Theo ông Nguyễn Hoàng Long - Phó Tổng Giám đốc NAPAS, việc đưa thanh toán không tiền mặt vào phát triển giao thông sẽ giúp người dân thuận tiện hơn.

Ngày 1-10 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 119 về thanh toán điện tử trong giao thông đường bộ, có hiệu lực thi hành ngay. Theo quy định này, từ 1-10 đến 1-10-2025, chủ phương tiện cần chuyển đổi tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông kết nối với các phương tiện thanh toán điện tử. Đến tháng 7-2026, hệ thống thanh toán điện tử trong giao thông sẽ chính thức vận hành toàn diện, đồng nghĩa với việc việc thu phí sử dụng đường bộ qua hình thức thanh toán điện tử không dừng sẽ được triển khai rộng rãi.

Xu hướng phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trong giao thông

Việc thanh toán không dùng tiền mặt trong giao thông đã trở thành xu hướng tất yếu trên thế giới, từ việc sử dụng thẻ từ trên xe buýt, tàu điện đến hệ thống thanh toán liên thông giữa các phương tiện giao thông. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc phát triển thẻ vé thông minh và tích hợp hệ thống giao thông công cộng vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, người dân vẫn phải sử dụng nhiều loại thẻ và nạp tiền tại các quầy thanh toán.

Ông Lê Thanh Tùng, Giám đốc Trung tâm Công nghệ Thông tin thuộc Bộ Giao thông Vận tải, cho biết rằng việc thanh toán không dùng tiền mặt đã trải qua nhiều giai đoạn khác nhau trên thế giới, và Việt Nam có thể học hỏi từ các mô hình thành công đó. Khi các loại hình giao thông công cộng được kết nối với nhau, cần có một phương thức thanh toán thống nhất, tiện lợi, giúp người dân dễ dàng sử dụng. Không cần phải phát triển một loại thẻ vé mới mà có thể tận dụng thẻ ngân hàng hoặc các ứng dụng thanh toán điện tử hiện có.

Sự sẵn sàng của hệ thống thanh toán điện tử

NAPAS, đơn vị chủ chốt trong việc triển khai thanh toán điện tử tại Việt Nam, đã khẳng định sự sẵn sàng của mình trong việc kết nối với các hệ thống thanh toán giao thông. Ông Nguyễn Hoàng Long, Phó Tổng Giám đốc NAPAS, cho biết hiện nay số lượng thẻ ngân hàng ở Việt Nam đã vượt qua tổng dân số với hơn 150 triệu thẻ. Đồng thời, 87% người trưởng thành có tài khoản ngân hàng, điều này thể hiện sự thâm nhập mạnh mẽ của thanh toán điện tử trong đời sống hàng ngày.

Những phương thức thanh toán hiện đại như quét mã QR đã trở nên phổ biến từ các giao dịch mua sắm nhỏ lẻ cho đến các dịch vụ công cộng. Vì vậy, việc tích hợp thanh toán điện tử vào lĩnh vực giao thông sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực, tạo thuận tiện cho người dân trong mọi hoạt động di chuyển.

Đại biểu tham dự tọa đàm "Tương lai nào cho thanh toán điện tử trong giao thông" ngày 30/9 tại Hà Nội.

Hướng tới hệ thống thẻ vé điện tử thống nhất

Một trong những đề xuất quan trọng tại Hội thảo "Tương lai nào cho thanh toán điện tử trong giao thông" là việc xây dựng một hệ thống thẻ vé điện tử tập trung, sử dụng cho tất cả các dịch vụ giao thông công cộng như xe buýt, metro và đường sắt đô thị. Điều này sẽ giúp thống nhất quy trình thanh toán, giảm thiểu sự phức tạp cho người dùng khi không phải sử dụng nhiều loại thẻ khác nhau.

Đồng thời, cần thiết lập tiêu chuẩn kỹ thuật cho thẻ vé dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế, nhằm đảm bảo khả năng tương thích và sử dụng lại các thiết bị hiện có trên thị trường, giúp rút ngắn thời gian triển khai. Việc áp dụng công nghệ hiện đại sẽ không chỉ dừng lại ở thẻ vé mà còn có thể sử dụng các ứng dụng thanh toán khác, như mã QR, hay tích hợp trực tiếp với thẻ ngân hàng.

Thách thức và giải pháp

Mặc dù cơ sở hạ tầng thanh toán và công nghệ đã sẵn sàng, nhưng để chính sách này đi vào thực tế, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan. Việc xây dựng một cơ sở dữ liệu thanh toán tập trung quốc gia hoặc phân cấp theo địa phương là vấn đề cần được xem xét kỹ lưỡng. Chỉ khi dữ liệu được kết nối và chia sẻ giữa các đơn vị cung cấp dịch vụ, hệ thống thanh toán điện tử mới có thể vận hành hiệu quả.

Ngoài ra, cần có các cơ chế hỗ trợ cho việc sử dụng thẻ ngân hàng trong thanh toán giao thông và khuyến khích sự tham gia của người dân vào hệ thống mới. Vấn đề quan trọng là làm sao để tài khoản thanh toán giao thông có thể gắn liền với phương tiện giao thông mà người dân sử dụng hàng ngày.

Việc triển khai hệ thống thanh toán điện tử trong giao thông là một bước đi tất yếu và cần thiết trong quá trình phát triển hạ tầng giao thông hiện đại. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ phía các cơ quan quản lý và các đơn vị cung cấp dịch vụ, tương lai của thanh toán không tiền mặt trong giao thông tại Việt Nam hoàn toàn khả thi. Sự thành công của hệ thống này không chỉ mang lại tiện ích cho người dân mà còn góp phần vào xây dựng một hệ sinh thái giao thông thông minh, hiện đại và thân thiện với người dùng.