Hành trình hội nhập đầy ý nghĩa của Việt Nam trong ASEAN

Nâng cao vị thế quốc gia

Trung tá Nguyễn Thanh Bình - Trưởng Phòng Đông Nam Á, Tây Á và Nam Á Cục Đối ngoại, Bộ Công an cho biết, Việt Nam có vai trò trách nhiệm ngày càng cao và chủ động trong hợp tác chính trị - an ninh ASEAN.

Theo Trung tá Nguyễn Thanh Bình dù tình hình khu vực và thế giới liên tục biến động, ASEAN vẫn giữ được sự đoàn kết, thống nhất và duy trì vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực đang định hình. Việt Nam không chỉ là thành viên tích cực mà còn đóng góp quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác an ninh khu vực, đặc biệt là trong đối phó với các thách thức an ninh phi truyền thống.

Trung tá Nguyễn Thanh Bình - Trưởng Phòng Đông Nam Á, Tây Á và Nam Á Cục Đối ngoại, Bộ Công an.

Đặc biệt, Việt Nam đã tích cực tham gia các cơ chế hợp tác an ninh đa phương của ASEAN như Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia (AMMTC), Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về vấn đề ma túy (AMMD), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF)...; đồng thời góp phần xây dựng các văn kiện mang tính nền tảng như Công ước ASEAN về chống khủng bố (2011), Công ước ASEAN về phòng, chống mua bán người (2015), Kế hoạch hành động ASEAN về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia và cực đoan bạo lực…

Cũng theo Trung tá Nguyễn Thanh Bình, Việt Nam đã chủ động đề xuất các dự án hợp tác nhận được sự đồng thuận và hỗ trợ tài chính từ đối tác đối thoại. “Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 46 diễn ra tại Malaysia vào tháng 5/2025, các nhà lãnh đạo đã thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 – một văn kiện chiến lược nhằm định hướng phát triển khu vực trong 20 năm tới. Đây là bước tiếp nối sáng kiến do Việt Nam đề xuất từ năm Chủ tịch ASEAN 2020, thể hiện vai trò chủ động, kiến tạo của Việt Nam trong việc xây dựng một ASEAN tự cường, năng động sáng tạo, gắn kết về chính trị, liên kết về kinh tế và chia sẻ trách nhiệm vì hòa bình, an ninh khu vực” - Trung tá Nguyễn Thanh Bình chia sẻ.

PGS.TS. Lê Bộ Lĩnh - Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đông Nam Á.

PGS.TS. Lê Bộ Lĩnh - Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đông Nam Á nhận định, việc Việt Nam gia nhập ASEAN đã tạo bước ngoặt nâng cao vị thế quốc gia; biến hội nhập ASEAN thành động lực phát triển và nâng cao vị thế quốc tế. Việt Nam đã hỗ trợ kết nạp Lào, Myanmar và Campuchia, hoàn thiện giấc mơ ASEAN-10. Việt Nam luôn đề cao nguyên tắc đồng thuận trong quyết định và đóng vai trò cầu nối hòa giải, góp phần duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc chính trị khu vực. Trong nhiệm kỳ Chủ tịch luân phiên ASEAN năm 2020, Việt Nam đặc biệt nổi bật khi khởi xướng và lãnh đạo việc thành lập Quỹ ASEAN ứng phó COVID-19, đồng thời chủ trì và thúc đẩy việc thành lập Kho dự trữ vật tư y tế khu vực, nhằm tăng cường năng lực của ASEAN trong phòng, chống đại dịch.

“Một chính sách đối ngoại đa phương hóa và đa dạng hóa giúp Việt Nam cân bằng được mối quan hệ với các nước lớn, đồng thời bảo vệ lợi ích quốc gia. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, Việt Nam đã khéo léo tận dụng cơ hội từ hội nhập quốc tế để phát huy nội lực, đồng thời đóng góp vào giải quyết các vấn đề chung của khu vực và thế giới” - PGS.TS. Lê Bộ Lĩnh nhấn mạnh.

