Chủ tịch HĐQT của DGW, hy vọng doanh thu sẽ phục hồi so với nửa đầu năm nhờ việc Apple ra mắt iPhone 15 vào tháng 10 và doanh số máy tính xách tay tăng trong mùa tựu trường. Tuy nhiên, ông nhận định điểm bùng nổ của thị trường ICT sẽ diễn ra vào nửa cuối năm 2024, chứ không phải trong 6 tháng cuối năm này.

“Chúng ta dự kiến điểm bùng nổ sẽ đến vào nửa cuối năm 2024, khi sự kết hợp của chu kỳ sản phẩm mới và tình hình kinh tế sẽ cải thiện, từ đó nhu cầu tiêu dùng sẽ tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt là trong thị trường laptop và điện thoại di động - hai lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn nhất của DGW", ông Việt nêu quan điểm của mình.