Ảnh minh họa.

Tội phạm mua bán dữ liệu tạo ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với các cá nhân và tổ chức

Tình trạng mua bán dữ liệu đang là một mối đe dọa đáng lo ngại trong kỷ nguyên số hiện nay. Việc mua bán dữ liệu cá nhân đã trở thành một hoạt động thương mại bất hợp pháp, tạo ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với các cá nhân và tổ chức bị ảnh hưởng.

Theo một báo cáo của công ty an ninh mạng Symantec, trên thị trường ngầm, giá trị của các thông tin cá nhân được bán ra có thể lên đến hàng triệu đô la. Điều này đã tạo ra một cơ hội lớn cho các tội phạm mua bán dữ liệu để kiếm lợi bất chính. Các tội phạm này sử dụng các phương thức tinh vi để thu thập thông tin cá nhân của người dùng, sau đó bán cho các tổ chức khác hoặc sử dụng để tống tiền.

Không chỉ ảnh hưởng đến công ty và khách hàng của họ, tội phạm mua bán dữ liệu còn có thể gây hậu quả nghiêm trọng đến cuộc sống của những người bị đánh cắp thông tin cá nhân. Điều này đặc biệt nguy hiểm trong bối cảnh mà các dịch vụ trực tuyến đang ngày càng trở nên phổ biến.

Trong những năm gần đây, các vụ việc mất dữ liệu và rò rỉ thông tin cá nhân đã xảy ra tại nhiều công ty lớn. Tuy nhiên, không chỉ là các cuộc tấn công từ bên ngoài, mà còn có những trường hợp tội phạm mua bán dữ liệu từ bên trong công ty.

Các bị cáo tại phiên tòa. Ảnh: daibieunhandan.

Lợi dụng quyền hạn, câu kết mua bán dữ liệu cá nhân thu lợi bất chính

Một ví dụ đáng chú ý về hoạt động mua bán dữ liệu là vụ việc của Bùi Việt Anh, Phó Trưởng Trung tâm An ninh mạng thuộc VNPT và nhóm đồng phạm thu tiền tỷ từ bán thông tin cá nhân của khách hàng.

Theo thông tin từ cơ quan chức năng, Bùi Việt Anh - Phó Trưởng Trung tâm An ninh mạng thuộc VNPT cùng với một nhóm đồng phạm đã bị bắt giữ vì liên quan đến việc mua bán dữ liệu cá nhân.

Cụ thể, bị cáo Bùi Việt Anh đã sử dụng quyền quản trị mạng máy tính, mạng viễn thông được cấp tại Tổng Công ty Vinaphone để lấy thông tin liên quan đến số điện thoại như định vị, lịch sử cuộc gọi, sau đó đem bán để thu lợi bất chính. Tòa án nhân dân TP Hà Nội vừa tuyên phạt bị cáo 30 tháng tù về tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông”.

Các bị cáo khác trong vụ án bao gồm Phạm Ngọc Tỉnh, Nguyễn Bắc Tích và Ma Duy Thanh bị tòa tuyên án cùng 15 tháng tù. Bị cáo Nguyễn Thế Hùng lĩnh 12 tháng tù, Nguyễn Tiến Thành 18 tháng tù và Nguyễn Tuấn Minh Nguyễn Tuấn Minh 20 tháng tù treo.

Riêng bị cáo Trần Mạnh Quân (nguyên cán bộ Cảnh sát hình sự Công an quận Long Biên) lĩnh tổng mức án 6 năm tù về các tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông" và "Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”.

Theo cáo trạng, từ năm 2019 đến năm 2021, Bùi Việt Anh và nhóm bị cáo đã mua bán, trao đổi thông tin cá nhân trên mạng máy tính và mạng viễn thông mà không được phép của chủ sở hữu thông tin đó. Bùi Việt Anh đã lợi dụng quyền quản trị mạng máy tính, mạng viễn thông được cấp tại Tổng Công ty Vinaphone để lấy thông tin liên quan đến số điện thoại như định vị, lịch sử cuộc gọi. Đồng thời, Việt Anh còn mua thêm thông tin liên quan đến số điện thoại của nhà mạng Viettel và Mobifone từ Trần Mạnh Quân và bốn người khác để bán lại cho Phạm Ngọc Tỉnh và Nguyễn Thế Thanh với số lượng 450 thông tin. Qua đó, hưởng lợi bất chính khoản tiền lớn.

Trong vụ án, bị cáo Trần Mạnh Quân (là cán bộ thuộc đội Cảnh sát hình sự Công an quận Long Biên) đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm giả 142 Công văn lấy danh nghĩa Cơ quan CSĐT Công an quận gửi các nhà mạng Viettel, Mobifone, để thu thập dữ liệu của 1.007 số điện thoại, sau đó bán lại cho Bùi Việt Anh, hưởng lợi bất chính số tiền 254 triệu đồng.

Trong khi đó, bị cáo Phạm Ngọc Tỉnh đã nhiều lần mua thông tin liên quan đến số điện thoại của Bùi Việt Anh để bán lại cho Nguyễn Thế Hùng, Vũ Văn Thành và sử dụng thông tin định vị điện thoại phục vụ hoạt động thám tử của Công ty TNHH 247 Việt Nam, hưởng lợi bất chính 183 triệu đồng.

Còn bị cáo Nguyễn Thế Hùng, Nguyễn Bắc Tích, Nguyễn Tuấn Minh, Nguyễn Tiến Thành và Ma Duy Thanh đã nhiều lần mua bán, hưởng lợi bất chính mỗi người từ hơn 100 - 200 triệu đồng.

Đâu là giải pháp cho vấn đề bảo vệ dữ liệu?

Dữ liệu cá nhân bao gồm tên, số điện thoại, địa chỉ và thông tin khác của các khách hàng của các nhà mạng, rất có giá trị trong việc tiếp thị và quảng cáo. Việc mua bán dữ liệu trái phép là một tội ác vô cùng nghiêm trọng và nguy hiểm, không chỉ ảnh hưởng đến quyền riêng tư của hàng triệu người dùng mà còn có thể dẫn đến các hậu quả đáng tiếc, bao gồm tội phạm mạng và lừa đảo.

Vì vậy, việc bảo vệ dữ liệu cá nhân trở thành một nhu cầu cấp bách của xã hội. Các công ty cần đầu tư nhiều hơn vào các biện pháp bảo mật thông tin và nâng cao nhận thức của nhân viên về tội phạm mua bán dữ liệu. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng cần có chính sách pháp luật thích hợp để ngăn chặn và xử lý những hành vi vi phạm pháp luật về mua bán dữ liệu.