Zeekr, Neta bị tố thổi phồng doanh số bán xe điện bằng chiêu trò đăng ký bảo hiểm trước

Các thương hiệu xe điện Trung Quốc là Neta và Zeekr đã tăng doanh số bán hàng trong những năm gần đây để đạt được mục tiêu đầy tham vọng, trong đó Neta đã làm được điều này với hơn 60.000 xe. Ảnh: Getty.

Đăng ký bảo hiểm trước để "đánh lận" doanh số

Theo các tài liệu mà Reuters thu thập được, từ tháng 1/2023 đến tháng 3/2024, Neta đã đăng ký bảo hiểm trước cho ít nhất 64.719 xe, chiếm hơn một nửa tổng số 117.000 xe được hãng này báo cáo bán ra trong cùng kỳ. Đây là lần đầu tiên quy mô của hoạt động này được công bố rộng rãi.

Trong khi đó, Zeekr, thương hiệu xe điện cao cấp thuộc tập đoàn Geely, cũng thực hiện thủ thuật tương tự tại Hạ Môn, thông qua đại lý lớn nhất tại thành phố này - Xiamen C&D Automobile. Dữ liệu cho thấy Zeekr ghi nhận doanh số tại Hạ Môn trong tháng 12/2024 tăng vọt lên 2.737 xe, cao gấp 14 lần mức trung bình hàng tháng. Tuy nhiên, chỉ 271 xe trong số đó thực sự được cấp biển số - một bằng chứng cho thấy phần lớn xe chưa thực sự đến tay người tiêu dùng.

“Xe cũ chưa lăn bánh” và áp lực doanh số

Trong ngành ô tô Trung Quốc, những chiếc xe được đăng ký bảo hiểm nhưng chưa đến tay khách hàng được gọi là “xe cũ không số km”, một dạng thống kê doanh số ảo nhưng vẫn phổ biến nhằm đạt chỉ tiêu hàng tháng, quý. Chiến thuật này giúp các hãng xe ghi nhận doanh thu sớm, nhưng lại đẩy rủi ro cho người mua và bóp méo dữ liệu thị trường.

Ba người mua xe Neta chia sẻ với Reuters rằng họ chỉ phát hiện xe đã được đăng ký bảo hiểm từ trước khi hợp đồng hết hạn sớm hơn dự kiến, điều mà các đại lý hoàn toàn không thông báo. Một số đại lý cho biết họ bị công ty ép phải tham gia vào mô hình này, vì “ai cũng làm”.

Chính quyền Trung Quốc vào cuộc

Tình trạng “thổi phồng doanh số” đã khiến chính phủ Trung Quốc phản ứng mạnh mẽ. Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin hiện đang soạn thảo quy định cấm bán lại xe trong vòng 6 tháng kể từ ngày đăng ký bảo hiểm, nhằm siết chặt hành vi thao túng số liệu.

Tờ China Securities Journal, cơ quan truyền thông tài chính uy tín, lần đầu tiên công khai nêu đích danh Zeekr và đặt nghi vấn về tính hợp pháp trong báo cáo doanh số tại các thành phố như Thâm Quyến, Trùng Khánh, Hạ Môn và Quảng Châu. Neta cũng bị đề cập với số lượng xe bảo hiểm trước cao bất thường.

Thậm chí, tờ Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc, cũng đã đăng xã luận lên án mạnh mẽ chiêu trò này, coi đây là mối đe dọa đối với ngành công nghiệp xe điện và quyền lợi người tiêu dùng.

Hậu quả và phản ứng từ các hãng xe

Trước sức ép dư luận, Zeekr lên tiếng trên tài khoản Weibo hôm Chủ nhật, thừa nhận có đăng ký bảo hiểm cho một số xe trưng bày tại phòng triển lãm, nhưng phủ nhận việc thao túng số liệu bán lẻ. Hãng cho biết đang thành lập tổ điều tra nội bộ để kiểm tra các cáo buộc. Geely, công ty mẹ của Zeekr, bác bỏ báo cáo từ truyền thông nhà nước nhưng từ chối bình luận thêm về phát hiện của Reuters.

Về phía Neta, công ty mẹ là Zhejiang Hozon New Energy Automobile đã nộp đơn xin phá sản vào tháng trước, giữa lúc doanh số lao dốc mạnh và khủng hoảng tài chính. Từ đỉnh cao 152.000 xe vào năm 2022, doanh số năm 2024 của Neta chỉ còn gần 88.000 xe, trong đó có hơn 23.000 xe xuất khẩu.

Hành vi thao túng số liệu doanh số bằng các chiêu trò bảo hiểm đang làm dấy lên lo ngại về sự thiếu minh bạch, cũng như tính bền vững của thị trường xe điện Trung Quốc vốn đang bị ảnh hưởng bởi tình trạng dư cung và cuộc chiến giá kéo dài.

Trong bối cảnh các thương hiệu cạnh tranh ngày càng gay gắt và chính phủ siết quản lý, các hãng xe điện Trung Quốc không chỉ cần đổi mới công nghệ, mà còn phải cải tổ văn hóa kinh doanh nếu muốn tồn tại lâu dài.