Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào phát biểu tại Bắc Kinh hồi tháng 3-2023 - Ảnh: REUTERS

Tuyên bố được Reuters trích dẫn trong thông tin của Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 29-5, trong đó ông Vương Văn Đào cho biết ông đã yêu cầu Nhật Bản chấm dứt việc hạn chế xuất khẩu các mặt hàng liên quan đến chất bán dẫn sang Trung Quốc. Theo ông Vương, đây là "hành vi sai trái", "vi phạm nghiêm trọng" các quy định quốc tế về kinh tế và thương mại.

Phát biểu này được ông Vương đưa ra trong cuộc họp giữa ông và Bộ trưởng Bộ Thương mại Nhật Bản, Nishimura Yasutoshi, trong khuôn khổ Hội nghị Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại thành phố Detroit (Mỹ) vào ngày 26-5.

Vào tháng 1-2023, Nhật Bản đã bắt đầu áp dụng chính sách kiểm soát việc xuất khẩu công cụ sản xuất chip cho Trung Quốc, đồng thời hạn chế xuất khẩu 23 thiết bị sản xuất chất bán dẫn sang quốc gia Đông Á này.

Lệnh cấm này của Nhật Bản theo sau các biện pháp tương tự đã được Mỹ áp đặt vào năm 2022, nhằm kiềm chế tốc độ phát triển siêu máy tính của Trung Quốc.

Mỹ lo ngại rằng Trung Quốc có thể sử dụng siêu máy tính này để phát triển các hệ thống vũ khí hạt nhân và trí tuệ nhân tạo.

Trong cuộc họp APEC, ông Vương đã có cuộc trao đổi với Đại diện Thương mại Mỹ, Katherine Tai.

Trong buổi gặp này, ông Vương lên án các chính sách kinh tế và thương mại nhằm vào Trung Quốc, bao gồm cả Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương do Mỹ dẫn đầu. Ông cho rằng khuôn khổ này có mục đích nâng cao sự ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực.

Trong vài tuần gần đây, Mỹ, Nhật Bản và các nước thuộc nhóm G7 đã đồng lòng trong việc giảm rủi ro từ Trung Quốc, nhưng vẫn đảm bảo rằng không có sự chia rẽ nước này khỏi nền kinh tế toàn cầu.

Nhóm G7 đã thống nhất trong việc giảm sự phụ thuộc vào nền kinh tế Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực quan trọng như chip và khoáng sản. Mục tiêu của họ là đảm bảo an ninh và độc lập kinh tế, đồng thời giảm rủi ro từ sự phụ thuộc quá mức vào một quốc gia.

Trung Quốc đang đối mặt với áp lực từ những hạn chế xuất khẩu và biện pháp kiểm soát từ Mỹ, Nhật Bản và các nước khác. Nhưng Trung Quốc đã phản đối mạnh mẽ các biện pháp này, cho rằng chúng là vi phạm quyền tự do thương mại và gây cản trở cho sự phát triển công nghiệp của họ.

Cuộc tranh cãi về xuất khẩu chất bán dẫn giữa Trung Quốc và Nhật Bản chỉ là một phần trong cuộc đấu tranh về ưu tiên công nghệ và sự cạnh tranh kinh tế giữa hai quốc gia lớn. Cả hai đang cố gắng bảo vệ và mở rộng lĩnh vực công nghệ và đổi mới để đạt được sự ưu thế trong cuộc đua công nghệ toàn cầu.

Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong lĩnh vực công nghệ và đổi mới, và nỗ lực của họ là một điều cần phải ghi nhận. Nhưng việc hạn chế xuất khẩu chất bán dẫn và công nghệ từ các quốc gia khác có thể tạo ra áp lực và ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển của họ.

Trung Quốc đã cam kết đẩy mạnh nỗ lực nội địa hóa và tự chủ hóa trong lĩnh vực công nghệ và sản xuất chất bán dẫn. Họ đang đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển công nghiệp.

Cuộc đua công nghệ và thương mại giữa Trung Quốc và các quốc gia khác tiếp tục diễn ra, việc giảm trừ rủi ro và tìm ra các biện pháp hợp tác là cần thiết để đảm bảo sự ổn định và cân bằng trong hệ thống kinh tế toàn cầu.