Một nghiên cứu mới công bố vào ngày 18/5 đã đưa ra kết luận rằng hơn một nửa số hồ và hồ chứa lớn trên thế giới đã bị thu hẹp kể từ đầu những năm 1990, và nguyên nhân chủ yếu là do biến đổi khí hậu. Hiện tượng này gây ra mối lo ngại về tình trạng thiếu nước sử dụng cho nông nghiệp, thủy điện và sinh hoạt của con người.
Ảnh chụp hồ Elizabeth Lake tại California (Mỹ) ngày 18/6/2021. Ảnh: Reuters.com
Nghiên cứu được thực hiện bởi một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế, các nguồn nước ngọt quan trọng trên toàn thế giới đang mất nước với tốc độ tích lũy khoảng 22 gigaton mỗi năm trong gần ba thập kỷ qua. Các khu vực bị ảnh hưởng trực tiếp bao gồm cả các nguồn nước quan trọng như Biển Caspi giữa châu Âu và châu Á, cũng như hồ Titicaca của Nam Mỹ. Số liệu cho thấy lượng nước này tương đương với 17 lần thể tích của hồ Mead, hồ chứa lớn nhất của Mỹ.
Nguyên nhân của hiện tượng này được các nhà nghiên cứu xác định là do sự sử dụng không bền vững của con người cộng với các biến đổi về lượng mưa, dòng chảy, trầm tích và nhiệt độ tăng cao, đã dẫn đến sự giảm mực nước trong các hồ trên toàn cầu. Cụ thể, trong giai đoạn từ 1992-2020, đã có 53% số hồ ghi nhận tình trạng giảm lượng nước.
Theo nhà thủy văn học Fangfang Yao tại Đại học Virginia (Mỹ), người đứng đầu nghiên cứu, 56% sự suy giảm trong các hồ tự nhiên là kết quả của sự nóng lên của Trái Đất và tác động của hoạt động con người. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng sự nóng lên của Trái Đất đóng góp phần lớn hơn trong quá trình này.
Mặc dù các nhà khoa học đã cảnh báo về việc ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu vượt quá 1,5 độ C để tránh những hậu quả thảm khốc nhất của biến đổi khí hậu, thế giới hiện đang nóng lên với tốc độ khoảng 1,1 độ C. Nghiên cứu mới đây càng làm nổi bật tầm quan trọng của việc đưa ra biện pháp ngăn chặn sự mất nước ở các hồ và hồ chứa quan trọng trên toàn cầu.