Chính phủ Trung Quốc kêu gọi nỗ lực “tăng sức mua” và khuyến khích phát triển các sản phẩm và kịch bản khuyến khích người tiêu dùng chi tiêu. Ảnh Getty

Xu hướng mới trong chính sách kinh tế Trung Quốc

Chương trình này mở rộng từ gói kích thích 150 tỷ nhân dân tệ công bố vào mùa hè năm ngoái, nhưng với phạm vi sản phẩm được trợ cấp rộng hơn. Theo Jacob Cooke, Giám đốc điều hành WPIC Marketing + Technologies, biện pháp này "khá đáng kể" và có thể sẽ thúc đẩy doanh số bán lẻ tương tự như những gì đã xảy ra với một số sản phẩm vào cuối năm ngoái.

Có nhiều dấu hiệu cho thấy các biện pháp hỗ trợ kinh tế hiện tại chỉ là bước khởi đầu và sẽ còn nhiều chính sách khác được triển khai trong thời gian tới.

Thủ tướng Lý Cường đã đặt trọng tâm vào việc thúc đẩy tiêu dùng, coi đây là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong năm tới. Điều này cũng được thể hiện rõ trong báo cáo công tác của chính phủ khi thuật ngữ “tiêu dùng” xuất hiện tới 27 lần, nhiều hơn bất kỳ năm nào trong thập kỷ qua.

Bên cạnh đó, mục tiêu tăng trưởng GDP 5% mà Bắc Kinh đặt ra được đánh giá là khá tham vọng, điều này cho thấy chính phủ có thể sẽ tiếp tục đưa ra thêm các biện pháp hỗ trợ để đạt được mục tiêu này.

Dữ liệu kinh tế gần đây cũng phản ánh những thách thức mà nền kinh tế Trung Quốc đang đối mặt, đặc biệt là sự suy giảm trong nhu cầu tiêu dùng. Cụ thể, doanh số bán lẻ trong năm vừa qua chỉ tăng 3,5%, thấp hơn đáng kể so với mức tăng 7,2% của năm trước đó. Trong khi đó, chỉ số lạm phát giá tiêu dùng trong tháng 2/2025 đã lần đầu tiên giảm xuống dưới 0 sau hơn một năm, cho thấy áp lực giảm phát có thể đang gia tăng.

Ngoài ra, chi tiêu hộ gia đình hiện chỉ chiếm chưa đến 40% GDP, thấp hơn đáng kể so với mức trung bình quốc tế khoảng 60%, cho thấy sự đóng góp của tiêu dùng vào tăng trưởng kinh tế vẫn còn hạn chế.

Ông Trần Trường Sinh, Phó Giám đốc Văn phòng nghiên cứu Quốc vụ viện, nhấn mạnh: "Nếu giá quá thấp, sẽ khó có thể khuyến khích doanh nghiệp đầu tư và tăng thu nhập cho người tiêu dùng."

Chiến lược bốn mũi nhọn chống giảm phát

Báo cáo công tác chính phủ đã nêu rõ bốn nhiệm vụ trọng tâm để giải quyết tình trạng giá cả giảm:

1. Mở rộng hỗ trợ tài chính: Tăng thâm hụt ngân sách lên 4% theo đuổi "chính sách tài khóa chủ động"
2. Thúc đẩy tiêu dùng: Trợ cấp đổi hàng tiêu dùng và hỗ trợ mua sắm các mặt hàng giá trị cao
3. Ngăn chặn chiến tranh giá cả: Sử dụng quy định để ổn định thị trường
4. Ổn định giá bất động sản: Giảm bớt các hạn chế đối với giao dịch bất động sản

Đa dạng hóa các lĩnh vực kích thích tiêu dùng

Kế hoạch triển khai do Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia công bố tập trung vào việc thúc đẩy tiêu dùng trên nhiều lĩnh vực khác nhau.

Trong lĩnh vực ô tô điện, doanh số xe năng lượng mới đã tăng gần 80% trong tháng 2, nhờ vào chính sách trợ cấp đổi xe với mức hỗ trợ lên tới 15.000 nhân dân tệ cho mỗi xe. Điều này cho thấy sự khuyến khích mạnh mẽ từ chính phủ nhằm thúc đẩy người dân chuyển sang sử dụng các phương tiện thân thiện với môi trường.

Đối với thị trường điện thoại thông minh, nhu cầu đang phục hồi rõ rệt. Trong tuần cuối tháng 1, doanh số bán điện thoại đã tăng gần 65%, và các chuyên gia dự báo thị trường này có thể tiếp tục tăng trưởng thêm 2-3 điểm phần trăm trong năm nay.

Bên cạnh đó, nền kinh tế trải nghiệm cũng được chú trọng phát triển thông qua việc xây dựng các mô hình giải trí nhập vai. Các lĩnh vực như phim ảnh, trò chơi điện tử và du lịch được kết hợp với nhau để tạo ra những trải nghiệm mới mẻ, thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng.

Ngoài ra, chính phủ cũng đang hướng tới việc cải thiện thu nhập và chất lượng cuộc sống của người dân. Một trong những biện pháp quan trọng là hoàn thiện cơ chế tăng lương định kỳ, đồng thời nâng cao hệ thống nghỉ phép có lương, nhằm đảm bảo người lao động có điều kiện tốt hơn để chi tiêu và tận hưởng cuộc sống.

Ông Trịnh Thiện Kiệt, người đứng đầu Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia, cho biết Trung Quốc sẽ sớm công bố kế hoạch chi tiết hơn để thúc đẩy tiêu dùng.

Các chuyên gia kinh tế nhận định rằng những động thái này báo hiệu một sự thay đổi dần dần trong cách tiếp cận của Bắc Kinh đối với tăng trưởng kinh tế:

• Giảm phụ thuộc vào chi tiêu cơ sở hạ tầng như trước đây
• Tập trung nhiều hơn vào nhu cầu trong nước do lo ngại về "những cú sốc mới" đối với nhu cầu từ nước ngoài
• Thái độ thân thiện hơn với doanh nghiệp, thể hiện qua cuộc họp hiếm hoi giữa Chủ tịch Tập Cận Bình với các doanh nhân

Michael Hirson từ Trung tâm Phân tích Trung Quốc nhận định: "Cánh cửa đang mở rộng, nhưng vẫn là động thái rất chậm rãi của giới lãnh đạo hướng tới việc thoải mái hơn trong việc hỗ trợ trực tiếp cho tiêu dùng."

Thách thức lớn nhất vẫn là cải thiện mạng lưới an sinh xã hội, thị trường việc làm và mức lương để người dân cảm thấy tự tin hơn khi chi tiêu thay vì tiết kiệm. Kế hoạch 41 tỷ đô la hiện tại chỉ là bước đầu trong hành trình dài để định hình lại nền kinh tế Trung Quốc.