Hình ảnh mô phỏng vệ tinh LOTUSat-1.

TS. Lê Xuân Huy, Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), cho biết dự án LOTUSat-1 đã được triển khai từ năm 2021. Đến nay, dự án đã bám sát tiến độ, và vệ tinh dự kiến sẽ được phóng từ tháng 12/2024 đến tháng 2/2025. Để chuẩn bị cho việc vận hành vệ tinh sau khi phóng lên quỹ đạo, hệ thống mặt đất tại Trung tâm Vũ trụ Việt Nam ở Hòa Lạc (Hà Nội) sẽ hoàn thiện vào tháng 9/2024, sẵn sàng đón nhận tín hiệu đầu tiên từ vệ tinh.

Ưu điểm vượt trội của vệ tinh radar

TS. Lê Xuân Huy nhấn mạnh rằng vệ tinh radar có khả năng chụp ảnh trong mọi điều kiện thời tiết, bao gồm mây, sương mù và thiếu ánh sáng, cả ngày lẫn đêm. "Chúng tôi kỳ vọng dữ liệu từ vệ tinh radar này sẽ đóng góp quan trọng cho Việt Nam, đặc biệt trong điều kiện khí hậu nhiều mây," ông nói.

Bên cạnh đó, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam cũng đã triển khai các lớp học chuyển giao công nghệ xử lý ảnh vệ tinh radar nhằm chuẩn bị sẵn sàng về công nghệ và nhân lực cho các bộ ngành, đơn vị khi vệ tinh đi vào hoạt động. Vệ tinh LOTUSat-1 dự kiến sẽ hoạt động trên quỹ đạo trong 5 năm.

Hợp tác quốc tế và phát triển công nghệ

Dự án LOTUSat-1 được thực hiện dưới sự hợp tác với Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản) và sử dụng vốn vay ODA từ Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA). Vệ tinh LOTUSat-1 có trọng lượng 570 kg và sử dụng công nghệ radar mới nhất, cho phép phát hiện các vật thể có kích thước từ 1 mét trên mặt đất, quan sát cả ngày lẫn đêm và trong mọi điều kiện thời tiết.

Vệ tinh VNREDSat-1, một vệ tinh quang học quan sát trái đất do Tập đoàn Airbus phát triển, đã được phóng thành công vào ngày 7/5/2013 và vẫn đang hoạt động hiệu quả. Theo TS. Ngô Duy Tân, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Vũ trụ, vệ tinh này đã chụp và truyền về mặt đất khoảng 160.000 cảnh ảnh trên toàn bộ lãnh thổ và lãnh hải Việt Nam cũng như các khu vực quan tâm trên thế giới.

Chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ

Từ năm 2006, Việt Nam đã triển khai Chiến lược nghiên cứu và ứng dụng công nghệ vũ trụ, và đến năm 2021, Chiến lược phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ vũ trụ đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Mục tiêu của chiến lược là ứng dụng rộng rãi thành tựu của khoa học công nghệ vũ trụ, làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo và tích hợp các cảm biến quang học, radar cho vệ tinh quan sát trái đất.

PGS.TS Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, cho rằng chiến lược này sẽ tạo ra nhiều cơ hội cho các nhà khoa học, nhà sản xuất, doanh nghiệp và các thành phần liên quan trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ phát triển. Trong thời gian qua, Việt Nam đã đạt được một số thành tựu nhất định như phóng 2 vệ tinh viễn thông VINASAT, 1 vệ tinh quan sát trái đất VNREDSat và tự phát triển 3 vệ tinh nhỏ (PicoDragon, NanoDragon và MicroDragon).

Việc phát triển và làm chủ công nghệ vũ trụ, đặc biệt là công nghệ vệ tinh, được xem là "biểu tượng sức mạnh công nghệ và khả năng cạnh tranh công nghệ cao" của mỗi quốc gia. PGS.TS Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh rằng không gian vũ trụ cần được xác định là một trong 5 không gian (vùng đất, vùng trời, vùng biển, không gian mạng và không gian vũ trụ) mà Việt Nam cần làm chủ để bảo vệ quyền lợi quốc gia.

Việc phóng vệ tinh radar LOTUSat-1 không chỉ đánh dấu bước tiến mới trong công nghệ vũ trụ của Việt Nam mà còn thể hiện quyết tâm của quốc gia trong việc làm chủ công nghệ cao, bảo vệ và phát triển đất nước trong thời kỳ hội nhập toàn cầu.