Đoàn kết, thúc đẩy bản sắc văn hóa ASEAN

Bà Trần Hải Vân - Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế Bộ VHTTDL khẳng định, Việt Nam là một thành viên tích cực, có trách nhiệm, vừa tận dụng hiệu quả hợp tác khu vực để phát triển, vừa có những đóng góp thực chất cho Cộng đồng. Hợp tác ASEAN đã giúp Việt Nam thúc đẩy tăng trưởng du lịch, nâng cao năng lực xây dựng chính sách văn hóa và chuyên môn thể thao. Trong lĩnh vực văn hóa, Việt Nam đã tích cực tham gia các dự án về kinh tế sáng tạo, công nghiệp văn hóa bền vững, ẩm thực, di sản, và chủ động tổ chức các sự kiện văn hoá, nghệ thuật ASEAN tại Việt Nam nhằm tăng cường hiểu biết chung và giao lưu nhân dân.

Các diễn giả chia sẻ tại sự kiện.

“Hướng tới tương lai, trước những thách thức về nguồn lực và chuyển đối số, Việt Nam đã đề xuất các định hướng chiến lược nhằm tăng cường hợp tác ASEAN. Tăng cường thể chế, nâng cao vai trò điều phối chính sách của các Hội nghị Bộ trưởng và thành lập Mạng lưới Chuyên gia Văn hóa Nghệ thuật ASEAN. Thúc đẩy hợp tác với khu vực tư nhân, ưu tiên hợp tác về chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo và phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, thành phố sáng tạo. Việt Nam cam kết tiếp tục đồng hành và đóng góp tích cực vì một Cộng đồng ASEAN giàu bản sắc và phát triển bền vững” - Bà Trần Hải Vân chia sẻ.

Ông Tô Việt Châu - Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, 30 năm gia nhập ASEAN, ngành nông nghiệp Việt Nam đã có bước chuyển mình lớn. Từ một quốc gia thiếu hụt lương thực, Việt Nâm đã trở thành nước đảm bảo an ninh lương thực; là một trong những nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới về gạo, cà phê, hạt điều, trái cây nhiệt đới và thủy sản.

“Việt Nam đã chủ động đóng vai trò khởi xướng, xây dựng Khung an ninh lương thực ASEAN (AIFS) và Kế hoạch hành động chiến lược về an ninh lương thực (SPA-FS) 2021-2025. Qua đó, tạo nền tảng hợp tác toàn diện về phát triển chuỗi giá trị, quản lý nước và nâng cao khả năng thích ứng biến đổi khí hậu” - Ông Tô Việt Châu nói.

Bà Lê Thị Mai Anh - Trưởng Phòng Đông Nam Á, Nam Á và Hợp tác khu vực - Vụ Phát triển thị trường nước ngoài Bộ Công Thương khẳng định, Việt Nam thường xuyên cung cấp thông tin thị trường, cập nhật chính sách, tháo gỡ các vướng mắc, rào cản cho phát triển thương mại giữa Việt Nam với các đối tác tại khu vực ASEAN. Bên cạnh đó, phát huy mạnh mẽ vai trò của Thương vụ Việt Nam trong công tác nghiên cứu thị trường, hỗ trợ xử lý vướng mắc cho doanh nghiệp, đẩy mạnh xúc tiến thương mại để đưa hàng Việt Nam vào sâu trong hệ thống bán lẻ ASEAN.

“Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong thương mại và logistics, thúc đẩy thương mại số với ASEAN. Nâng cao năng lực thực hiện các FTA và chuẩn hóa hàng hóa, mở rộng hợp tác song phương linh hoạt hơn. Qua đó, định vị Việt Nam là trung tâm thương mại năng động trong ASEAN” - Bà Lê Thị Mai Anh kiến nghị.